
عباس عراقچی، وزیر خارجهای که زبان دیپلماسی ترامپ را میفهمد

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو به نقل از هالی داگرس (عضو ارشد مؤسسه واشنگتن)، با آغاز دور دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ در کاخ سفید و بازگشت تنش در مناسبات آمریکا و جمهوری اسلامی ایران، دستگاه دیپلماسی ایران نیز از مدتها پیش خود را برای مواجههای هوشمندانه و حسابشده با دولت احتمالی آینده آمریکا آماده کرده است. در این میان، نقش عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، بیش از همیشه برجسته شده است؛ دیپلماتی باتجربه که حالا با تسلطی کمنظیر، قواعد بازی ترامپ را به زبان خودش بازگو میکند.
در یکی از نمونههای آشکار این رویکرد، عراقچی در تاریخ ۲۸ آوریل در پلتفرم X (توییتر سابق) با طعنهای تند به دولت بایدن نوشت: «تیم شکستخورده بایدن — همانها که در رسیدن به توافق با ایران ناکام ماندند»؛ جملهای که سبک گفتاری خاص ترامپ را یادآوری میکرد و بلافاصله توجه رسانههای بینالمللی را جلب کرد. این اقدام بخشی از یک استراتژی گستردهتر از سوی تهران است؛ استفاده از زبان غیررسمی، کانالهای مستقیم رسانهای و مخاطبمحوری برای اثرگذاری بر فضای سیاسی واشنگتن.
عراقچی که سابقهای بیش از دو دهه در پرونده هستهای دارد، حالا با زبان انگلیسی روان، دانش آکادمیک بالا، و شناختی عمیق از فرهنگ سیاسی آمریکا، به چهرهای کلیدی در مسیر گفتوگو با دولت احتمالی ترامپ تبدیل شده است. او با بهرهگیری از تاکتیکهای زبانی ترامپ، از جمله تأکید با حروف بزرگ و بیان مستقیم، پیامهایی را طراحی میکند که مستقیماً مخاطبان آمریکایی، بهویژه پایگاه رأی ترامپ را هدف میگیرند.
بر اساس برخی گزارشها، وزارت امور خارجه ایران از اوایل سال ۲۰۲۴ کارگروهی غیررسمی برای تحلیل رفتار دولت ترامپ تشکیل داده و حتی عملکرد واشنگتن در پروندههای دیگر مانند جنگ اوکراین را بهدقت بررسی کرده است. هدف این تیم، شناخت ذهنیت تصمیمسازان آمریکایی و استفاده از تجارب گذشته برای طراحی مذاکرات آینده بدون ورود به فضای تقابلی است.
جالب آنکه در بازار کتاب ایران، ترجمه و انتشار مجدد کتاب معروف ترامپ، «هنر معامله»، با استقبال روبهرو شده؛ نشانهای از توجه به الگوهای فکری رئیسجمهور فعلی آمریکا.
به دنبال تقویت خطوط گسل در سیاستهای منطقهای آمریکا
در سطح ژئوپلیتیکی نیز عراقچی کوشیده است خطوط گسل در سیاستهای منطقهای آمریکا را برجسته سازد. او در اظهاراتی آشکار، نخستوزیر رژیم صهیونیستی را متهم کرده که تلاش دارد سیاست ترامپ را در راستای منافع تلآویو تغییر دهد.
در پیامی در تاریخ ۵ مه، عراقچی با انتقاد از کمک مالی هنگفت آمریکا به اسرائیل، این اقدام را در تضاد با منافع مالیاتی مردم آمریکا دانست؛ پیامی که مشخصاً برای ایجاد حساسیت در افکار عمومی ایالات متحده طراحی شده بود.
در مواردی دیگر نیز، عراقچی بهجای موضعگیری مستقیم در برابر تصمیمات تنشزا، آنها را به گروههای ثالث نسبت داده است. در ماجرای نامگذاری خلیج فارس، وی اعلام کرد که این اقدام یک کمپین تحریکآمیز رسانهای بوده و مستقیماً به رئیسجمهور آمریکا نسبت داده نمیشود؛ رویکردی که نشاندهنده تلاش ایران برای حفظ تصویر منطقی و تعاملجو از خود در فضای بینالمللی است.
برخی منابع همچنین از طرحهایی برای دعوت از چهرههای تأثیرگذار آمریکایی به ایران خبر دادهاند تا واقعیتهای منطقه و رویکرد تهران را از نزدیک ببینند و تصویری متفاوت از آنچه رسانههای غربی روایت میکنند، به مخاطبان خود منتقل کنند.
در مجموع، اقدامات اخیر عباس عراقچی نمایانگر راهبردی نوین در سیاست خارجی ایران است؛ راهبردی که ضمن حفظ اصول، با انعطافپذیری و شناخت دقیق مخاطب، تلاش دارد فضای گفتوگو را بهگونهای بازطراحی کند که منافع ملی در چارچوبی واقعگرایانه و هوشمندانه تأمین شود. ایران، اینبار با زبانی تازه، وارد میدان مذاکره شده است.