چرا پژوهش‌های دانشگاهی به تجاری سازی منجر نمی‌شوند؟

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی، دکتر محمد نوری، مدیر اقتصاد دانش‌بنیان دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، با اشاره به چالش‌های جدی در مسیر تحقق اقتصاد دانش‌بنیان، سه مانع اصلی را مورد تأکید قرار داد: شکاف ساختاری میان پژوهش و بازار، محدودیت‌های مالی و موانع قانونی.

وی ضمن تبیین این چالش‌ها، راهکار‌هایی عملی برای رفع آنها ارائه کرد و نقش دانشگاه‌های علوم پزشکی را به‌عنوان حلقه واسط مؤثر بین دانش علمی و صنعت، کلیدی دانست. به گفته او، تقویت ارتباط هدفمند بین پژوهشگران، سرمایه‌گذاران و نهاد‌های اجرایی، ضرورتی انکارناپذیر برای تحقق واقعی اقتصاد دانش‌بنیان در کشور است.

او نخستین مانع جدی را شکاف عمیق میان پژوهش‌های دانشگاهی و نیاز‌های بازار دانست و گفت: بخش عمده‌ای از پژوهش‌های دانشگاهی به دلیل عدم شناخت دقیق از اولویت‌های صنعت سلامت یا نبود زیرساخت‌های لازم برای تجاری‌سازی، به مرحله تولید محصول نمی‌رسند. راهکار آن، تقویت دفاتر انتقال فناوری (TTO)، و هدایت پایان‌نامه‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی به سمت نیاز‌های واقعی جامعه است.

به گفته نوری، محدودیت‌های مالی یکی دیگر از موانع رشد شرکت‌های نوآور در مراحل اولیه است: جذب سرمایه برای شرکت‌های دانش‌بنیان، خصوصاً در سال‌های نخست فعالیت، دشوار است. ایجاد و توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه (VC) با حمایت مشترک بخش دولتی و خصوصی می‌تواند بخشی از این خلأ را جبران کند.

او همچنین موانع مقرراتی را یکی از عوامل کندکننده مسیر نوآوری در حوزه سلامت دانست و اظهار داشت: فرآیند‌های پیچیده ثبت اختراع، دریافت مجوز تولید یا تأیید محصول پزشکی، موجب فرسایش انرژی نخبگان و از بین رفتن فرصت‌های طلایی نوآوری می‌شود. اصلاح قوانین و ایجاد مسیر‌های سریع (Fast-Track) برای فناوری‌های نو، به‌ویژه در حوزه تجهیزات و دارو‌های پیشرفته، یک ضرورت راهبردی است.

نوری در ادامه تأکید کرد که اقتصاد دانش‌بنیان در حوزه سلامت، تنها به خلق ثروت محدود نیست، بلکه نقشی حیاتی در ارتقای سلامت عمومی، کاهش هزینه‌های درمان و افزایش بهره‌وری نظام سلامت ایفا می‌کند.

او افزود: دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌توانند با ایفای نقش فعال در زیست‌بوم نوآوری، هم نیاز‌های سلامت کشور را پاسخ دهند، و هم سهم ایران را در زنجیره ارزش جهانی فناوری ارتقا ببخشند.

با توجه به اهمیت راهبردی حوزه سلامت در اقتصاد ملی، مدیر اقتصاد دانش‌بنیان دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، خواستار تعامل نهاد‌های پژوهشی، مالی، قانونی و صنعتی شد و تأکید کرد که تنها با اراده حاکمیتی و تسهیل‌گری ساختاری می‌توان اقتصاد دانش‌بنیان را از مرز شعار عبور داد و آن را به نقطه اتکا در حل چالش‌های ملی و حضور مؤثر در عرصه بین‌المللی تبدیل کرد.