
عطوان: توافق آتشبس در سویدا شکننده است/ اسرائیل و مداخلات خارجی تهدیدی بزرگ برای آن هستند

گزارش گروه بینالملل خبرگزاری دانشجو؛ عبدالباری عطوان تحلیلگر برجسته عرب و سردبیر روزنامه رای الیوم نوشت که بدون شک، دستیابی به توافق برای توقف آتشبس در بحران کنونی که خطرناکترین چالش پیش روی "سوریه جدید" است، گامی مثبت برای جلوگیری از ریخته شدن خون، توقف درگیریهای مذهبی در شهر سویدا (که اکثریت دروزی دارد) و اجازه دادن به بازگشت نیروهای امنیتی وابسته به دولت مرکزی دمشق است. با این حال، شانس موفقیت و پایداری آن ، علیرغم تعهدات "اکثر" طرفها به پایبندی به آن، بهویژه ائتلاف عشایر جنوب، نیروی مسلح در حال ظهور در جنوب سوریه "اشغال شده" محدود و مشکوک به نظر میرسد.
چالشهای پیش روی آتشبس
چندین نکته اساسی وجود دارد که باید به آنها توجه کرد، چرا که این شک و تردیدها نسبت به شانس موفقیت را تأیید کرده و احتمال شکست آن را بیشتر میکند:
کشور حامی یا فشاری که به این توافق دست یافته است، ایالات متحده آمریکا است، که به مداخله سعودی، ترکیه و قطر پاسخ داده و از عواقب آن نگران است. با این حال، تمام توافقات آتشبس که ایالات متحده در منطقه حمایت کرده است، بهویژه در لبنان و نوار غزه، با همکاری دولت حامی در برابر طرف نقضکننده، که بهطور عمدی و متکبرانه قوانین را نقض کرده است، شکست خوردهاند.
رژیم اسرائیل به این توافق "ظاهری" رضایت داده است، زیرا اهداف واقعی آن شکست این توافق است، چرا که با طرحهای اصلی آن در مورد تجزیه سوریه و گسترش هرج و مرج در آن مغایرت دارد. به همین دلیل، اسرائیل به شیخ حکمت هجری (دستنشانده خود) در سویدا که از حمایت رسانهای اسرائیل بهره میبرد و علناً از آن درخواست حمایت کرده است، دستور داده است تا فوراً این توافق را رد کرده و به ادامه جنگ ادامه دهد.
رژیم اسرائیل به دلیل "ترس" رسمی از کشورهای عربی، بهطور علنی بهواسطه بنیامین نتانیاهو اعلام کرده است که آنها مسئول سقوط نظام اسدیها هستند و همچنین تأکید کردهاند که میخواهند کنترل کامل بر جنوب سوریه را بهدست بگیرند و سلاحهای آن را از بین ببرند. بنابراین، نابود کردن ائتلاف عشایر مسلح در استانهای جنوبی در اولویتهای این کشور قرار دارد.
همچنین گرایشهای مذهبی اکنون کنترل سوریه جدید را در دست دارند و اختلافات دروزی و عشایری بسیار عمیقتر از آن است که با "آتشبس شکننده" آخرین درگیریهای خونین حل شود. درست است که اکثریت دروزی به رهبری شیخ یوسف جربوع بهطور قاطع بر عربی بودن سویدا تأکید دارند و آن را بخشی از سوریه میدانند، اما جناح دیگری که تحت رهبری شیخ هجری است، از حمایت کامل اسرائیل در زمینه پول، سلاح، آموزش و تجهیزات نظامی برخوردار است. این جناح احتمالاً به زودی در پایتختهای عربی به رسمیت شناخته خواهد شد.
چرا رژیم اسرائیل به توافق آتشبس پایبند نخواهد بود؟
نتانیاهو به هیچ وجه از آتشبس پیروی نخواهد کرد و به طرحهای خود برای تجزیه سوریه ادامه خواهد داد. او همچنان از طریق بهانههایی مانند "حفاظت از اقلیتها" میخواهد به این طرحها ادامه دهد. آمریکا و حمایت آن از اسرائیل را نادیده خواهد گرفت، همانطور که در گذشته همواره شاهد آن بودهایم. چرا باید او به توافق جاری در سوریه احترام بگذارد وقتی که در لبنان بیش از ۴۰۰۰ بار آتشبس را نقض کرده و همچنان بر تپههای پنجگانه جنوب لبنان تسلط دارد؟ و چرا در سوریه باید به توافقات احترام بگذارد در حالی که دولت سوریه وارد مذاکرات مستقیم با او شده است و آماده است به روند صلح ابراهیمی بپیوندد؟
سؤال اصلی این است که چگونه میتوان انتظار صلح میان "سوریه جدید" و دولت اشغالگر اسرائیل پس از حمله هوایی اسرائیل به اطراف کاخ ریاستجمهوری و وزارت دفاع سوریه داشت؟
اسرائیل قصد دارد تمام کشورهای عربی را تجزیه کند، آنها را ضعیف کرده و مجبورشان کند تا به "خاورمیانه جدید" تحت رهبری اسرائیل بپیوندند. متاسفانه، نتانیاهو درست میگوید که این بهترین زمان برای تحقق اسرائیل بزرگ است. او بهخوبی میداند که هیچکدام از رهبران عرب، به جز یمن و گروههای مقاومت در غزه، نمیتوانند حتی یک قرص نان برای نجات جان یک کودک گرسنه در غزه فراهم کنند یا از مسجد الاقصی در برابر حملات سموتریچ و بن غفیر دفاع کنند. سوریه که میشناختیم، دیگر وجود ندارد و چیزی که اکنون با آن مواجه است، تحقیر و تجزیه آن است، که نخستین مهره از سیستم دومینو در جهان عرب و اسلامی است که در حال فروپاشی است.