استقبال ترامپ از پوتین با جنگنده‌های B2 آمریکایی/ نشست پرحاشیه آلاسکا به کجا رسید؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو؛ روز جمعه ۱۵ اوت ۲۰۲۵، در پایگاه نظامی مشترک «المندورف-ریچاردسون» در شهر انکوریج ایالت آلاسکا، صحنه یکی از جنجالی‌ترین و بحث‌برانگیزترین دیدارهای دیپلماتیک سال رقم خورد؛ دیداری میان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، که با هدف مذاکره بر سر پایان جنگ در اوکراین برگزار شد.

این نشست که بسیاری آن را نقطه عطف احتمالی در روند جنگ می‌دانستند، نه تنها به آتش‌بس منتهی نشد، بلکه ابهامات جدیدی در خصوص نیات واقعی دو طرف و آینده مسیر صلح به‌وجود آورد.

آغاز پر سر و صدای دیدار با جنگنده‌های آمریکایی

در اقدامی کم‌سابقه، پوتین با استقبال فرش قرمز، کف زدن ترامپ، و حتی دعوت برای سوار شدن در لیموزین زرهی ریاست‌جمهوری، وارد خاک آمریکا شد. این صحنه‌ها در حالی اتفاق افتاد که روسیه همچنان به حملات نظامی در خاک اوکراین ادامه می‌دهد.

ورود پوتین به آلاسکا با عبور بمب‌افکن‌های استراتژیک B-2 و جنگنده‌های آمریکایی همراه بود؛ نمایشی از قدرت نظامی آمریکا بود که تهدیدآمیز به نظر می‌رسید. بسیاری از ناظران این مراسم استقبال را نوعی مشروعیت‌بخشی به یکی از منزوی‌ترین رهبران حال حاضر جهان تعبیر کردند.

گفت‌وگو پشت درهای بسته

نشست ترامپ و پوتین چند ساعت به‌طول انجامید و تنها نتیجه‌ای که هر دو رهبر بر آن تأکید داشتند، چیزی بود که «پیشرفت» توصیف شد. اما نه توافقی امضا شد و نه جزئیاتی از مذاکرات منتشر شد.

ترامپ در پایان جلسه به خبرنگاران گفت:«ما هنوز به توافق نرسیده‌ایم، اما پیشرفت‌هایی داشته‌ایم. تا وقتی توافقی امضا نشده، توافقی در کار نیست.»

در کنفرانس خبری کوتاهی که تنها ۱۲ دقیقه به‌طول انجامید، خبرنگاران اجازه طرح هیچ پرسشی را نیافتند. پوتین، برخلاف عرف دیپلماتیک، پیش از رئیس‌جمهور میزبان سخنرانی کرد و مدعی شد که توافقی حاصل شده است. اما بلافاصله پس از او، ترامپ این ادعا را رد کرد.

قرار بود این نشست تنها با حضور دو رئیس‌جمهور و مترجمان برگزار شود. اما در آخرین لحظه، ترکیب جلسه تغییر کرد و مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، نیز به تیم مذاکره‌کننده آمریکایی اضافه شدند.

از سوی روسیه، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه، و یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی کرملین، همراه پوتین بودند. لاوروف با لباسی که حروف "CCCP" (اتحاد جماهیر شوروی) روی آن نقش بسته بود، ظاهر شد؛ نمادی تاریخی و پیام‌دار در میانه بحرانی معاصر.

تمجید ترامپ از پوتین

ترامپ بار دیگر از رابطه نزدیک خود با پوتین گفت و اعلام کرد که جلسه را «۱۰ از ۱۰» ارزیابی می‌کند. در مقابل، پوتین نیز ترامپ را «همسایه عزیز» خواند و وعده داد که دیدار بعدی در مسکو برگزار شود.

اما این فضای گرم دیپلماتیک، با واکنش‌های تند منتقدان روبه‌رو شد.

سناتور کریس مورفی در مصاحبه با MSNBC گفت:«این عکس یادگاری، به‌تنهایی، مشروعیت بخشیدن به جنایات جنگی است و پیامی خطرناک به دیکتاتورها می‌دهد: می‌توانید غیرنظامیان را بکشید و باز هم با رئیس‌جمهور آمریکا عکس بگیرید.»

در حالی که ترامپ و پوتین در آلاسکا مذاکره می‌کردند، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین که به نشست دعوت نشده بود، در پیامی ویدیویی گفت:«در روزی که مذاکرات جریان دارد، روس‌ها همچنان در حال کشتار هستند. و این خودش همه چیز را می‌گوید.»

او افزود:«ما برای پایان دادن به جنگ آماده همکاری کامل هستیم و بر حمایت آمریکا حساب می‌کنیم.»

لحن محتاطانه ترامپ درباره توافق احتمالی

ترامپ در مصاحبه‌ای با «شان هنیتی» در فاکس‌نیوز گفت که توافق نهایی باید با تأیید اوکراین انجام شود:«من برای اوکراین مذاکره نمی‌کنم. باید بگذاریم آن‌ها تصمیم بگیرند. فکر می‌کنم تصمیم درستی خواهند گرفت.»

او همچنین اشاره کرد که هرگونه مصالحه سرزمینی باید از طرف کی‌یف تأیید شود و احتمال ارائه تضمین‌های امنیتی به اوکراین را رد نکرد، اگرچه عضویت در ناتو را همچنان موضوعی حساس دانست.

پوتین هیئتی از تجار روس را نیز همراه خود به آلاسکا آورده بود تا درباره احتمال احیای روابط اقتصادی گفت‌وگو کند. اما ترامپ صراحتاً اعلام کرد که تا پایان جنگ، هیچ همکاری اقتصادی جدیدی در کار نخواهد بود.

نشست اولیه دو رئیس‌جمهور قرار بود در دو مرحله برگزار شود و شامل ناهار کاری مشترک نیز باشد. اما در اقدامی غیرمنتظره، جلسه پس از بخش اول خاتمه یافت و ناهار رسمی لغو شد.

در مقایسه با نشست ترامپ و پوتین در هلسینکی در سال ۲۰۱۸، این نشست بسیار سردتر و ناپایدارتر جلوه کرد.

در بخشی از کنفرانس خبری، پوتین گفت:«رئیس‌جمهور ترامپ گفت: اگر من رئیس‌جمهور بودم، این جنگ اتفاق نمی‌افتاد. من این را تأیید می‌کنم.»

او افزود:«امیدوارم درکی که امروز به آن رسیدیم، زمینه‌ساز صلح شود.»

اما در ادامه بار دیگر بر لزوم بررسی «علل ریشه‌ای» جنگ تأکید کرد؛ عبارتی که در زبان کرملین به معنای عقب‌نشینی ناتو و بی‌طرفی اوکراین است.

تلاش برای نشست سه‌جانبه با حضور زلنسکی

ترامپ اعلام کرد که در حال برنامه‌ریزی برای نشستی میان خود، پوتین و زلنسکی است:«قرار است حالا نشستی میان رئیس‌جمهور زلنسکی، رئیس‌جمهور پوتین و احتمالاً من ترتیب داده شود.»

او تأکید کرد که موفقیت این نشست به اقدام زلنسکی بستگی دارد.

در بخش دیگری از گفت‌وگو با فاکس‌نیوز، ترامپ ادعا کرد که پوتین در نشست به او گفته انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا «تقلبی» بوده است و رأی‌گیری پستی را عامل آن دانسته است.

پایگاه نظامی «المندورف-ریچاردسون» که محل این نشست بود، از دوران جنگ جهانی دوم و جنگ سرد نقش محوری در سیاست دفاعی آمریکا داشته است. انتخاب این محل، آن هم برای میزبانی پوتین، پیام‌های متعددی را به‌همراه داشت.

آتش‌بس همچنان در هاله‌ای از ابهام

نشست آلاسکا با امید به آتش‌بس فوری آغاز شد، اما به‌جز وعده دیدار بعدی و جملاتی مبهم، نتیجه‌ ملموسی نداشت. ترامپ اعلام کرد:«اگر امروز آتش‌بس نبینیم، من ناراضی خواهم بود. و اگر اوضاع خوب پیش نرود، نشست دیگری در کار نخواهد بود.»

پوتین در مقابل، تأکید کرد که این گفت‌وگوها می‌تواند به توافقاتی در زمینه کنترل تسلیحات هسته‌ای نیز منجر شود.

رهبران اروپایی که در این نشست نقشی نداشتند، از احتمال توافقی یک‌جانبه میان ترامپ و پوتین ابراز نگرانی کردند. آن‌ها هشدار داده‌اند که اوکراین نباید در هیچ تصمیمی کنار گذاشته شود.

زلنسکی و تیم او همچنان نگران آن‌اند که ترامپ ممکن است با به‌رسمیت شناختن کنترل روسیه بر بخش‌هایی از خاک اوکراین، مناقشه را منجمد کند.

دیدار ترامپ و پوتین در آلاسکا، گرچه از نظر نمادین بی‌سابقه بود، اما از نظر عملی دستاورد خاصی نداشت. نه توافقی حاصل شد، نه آتش‌بسی اعلام شد، و نه مسیر مشخصی برای صلح ترسیم شد.

به‌نظر می‌رسد مسیر آتش‌بس از جاده الحاق بخشی از خاک اوکراین به روسیه و دادن امتیاز بهره‌برداری از معادن کمیاب به آمریکا می‌گذرد. چیزی که در نهایت زلنسکی و اوکراین را بازنده اصلی میدان خواهد کرد.