توسعه علوم انسانی؛ افزایش قدرت اقتصادی

گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»، فاطمه خسروپور؛ مکانیزم تبدیل علم به ثروت بايد به گونه ای باشد كه به صورت آنی اتفاق بيفتد، بنابراين برای تبدیل علم به ثروت باید بسترها و زمینه های لازم فراهم شود؛ چرا که پروژه های علوم انسانی مانند حوزه های فنی مهندسی تنها ارائه یک اختراع نیست که بتوان به راحتی تجاری سازی کرد.

 

علوم انسانی در حقیقت زمینه ساز تبدیل علم به ثروت و نوعی پل ارتباطی با سایر علوم است و در حقیقت علوم انسانی نسبت به سایر علوم حالت حاکمیتی و مدیریت از بالا را دارد.

 

فارغ التحصیلان رشته های علوم انسانی در حقیقت نقش مدیریتی در سایر رشته ها را ایفا می کنند، لذا توجه و گسترش این علوم برای رشد مدیریتی کشور ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

 

بسیاری از افراد تصور می کنند به دلیل اینکه ارائه اختراعات و طرح های پژوهشی بیشتر در حوزه های پزشکی و مهندسی صورت مي گيرد، بنابراين تبدیل علم به ثروت نيز در این علوم بیشتر مي باشد، در حالي كه علوم انساني زمينه ساز تبديل علم به ثروت در ساير علوم است.

 

می توان گفت نخبه پروری در علوم انسانی مهمترین راهکار تبدیل علم به ثروت در این حوزه است و اگر نتوانیم علم را به ثروت تبدیل کنیم و از راه فناوری به توسعه و پیشرفت دست یابیم، همواره تحت فشارهای اقتصادی و سیاسی مجبور به عقب نشینی از مواضع و ارزش‌های خود می‌شویم و در واقع تبدیل علم به ثروت منشا مبارزه با تحریم‌های دشمن مي شود.

 

استفاده از ابزارهای مناسب برای ترویج فرهنگ،‌‌ همان بومی سازی علوم انسانی است و با توجه به اهمیت تولید دانش و کاربرد آن برای تامین نیازهای بشری در اجتماع، علوم انسانی نیز باید خود را تجهیز كند و به رشد و کمال دست یابد؛ این امر، بویژه در جهانی که همه قدرت‌ها با تمام توان خود را در مبارزه با ارزش‌های علوم انسانی و اسلامی تجهیز كرده‌اند، از اهمیت بیشتری برخوردار است.

 

در واقع برای فناوری و کاربردی کردن علوم اسلامی می‌توانیم سیره ائمه اطهار (ع) را به نظریه و استاندارد در زمینه‌های مدیریت و اجتماع تبدیل کنیم؛ کاربردی کردن علوم انسانی در واقع یکی از بازوهای مهم و روش‌های موثر در بومی سازی علوم انسانی است و توانمندسازی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، یکی از روش‌های موثر در کاربردی کردن علوم انسانی.

 

این توانمندسازی تأثیر فراوانی در نوآوری و تولید علم و دانش دارد، البته فرهنگ سازی کاربردی کردن علوم انسانی زمانی اتفاق می‌افتد که دولت بر روی ابزار‌ها و عناصر رشد و توسعه علوم انسانی سرمایه‌گذاری کند.

 

تبديل علم به ثروت در حوزه علوم انساني پيشرفت زيادي در كشور نداشته، البته روند پيشرفت آن در چند سال اخير بسيار مطلوب بوده است.

 

كارشناسان رشته هاي علوم انساني بايد براي بررسي طرح هاي مرتبط با رشته خود، نظير بحث هاي حقوقي جامعه و يا بازارهاي مالي و غيره به كار گرفته شوند؛ در واقع سرجمع تبدیل علم به ثروت در یک کلمه خلاصه می شود و آن هم هدفمند کردن پژوهش های دانشگاهی و در نهایت تولید ثروت از علم است.

 

یكی از دستورالعمل‌های اجرایی برای تحقق جهاد اقتصادی در كلام مقام معظم رهبری، تاكید بر تولید علم و تبدیل آن به فناوری است؛ زیرا از این طریق می‌توان به تجاری سازی علم دست یافت كه نتیجه طبیعی آن تولید ثروت و رشد و توسعه اقتصادی خواهد بود.

 

 

فرهنگ مانند هر پدیده انسانی دارای دو وجه مادی و معنوی است؛ خاستگاه این دو بعدی بودن را بايد در ساختار انسانی و طبیعت هستی جست وجو كرد.

 

بر این اساس می‌توان گفت كه تبدیل علم به فناوری از مهمترین ماموریت‌ها و مسئولیت‌های بشری در مقام خلافت الهی است؛ به یك معنا جنبه مادی علم را بايد در تبدیل آن به فناوری جست وجو كرد، اما این پرسش مطرح است كه مراد از فناوری چیست؟ فناوری به معنای هنر تبدیل علم به فن و صنعت است، فناوری تبدیل دانایی به توانایی و علم به قدرت است، هنر تغییر و تصرف از طریق دانش و دانایی در موجودات جهان هستی.

 

اما غیر از این دسته از فناوری‌ها باید به دسته دیگر و برتر از فناوری‌ها اشاره كرد كه از آن به فناوری‌های نوین یا به عبارت بهتر فناوری‌های علمی یاد می‌شود؛ زیرا جنبه علمی بودن آن قویتر و دقت و تامل در كشف حقایق و تبدیل آن سختتر و دشوارتر است.

 

فناوری‌های علمی، فناوری‌هایی هستند كه ریشه در پیشرفت علم و دانایی شگرف بشر در عصر كنونی دارد؛ توسعه این دسته از فناوری‌ها در گرو پیشرفت‌های علمی و فعالیت‌های گسترده پژوهشی است.

 

از مهمترین عرصه‌هایی كه مقام معظم رهبری برای جهاد اقتصادی تبیین كردند، تبدیل علم به فناوری و تجاری سازی علم به قصد تولید ثروت و قدرت اقتصادی است؛ بر این اساس، این پرسش مطرح می‌شود كه ما در كدام یك از عرصه‌های فناوری‌ها می‌توانیم وارد شویم و اهتمام بدان كرده و چه چیزی خط قرمز ما برای فناوری به شمار می‌آید.

 

بی گمان مدلی كه اسلام و آموزه‌های قرآنی ارائه می‌دهد، تبدیل علم به فناوری‌های سخت و نرم به دور از هر گونه تهدید نسبت به كلیت آفرینش است.

 

هر یك از فناوری‌های موجود چون فناوری سخت اگر به قصد تسخیر طبیعت باشد، بايد در این چارچوب مدیریت شود، همچنان كه علوم و فناوری‌های نرم كه به هدف تسخیر ذهن و شیوه اندیشیدن انسان انجام می‌گیرد باید در محدوده نظام احسن الهی انجام شود.

 

در این حالت است كه همه این فناوری‌ها علاوه بر اينكه ارزشی و مطلوب مي باشد، لازم و بایسته مقام خلافت الهی انسان است و بايد ردگیری شود تا تحقق یابد.

 

ما نباید در تولید علم و تبدیل آن به فناوری در هیچ یك از مراحل كوتاهی كنیم، بلكه بايد در همه مراحل حضور جدی و قوی داشته باشیم؛ بر این اساس فناوری‌های سنتی و جدید یا فناوری‌های سخت و نرم و حتی فناوری معنوی و قدسی بايد در دستور كار و برنامه كلان مدیریت جامعه ایمانی قرار گیرد.