گروه بین الملل «خبرگزاری دانشجو»: روز های آینده مصادف است با سی و یکمین سالروز تاسیس شورای همکاری خلیج فارس، شورایی که هدف آن از ابتدا مقابله با نفوذ انقلاب اسلامی یران بوده است. از سویی این شورا با محوریت عربستان بدنبال ایجاد اتحادی اقتصادی و سیاسی میان کشورهای عضو بوه است، امری که با گذشت بیش از سه دهه از زمان تاسیس در آن ناکام مانده است.
اجلاس اخیر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به مانند گذشته دستاورد چندانی را برای اعضا بر جای نگذاشت، اگرچه سعودی ها بر آن بودند تا با ایجاد انسجام بیشتر در حوزه های امنیتی، سیاسی و اقتصادی کشورهای عضو مانع از آنچه نفوذ هر چه بیشار ایران در این کشور ها نامیده می شود بشوند، اما در این امر ناکام ماندند.
وقوع انقلاب های اخیر در خاورمیانه و شمال آفریقا و کشیده شدن آن به مناطق جنوبی حاشیه خلیج فارس، زمامداران سعودی را بیش از گذشته بر آن داشت تا بدنبال حفظ موقعی سنتی خویش در منطقه و همچنین ممانعت از ادامه این انقلاب ها وادارد؛ که دخالت نظامی این کشور در بحرین مصداق بارز این امر می باشد.
در اجلاس شب گذشته پس از نشست دوساعته بین سران کشورها، شاهزاده سعود الفیصل، وزیر خارجه عربستان در یک کنفرانس خبری گفت که مذاکره بین این شش کشور درباره اتحاد بیشترشان به تعویق افتاده است.
وزیر خارجه عربستان گفته است که اتخاذ چنین تصمیمی (نزدیکی اقتصادی_ سیاسی کشورهای عضو) نیازمند زمان بیشتر است، به گفته ی الفیصل: هدف این است که همه کشورها ملحق شوند و نه فقط دو یا سه کشور. امیدوارم هر شش کشور در جلسه بعدی حاضر شوند.
طرحی که شاهزاده سعودی از آن سخن می گوید برای هماهنگی های اقتصادی، سیاسی و نظامی بیشتر بین کشورهای عضو است. آنها همچنین می خواهند که مرکز تصمیم‌گیری جدیدی در ریاض تشکیل شود. طبق اين پيشنهاد وحدت بين عربستان و بحرين نقطه آغازين تشکيل اين اتحاديه خواهد بود.
هنوز به صورت مشخص معلوم نیست که این طرح به چه شکل است و کشورها چطور عمل خواهند کرد. اما یک مقام بحرینی در این خصوص گفته که آنها به دنبال تاسیس تشکیلاتی همچون اتحادیه اروپا هستند.
عدم مشارکت کشورهای امارات و عمان در این نشست و اظهارات الفیصل در این رابطه گواه از عدم تفاهم اعضا میان یکدیگر است. به واقع سران آل سعود بدنبال محوریت در این اتحادیه و تبعیت سایر اعضا در امور مختلف و تصمیم گیری ها از ریاض هستند امری که برخی اعضا دیگر حاضر به پذیرش آن نیستند.
کشوری مانند قطر طی دهه اخیر تلاش وافری به خرج داده است که نه تنها سیاست مستقلی از سعودی ها اتخاذ نماید، بلکه با رویکردی متفاوت بدنبال ارائه راهکار جدیدی در منطقه باشد. نزدیکی این کشور با ایران (بر خلاف اکثریت اعضا)، حمایت رسانه ای گسترده از انقلاب های صورت گرفته در منطقه و همچنین مشارکت نظامی_ اقتصادی در مبارزه با برخی دیکتاتورهای خاورمیانه نمونه ای از این امر می باشند. انتشار برخی اخبار طی ماه های اخیر حاکی از ان است که حکام آل ثانی نه تنها بدنبال موضعی مستقلانه از سعودی ها هستند بلکه بدنبال محور قرار دادن دوحه در تحولات عربی هستند.
از سویی دیگر بایستی ذکر کرد تولید مشابه کشورهای جنوبی حاشیه خلیج یکی از موانع همکاری اقتصادی میان اعضا تلقی می شود. همه ی این کشور ها از صادر کنندگان عمده نفت و گاز جهان می باشند و دارای نظام اقتصادی تک محصولی اند. از این رو وابستگی کامل به درآمد های نفتی و فاقد هر گونه همکاری اقتصادی میان اعضا منجر به عدم شکل گیری یک اتحادیه میان آنها گشته است.
فقدان لوازم اولیه جهت تشکیل یک اتحادیه از سوی اعضا سبب گردیده سعودی ها جهت حفظ موقعیت محوری خود در این شورا و جلوگیری از فروپاشی آن اقدام به بزرگ نمایی رویدادهای منطقه و جلب توجه آنها به آنچه خطر ایران نامیده می شود را در دستور کار خویش قرار داده اند. تصویب قطعنامه در پایان هر یک از جلسات این شورا مبنی بر اشغال جزایر سه گانه توسط ایران و خطر فعالیت های هسته ای کشورمان برای اعضا، امری است که با طرح آن مانع از بروز اختلافات داخلی میان اعضا شده است. این در حالی است که اکثریت اعضا با خود دارای اختلافات ارضی و مرزی گوناگونی می باشند.
سران بحرین نیز با بهره برداری از فضای موجود و جهت رهایی از جنبش مردمی در این کشور که حاکمیت اقلیت آل خلیفه را زیر سوال برده به حمایت از طرح سعودی ها پرداخته و معترضین را به ایران منتسب کرده است. نخست وزیر بحرین روز یکشنبه گفت که «گزینه اتحادیه فوری به نظر می رسد» زیرا این کشورها باید برای تضمین امنیت منطقه همکاری کنند.
این در حالی است که رهبر الوفاق، حزب عمده اپوزیسیون شیعه بحرین گفته است که طرح تشکیل اتحادیه باید به رفراندوم گذاشته شود. علی سلمان گفت: «مردم بحرین حق تصمیم گیری دارند و خاندان الخلیفه حق ندارد به تنهایی حق تصمیم گیری درباره تشکیل اتحادیه یا کنفدراسیون با کشور دیگر را ندارد.»
آنچه در پایان قابل ذکر است این که با وجود گذشت سی و یک سال از موجودیت این شورا و عدم تحولی چشمگیر در آن که عمدتا ناشی از ساختار حاکم بر این کشورها و نظام پوسیده پادشاهی است، امکان انجام چنین طرحی و موفقیت امیز بودن آن دور از ذهن به نظر می رسد.
ارسال نظرات