لزوم طرح تحول ساختاری و اداری در دستگاه‌های دولتی

به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، سعید جلیلی در برنامه تلویزیونی پاسخ به سه کارشناس که  از شبکه چهارم سیما پخش شد، در پاسخ به این سوال که برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور مهم در منطقه خاورمیانه که ابعاد سیاست آن ابعاد فرامنطقه‌ای دارد، چه ظرفیت‌هایی در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی برای سیاست خارجی ما وجود دارد، گفت : سیاست خارجی هر کشوری اصول، اهداف، ارزش‌ها، حقوق و منافعی دارد؛ دستگاه سیاست‌خارجی و سایر دستگاه‌های کشوری که در کار سیاست‌خارجی هستند باید یک درک دقیقی از اینها داشته باشند.

وی با اشاره به وجود این اصول در هر کشوری، افزود: این را با مطالعه می‌گویم که در صحنه بین‌المللی نزدیک به دویست کشور وجود دارند. ما با کشورهای بسیار زیادی نقاط بسیار مشترک جدی داریم که ‌می‌تواند برای ما تولید فرصت کند. یکی از اشکالات در سیاست خارجی این بوده که وقتی بحث از سیاست خارجی شده، عده‌ای  نگاه ‌به سه- چهار کشور یا چند کشور معدود مثل غربی‌ها که اتفاقاً با ما بیشترین اختلافات را داشتند در اصول، اهداف و ارزش‌‌ها داشتند، نگاه می‌کنند. بر همین اساس از بسیاری از کشورها غافل می‌شدند و یا حداقل در اولویت قرار نمی‌دادند.

این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری با بیان اینکه اگر با این نگاه که نقاط مشترک بین کشورها می‌تواند تولید فرصت کند و این نقاط فرصت می‌تواند آن نقاط تعامل را ایجاد کند، نقاط فرصت‌مان در سیاست خارجی بیشتر از نقاط تهدید هست، اظهار داشت: اما باید این رویکرد جدی باشد، یعنی باید دستگاه سیاست خارجی ما و بخش‌های مربوط به سیاست‌خارجی در دستگاههای دیگر همچون وزارتخانه‌های اقتصادی، صنعتی و کشاورزی نگاهشان معطوف باشد به آن چند کشوری که اتفاقاً با ما تعامل بیشتری دارند؛ اگر این باشد یک ظرفیت بسیار زیادی وجود دارد و فرصت‌های زیادی وجود دارد برای تعامل و همکاری و گسترش روابط در صحنه خارجی که منافع زیادی برای ما به دست می‌آورد.

جلیلی در ادامه به ذکر مثالی پرداخت و گفت: در زمانی که معاون اروپا -آمریکای وزارت خارجه بودم، همین نگاه را انجام دادیم و دیدیم در حوزه آمریکای لاتین با اینکه از ما خیلی دور هستند، اما با ما نگاههای بسیار مشترکی در سیاست خارجی دارند. به عنوان مثال در ونزوئلا، بولیوی، نیکاراگوئه و اکوادور با ما بسیار نقاط مشترک داشتند؛ به لحاظ سیاسی چند بار اینها به جد از ما دفاع کردند. در شورای حکام، ونزوئلا به آن قطعنامه‌ای که می‌خواست علیه ما باشد رأی مخالف داد.

وی ادامه داد: همین بحث را در مسائل اقتصادی داریم. ما با ونزوئلا زمانی نزدیک به یازده میلیارد دلار قرارداد امضاکردیم که تا چهار پنج میلیارد دلار آن اجرایی شد و اکثرش هم صادرات ما بود؛ این موضوع برای ما تولید فرصت می‌کند. چرا ما این ظرفیت را نگاه نکنیم؟

کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری به ذکر مثالی دیگر پرداخت و اظهار داشت: از چند کشور اروپایی واکسن به قیمت بین چهار تا پنج دلار وارد می‌کردیم که آنها فن‌آوری‌اش هم به ما نمی‌دادند اما کوبا در این بحث واکسن پیشرفت کرده بود و این واکسن را به قیمت زیر نیم دلار به ما فروختند. این درحالی بود که آن چند کشور اروپایی گاها برای ما بازی درمی‌آوردند. الان این ظرفیت در اطراف ما نیز هست و ما می‌توانیم الان با عراق و افغانستان صادراتمان را با توجه به نیازهایی که این دو کشور الان دارند، افزایش دهیم.

جلیلی در پاسخ به این سوال که مدل سیاست خارجی شما واقع‌گرایانه است یا آرمان‌گرایانه یا ترکیبی از این دو، تصریح کرد: هیچ کشوری نمی‌تواند بگوید در سیاست خارجی‌ام آرمان ندارم، زیرا همه کشورها اهداف دارند که اهداف همان آرمان است. این اهداف را باید بر اساس تحولات محیطی و اقتضائات موجود محقق کنید؛ در خلاء‌ که اهداف محقق نمی شود، یعنی اگر می‌بینید کشوری با شما تقابل دارد و می ‌خواهد بر شما فشار بیاورد، اولویت را به آن کشوری می‌دهید که با شما این تنش را ندارد و از آن استفاده می‌کنید.

وی در پاسخ به این سوال که برای اصلاح ساختارهای اقتصادی آیا طرح تحول را ادامه خواهید داد؟ شما در برنامه‌هایتان یک طرح دوازده گام برای تحقق جهاد اقتصادی مطرح کردید آیا آن نسبتی با طرح تحول دارد یا خیر یا کار دیگری قرار است که در تحول ساختارهای اقتصادی انجام بشود؟ اظهار داشت: اصولا معتقدم اگر دولت بخواهد اهداف خودش را محقق کند که همان قوانین و رهنمودها هست، برنامه‌های پنج ساله و سند چشم‌انداز بیست ساله وجود دارد. اگر اینها بخواهد محقق بشود، اول از همه باید یک طرح تحول ساختاری و اداری در دستگاههای دولتی شکل بگیرد، زیرا علیرغم زحمات زیادی که کارمندان دولت می‌کشند، خود آنها نگران و گلایه‌مند هستند که‌ این میزانی که وقت می‌گذارند، نتیجه و آن کارآمدی لازم را ندارد.

این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری مشکل اصلی را متوجه سازو کار و ساختار اداری دانست و گفت: در بحث اقتصادی باید توجه کنیم که یکی از مشکلات به اصطلاح مثل مفاسد اقتصادی و اخلالهایی که در عرصه اقتصاد بوجود می‌آید، سلبی است. اینها را اگر بخواهیم حل کنیم، نباید فقط به شیوه های نظارتی اکتفا کنیم. یا اینکه مثلا دستگاههای اطلاعاتی و قضایی بروند یک مفسدی را بگیرند، بررسی و پیگیری کنند. اول از همه باید خود دولت مدعی این بحث باشد. راه این مساله هم این است که یک سازوکارهایی در ادارات و بخشهای اقتصادی و بخصوص بانک‌ها تعریف کنیم که اگر کسی خدایی نکرده خواست اخلالی یا فسادی انجام بدهد،امکانش را نداشته باشد.

" این تجربه‌ای است که خیلی از کشورهای دنیا هم دارند، یعنی مساله بعیدی نیست؛ پس یک بحث اساسی این است که خود دولت باید مدعی بشود، اما این هم کافی نیست. چون اینکه در یک دستگاه فساد اقتصادی انجام نشده است، کافی است. حالا باید کارآمدی‌اش در شکل حداکثری باشد و باز باید دولت یک سازوکارهایی داشته باشد که کارآمدی این دستگاه‌ها به حداکثر ممکن برسد تا نتیجه‌اش این شود که ارباب رجوع، کشاورز و صنعتگر، نگران نباشد که چگونه هفت خان رستم دستگاه دولتی را بگذراند، بلکه باید این احساس را داشته باشد که این دستگاه دولتی یک ملجا و مرجع و پشتیبانش است".

جلیلی با طرح این پرسش که چرا باید هفتاد هزار میلیارد تومان معوقات بانکی داشته باشیم، گفت: این برای آن است که در سیستم بانکی دچار مشکل هستیم. باید با یک سازوکارهایی جلوی این را بگیرند. چرا ما باید معوقات مالیاتی و یک ناهمگونی در پرداخت مالیاتها داشته باشیم؟ میزان مالیاتی که کارگر و کارمند می‌دهد را مقایسه کنید با کسانی که دهها و بلکه صدها بلکه هزارها برابر آن درآمد دارند و اندازه آن هم مالیات نمی‌دهند. ما در دوازده گام حماسی که برای حماسه اقتصادی تعریف کردیم، یکی همین بحث است که باید یک شفافیت اقتصادی داشته باشیم، یعنی بانکهای اطلاعاتی باید به گونه‌ای شکل بگیرد و با هم اطلاعاتشان تقاطع داده بشود که مانع بسیاری از مفاسد باشد و همیشه نشان بدهد که وضعیت اقتصادی برای تصمیم‌گیریهای بهتر و سالم‌تر و دقیق‌تر ما چیست؟

وی با اشاره به جلسات دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی درخصوص تصویب بانک‌های اطلاعاتی، تصریح کرد: الان شما می‌بینید فردی با اسم خودش و با اسم‌های دیگر دهها خانه می‌گیرد، دهها شرکت ثبت می‌کند و کارت بازرگانی به اسم یک پیر‌زن در یک روستا می‌گیرد و برایش جنس وارد می‌کند؛ اگر مجموعه اینها ساماندهی بشود و در یک بانک اطلاعاتی باز در کنار هم قرار بگیرد، بسیاری از این چیزها بدون اینکه شما بخواهید سازوکار اطلاعاتی داشته باشید، رو می‌شود.

کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری با تاکید بر اینکه در دوازده گام حماسی بنده اینگونه نیست که اول باید گام اول برداشته شود، گفت: اینها اکثر‌ا همزمان می‌تواند شروع بشود؛ اتفاقا ما زمان زیادی نداریم برای این بحثها. بنابراین باید جدی پای این کارها بیاییم و این کارها را انجام بدهیم. به عنوان مثال شفافیت اقتصادی و حمایت از تولید و حمایت از محصولات کشاورزی و همین پالایش دستگاههای اداری گامهایی است که تایید شده است.

به گفته جلیلی، برخی از این گام‌ها ممکن است در شش ماه انجام بشود و برخی در یک سال. مثلا آن بانکهای اطلاعاتی که موجب شفافیت مالی می‌شود، حداکثر ظرف شش ماه به پایان خودش می‌رسد و این بانکها شکل می‌گیرد و این تقاطع دنبال می‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به رویکردی که در سیاست خارجی‌تان دارید، فکر می‌کنید برای معرفی هرچه بهتر الگوی فرهنگی انقلاب اسلامی به دیگر کشورها چه برنامه‌هایی و راهکارهایی در دستور کار دولت‌تان قرار دارد؟ اظهار داشت: در سیاست‌خارجی، یکی از ظرفیتها و منابع قدرتمان همین محصولات فرهنگی ماست، یعنی قدرتی که امروز برای ما ایجاد شده است به خاطر زرادخانه‌های نظامی ما نیست، چون آنها که ده‌ها برابر ما زرادخانه دارند؛ این به خاطر پیام و آن نرم‌افزاری است که ما تبلیغش را کردیم و توانستیم با آن در قلوب ملتهای منطقه جا پیدا کنیم و آن ظرفیت ها را ایجاد کنیم.

"ما باید دو کار اصلی برای دولت آینده انجام دهیم؛ در این سی و چهار سال گذشته اگرچه کم کاری‌هایی بوده، اما بازهم تولیدات بسیار خوبی داشتیم؛ آقای محمود الزهار از رهبران حماس همراه با وزیر ارشاد دولت حماس ایران آمد. خود آقای محمود الزهار آدم هنری هم بود و سناریو و فیلمنامه می‌نوشت.در بحث کار هنری و فیلم و اینها که صحبت می‌کردم گفتم فیلم "بازمانده" مرحوم سیف الله داد که از کارهای بسیار ارزشمند است را شما دیدید؟ آنها اظهار بی‌اطلاعی کردند و گفتند کدام فیلم؟ این در حالی بود که از تولید این فیلم نزدیک به بیست سال می‌گذرد. برای من قابل سوال بود که چطور بعد از بیست سال که ما یک فیلم خوب تولید کرده‌ایم، نتوانسته به مهمترین مخاطب خودش که فلسطینی‌ها باشد، برسد".

این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری از توزیع خوب این محصولات و انتقال آن به مخاطبانش گفت و اظهار داشت:ما الان یک تجربه سی و چهار ساله داریم؛ بعد از بیداری اسلامی، بسیاری از کشورهای منطقه در مراجعه به ایران می‌گویند که محتاج تجارب ما هستند. این تجربه در شکل هنری یعنی خاطره، داستان، فیلم  و رمان از شخصیت‌های مثل شهید چمران، شهید شهریاری و شهید احمدی روشن.

جلیلی با بیان اینکه می‌توان در موضوعات اساسی که ما در انقلاب همچون 15 خرداد و دفاع مقدس داریم، فیلم ساخت، ادامه داد: اینها در دنیایی که مشتاق این آثار هستند، ظرفیت‌های ماست که هم پیام ما را می‌برد و هم پشتوانه قدرت ما و نفوذ ما می‌شود و حتی به لحاظ اقتصادی برای تولیدکنندگان می‌تواند یک مبنا برای صادرات فرهنگی باشد.