سینما در مازندران آخرین نفسهایش را میکشد و امیدی به بهبودیش نیست، حتی میتوان گفت که با تنفس مصنوعی زنده است.
گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، در سال 1279 با وارد شدن نخستین دستگاه سینماتوگراف، سینما توسط مظفرالدین شاه قاجار وارد ایران شد. نخستین سالن سینما در سال 1291 در ایران محقق شد و پس از آن روند ساخت سالن های سینما در ایران آغاز شد.
سینما نیز در اواخر قرن 19 میلادی وارد مازندران شد و نیروهای نظامی آلمان و روس برای تبلیغ اهداف خود و مدیران شیلات بابلسر برای رفاه کارکنان خود نمایش فیلم در مازندران را آغاز کردند. پس از آن با پیشرفت تکنولوژی و جا افتادن سینما در بین مردم روند ساخت سینماها در مازندران همزمان با سراسر کشور آغاز شد تا زمانی که تقریبا در هر شهر حداقل یک سالن سینما در مازندران تاسیس شده بود.
آمل، بابل، بابلسر، بهشهر، تنکابن، چالوس، چمستان، رامسر، ساری، فریدون کنار، قائمشهر، گلوگاه، محمودآباد، نکا، نوشهر، جویبار و خرم آباد تنکابن شهرهایی بودند که پس از ورود سینما به مازندران صاحب سینما شدند و تا سال 57 صندلی های سینما در این شهرها پذیرای بسیاری از علاقه مندان این هنر بود.
تغییر کاربری سینما در شهرستان ها/ نانوایی پردرآمدتر از سینماست
پس از انقلاب اسلامی، با توجه به انقلاب فرهنگی صورت گرفته در کشور، بسیاری از سینماهای استان تعطیل شدند و تنها شهرهای بابل، آمل، ساری، بهشهر، بابلسر، چالوس، تنکابن و رامسر دارای سینما و مابقی شهرهای استان از داشتن این مکان فرهنگی محروم شدند.
سینماهایی همچون سینما آزادی، هجرت و مهتاب بهشهر، ایران ساری، فجر قائمشهر، استقلال و ارشاد بابل، پیوند فریدون کنار، استقلال محمودآباد، کوثر و شهرداری آمل، لاله نور، ارشاد چالوس، دریای سلمانشهر، فتح رامسر و یک سینما در جویبار تعطیل شده و حتی برخی از سینماها تغییر کاربری نیز داده اند، برای مثال سینمای نکا چندسالی است که تبدیل به نانوایی شده و به جای خوراک روحی در زمینه فرهنگی، خوراک جسمی مردم این شهرستان را تامین می کند و این درحالی است که پس از انقلاب، تنها سینمای شقایق بابلسر در استان مازندران ساخته شده است.
مازندران که تا چندی قبل، دارای 22 سینما بوده اینک به 10 واحد تقلیل پیدا کرده است، که از این تعداد چهار سینما توسط بخش خصوصی و شش سینما توسط حوزه هنری استان اداره می شود. از طرفی بر اساس استاندارد جهانی برای هر 10 هزار نفر جمعیت، یک سالن سینما تعریف می شود. یعنی مازندران باید 300 سالن سینما داشته باشد.
اما صرف نظر از این استاندارد جهانی، جمعیت سه میلیونی مازندران که در تعطیلات طول سال گاهی به پنج تا هشت میلیون نفر ثابت در روز هم می رسد، فقط 10 سینما در اختیار دارد که با احتساب جمعیت ثابت و ساکن مازندران برای هر 300 هزار نفر یک سالن در نظر گرفته شده است.
سینماهای مازندران در شان و نیاز هنرمندان نیست
ابراهیمی، مدیرکل ارشاد مازندران در این خصوص بیان داشت: سینما بخشی از فرهنگ کشور، به عنوان پیشتازترین، مطرح ترین و مهم ترین بخش فرهنگی نشان داده که از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.
وی با اشاره به نزدیک شدن به روز ملی سینما افزود: 21 شهریورماه که در تقویم مناسبتی کشور به عنوان روز ملی سینما ثبت شده، نشانگر اهمیت و جایگاه هنر هفتم در جامعه ایرانی و اسلامی ما بوده است.
مدیرکل ارشاد مازندران ادامه داد: سینمای کنونی ما با سینمای قبل از انقلاب و زمان طاغوت قابل مقایسه نیست؛ اما سینمای مطلوب انقلاب هم که بتواند ارزش ها را به تصویر بکشد، وجود ندارد.
ابراهیمی افزود: حضرت امام خمینی(ره) در سخنرانی تاریخی خود، از سینمای پاک و نجیب ایرانی اسلامی حمایت کرده و آن را از امور زشت و ناپسند دور دانستند.
وی با اشاره به وجود پتانسیل های فراوان در حوزه تئاتر و فیلمسازی در مازندران گفت: سینماها و تالارهای موجود در این استان فراخور شان و نیاز هنرمندان این خطه نیست.
ماهیت تخریبی فیلم های سینمایی عامل اصلی دوری خانواده ها از سینما
علی احمدی، دانشجوی رشته مهندسی فرهنگی با بیان اینکه ما امروز با دو مشکل در حوزه سینما مواجه هستیم، گفت: علاوه بر وضعیت بد سخت افزاری و ظاهری بسیاری از سینماها، مشکل بزرگ امروز سینماها کمبود مخاطب است؛ به طوری که اگر سینمایی از نظر ظاهری در حد مطلوب باشد، مخاطبی ندارد که بتواند بر اساس آن برنامه ریزی کند.
وی با اشاره به دلایل این امر افزود: در وضعیت کنونی سینماها از نظر فرهنگی و اقتصادی قابل قبول نیستند.
این فعال فرهنگی محتوای فیلمهای سینمایی را از جمله مهمترین عوامل رکود سینماها دانست و گفت: فیلمسازان باید دغدغههای عمومی را مبنای تولید فیلم و فیلمنامه قرار دهند.
احمدی معتقد است: رویکردهای فیلمسازی در اغلب موارد به این صورت است که به منافع سیاسی و جناحی توجه می شود و جریان فیلمسازی کشورمان به سمت فیلم فارسی پیش رفت.
وی ادامه داد: مردم نیز با دیدن این فیلمها احساس می کنند فیلم به جای عرضه مسائل فرهنگی و امنیت اجتماعی و خانوادگی ماموریت دیگری را تعقیب میکند و گاهی نعل وارونه است و جای تاثیر مثبت فرهنگی به شکل ابزاری مخرب تبدیل شده است.
این دانشجوی رشته مهندسی فرهنگی افزود: سیاه نمایی از وضعیت زندگی و کشور، ترویج ناامیدی در بین مردم، ترویج خیانت میان زن و شوهر و ساخت فیلم هایی که آنقدر از نظر ظاهری و کلامی مبتذل است که یک خانواده نمی تواند آن فیلم ها را ببیند، همه و همه موجبات دوری مردم از سینما را فراهم آورده است.
احمدی در پایان سینما را مکان پرکردن اوقات فراغت مردم خواند و گفت: سینما از توجه به ایجاد نشاط و شادی برای مردم به دور مانده است.
مازندران با بیش از 50 شهر تنها 10 سینما دارد (هر پنج شهر یک سینما ) که البته نکته جالب دیگر توزیع ناعادلانه آن در شهرهاست؛ به گونهای که برخی از شهرستان های این استان اصولا فاقد سالن سینما هستند.
به نظر می رسد سینما در مازندران آخرین نفس هایش را می کشد و امید به بهبودش نیست و حتی می توان گفت که با تنفس مصنوعی زنده است.
حال سوال اینجاست؛ چرا مسئولان مرتبط با امر سینما سکوت کرده اند و اقدامی در این رابطه انجام نمی دهند، تا قسمتی از اوقات جوانان به درستی هدایت و نظارت شود؟
جا دارد در بررسی وضعیت سالن های سینما در کشورمان نگاهی به تقسیم بندی جغرافیایی و پراکندگی جمعیت کشور بر اساس دسترسی به سالن های سینما داشته باشیم:
• تعداد شهرهای کشور: 1141
• 247 سالن سینما (پرده) در کشور به فعالیت نمایش فیلم مشغول هستند
• تعداد شهرهای دارای سینما : 60
• تعداد شهرهای فاقد سینما: 1081
• جمعیت کشور: 75 میلیون و 93 هزارو 444
• جمعیت کشور بر اساس دسترسی به سینما: 31 میلیون و 819 هزارو 679
• جمعیت کشور بر اساس عدم دسترسی به سینما: 43 میلیون و 273 هزارو 765
• جمعیت شهری که به سینما دسترسی ندارند: 21 میلیون و 826 هزارو 982
• جمعیت روستایی: 21 میلیون و 446 هزارو 783
• بیشترین جمعیت شهری در استان که به سینما دسترسی ندارند: استان تهران با جمعیت دو میلیون 634 هزارو 627
• استان قم تنها استانی است که تمام جمعیت این استان به سینما دسترسی دارند
• بیشترین تعداد سینما در شهر تهران با 106 سالن سینماست
• بیشترین تعداد سینما در استان تهران با 110 سالن سینماست
• استان های سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی و کهگیلویه و بویراحمد فاقد سینما هستند
• استان مازندران با هفت شهر بالاترین سرانه شهری دارای سینما را به خود اختصاص داده است
اطلاعات این گزارش از آخرین آمار مرکز آمار ایران و گزارش سالانه وزارت فرهنگ و ارشاد استخراج شده است.