نظر امام رضا (ع) درباره پاسدار دین چیست؟

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ کتاب «ژرفای امامت» کاوشی در خطبه تاریخی امام رضا (ع) در مرو است که توسط دکتر مرتضی طاهری گردآوری شده؛ این کتاب در سال 1385 توسط انتشارات دلیل ما منتشر شد. این کتاب در 17 فصل به چاپ رسیده که امامت در کلام امام رضا (ع)، اختلاف چرا، تثبیت امامت در غدیر، تحریف غدیر،  تلاشی نافرجام، فراتر از انتخاب، عهد الهی، ژرفای امامت، شئون امام، جلوه های امام، سرچشمه حیات، مهر بی کران، پیراسته از خطا، ورای اندیشه ها، آل احمد (ص) ورث همه کمالات، گمراهی عمیق، اوصاف بی کران، دانش بی کران و نکوهش گمراهان عناوین 17 فصل این کتاب است.

 

در فصل هفتم این کتاب می خوانیم:

 

 

 حضرت امام رضا (ع) می‌فرمایند: امام حلال الهی را حلال و حرام او را حرام، و حدود الهی را اقامه و از دین خدا پاسداری می‌کند.

 

امام مبین و مجری دین است.ولی مومنین است. نه چیزی را به خواست خود حلال می‌کند و نه حرام، بلکه وجود مبارک امام (ع) حلال و حرام الهی را تبیین و تفسیر می‌کند و به دیگران ابلاغ می‌نماید و از آنجا که یکی از اساسی‌ترین وظایف امامت، حفظ دین خداست، امام در مقام پاسداری از آن، با تمام وجود از ساحت مکتب دفاع و حمایت می‌کند.

 

مقصود از اقامه حدود، بیان، تعلیم و اجرای آن از طرف حضرات معصومین (ع) است، هر زمانی، به حسب آن زمان. لذا اقامه حدود الهی – آن گونه که مرضی حق تعالی بوده باشد- به وسیله امام تحقق می‌یابد.

 

امام (ع) مدافع مجموعه دین و حَرَم الهی است و این مسئولیتی است عظیم، بر دوش امام (ع). در بعضی روایات آمده که هتک حرمت خانه خدا، بی‌‌حرمتی به قرآن و ترک عمل به آن و هتک حرمت پیامبر و امام حرام است.

 

بنابراین بزرگداشت حرمت‌های الهی عبارت است از: اطاعت از فرامین خداوند، ترک گناهان و پیروی از کسانی که اطاعت‌شان واجب می‌باشد.

 

از جمله وظایفی که امام (ع) به عهده دارد، حراست و حفاظت اسلام از انحراف است.

 

وقتی مردم در برداشت دینی دچار انحراف شوند وظیفه امام (ع) اقتضا می‌کند که دست به اقدام بزند و سد راه انحراف شود. بر این اساس می‌بینیم که در عصر امام رضا (ع) وقتی عوامل انحراف فکری به اوج خود رسیده بود، ترجمه کتب بیگانگان – به خصوص اندیشه‌های الحادی فلسفی که از سال‌ها قبل آغاز شده بود – در جامعه جا باز کرده و گروه‌های کلامی برای دفاع از موقعیت و اثبات حقانیت خود افکارشان را به شدت رواج داده بودند و آزادی‌ای که از طرف بنی‌عباس – در پخش اندیشه‌های بیگانه – به مردم داده شده بود نقش خود را ایفا کرده و مجموع این عوامل، یک آشفتگی فکری را برای مسلمانان به ارمغان آورده بود.

 

امام رضا (ع) برای از بین بردن این انحرافات دست به اقداماتی زدند که از جمله آنها مسافرت به مراکز پخش این گونه اندیشه‌ها – از قبیل بصره – و مناظره با طرفداران مکاتب و اندیشه‌های مختلف بود.

 

در آن دوران فرقه‌ها و مذاهب مختلفی پدید آمده بودند و در اثر برخورد مسلمانان با عقاید و آرای اهل کتاب و نیز دانشمندان یونان، شبهات و اشکالات گوناگونی پدیدار شده بود. و این بدان دلیل بود که مامون از نظر فکری گرایش به مذهب اعتزال داشت و در مکتب اعتزال، عقل از جایگاه خاصی برخوردار است و بیشترین توجیه و تبیین شرع براساس قیاس عقلی انجام می‌گیرد. این گرایش وی موجب شد که به ترجمه کتب منطق و فلسفه رو آورد. در واقع او می‌خواست با رونق دادن به اندیشه‌های درهم و برهم وارداتی و ساخته اوهام و افکار فلاسفه یونان از رونق بازار توجه به مقام علمی امامان که به خصوص پس از امام باقر و حضرت صادق (ع) چشمگیر شده بود، بکاهد.

 

بر این اساس، مامون فرستاده‌ای را به سوی حاکم سیسیل – که مسیحی بود – فرستاد و از او خواست که کتابخانه سیسیل را که از حیث کتاب‌های فلسفی و علمی غنی بود، نزد او بفرستد. حاکم، اعیان دولت را جمع کرد و در خواست مامون را با آنان در میان گذاشت. آنان به او گفتند: کتاب‌ها را به سوی او بفرست. سوگند به خدا! این علم به هر کشوری داخل شود، مردم آنجا را فاسد می‌کند! حاکم این گفته را استوار دانست و بدان عمل کرد.