مهریه‌هایی که هم می‌دهند و هم می‌گیرند!

گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، سیده حنانه حسینی؛ آیا مهریه می تواند ضامن خوشبختی افراد باشد یا نه؟! این سوالی است که شاید هنوز بسیاری نتوانسته‌اند پاسخی برای آن بیابند.

گرچه تعیین مهریه‌های سنگین و نجومی نیز چند سالی است همچون رسوم دست و پا گیر دیگر ازدواج مرسوم شده؛ اما افزایش آمار طلاق نشان می‌دهد که مهریه‌های سنگین هم نمی‌تواند خوشبختی افراد را ضمانت کند.

در عصر حاضر که دنیای ارتباطات و تکنولوژی است مهریه از جایگاه و معنای واقعی خود منحرف شده و خانواده‌ها اهداف دیگری را در خصوص این مسئله دنبال می‌کنند، تعدادی از خانواده‌ها گمان می‌کنند مهریه قیمت و بهای زن است و با توجه به خصوصیات و ویژگی‌های دختر خود مثل میزان تحصیلات، سطح مالی خانواده و حتی ویژگی‌های ظاهری، مهریه بالا و یا پایین تعیین می‌کنند.

مهریه بالا؛ مهمترین عامل طلاق و جدایی

محمدرضا خانمحمدی، استاد جامعه شناس وجود مهریه بالا را یکی از عوامل طلاق دانسته و می‌گوید: وقتی در زندگی برای زوجین ناملایماتی به‌ وجود آید، وی دیگر تحمل نکرده و با به اجرا گذاشتن مهریه از همسرش جدا می‌شود و با پولی که به او می‌رسد، بدون در نظر گرفتن تبعات این امر، تصمیم می‌گیرد به تنهایی یک زندگی مستقل داشته باشد.

وی با اشاره به تصور گذشتگان نسبت به امر مهم ازدواج، تصریح کرد: امروزه بر خلاف زمان‌های گذشته انتخاب‌های فردی و معیارهای شخصی اهمیت یافته و افراد خود تصمیم‌گیرنده نهایی هستند؛ به همین دلیل زمانی که زن و شوهری احساس می‌کنند تفاوت‌های زیادی پیدا کرده‌اند، از یکدیگر جدا می‌شوند و توصیه‌های دیگران در این مورد را بی‌اهمیت تلقی می‌کنند.

این جامعه‌شناس خاطرنشان می‌کند: شرایط اجتماعی باعث شده است هم برخی مردان و هم زنان دیگر تعهدی نسبت به هم نداشته و با این تفکر که می‌توانند با فرد دیگری و با موقعیت و شرایط بهتری ازدواج مجدد داشته باشند، راه دادگاه خانواده و طلاق را پیش بگیرند.

خانمحمدی، طلاق را یکی از پیامدهای زندگی مدرن می داند و می گوید: افزایش سطح سواد و تحصیلات، گسترش فناوری‌های نوین، گسترش شهرنشینی و افزایش جمعیت، تغییراتی است که در جوامع امروزی رخ داده و متاسفانه باعث افزایش آمار طلاق نیز شده است.

وی در عین حال معتقد است، سطح فرهنگ مردم بالا رفته و دو طرف ترجیح می‌دهند زمانی که نمی‌خواهند باهم باشند، همدیگر را عذاب نداده و از هم جدا شوند.

این جامعه‌شناس تاکید می‌کند: تغییرات اجتماعی و فرهنگی با بالا رفتن آمار طلاق رابطه مستقیمی دارد و هر چه در اجتماع تغییرات بیشتر شود، آمار طلاق نیز بالا می‌رود.

طبق پژوهش‌های صورت گرفته میانگین مهریه زنان ایرانی بین 260 تا 450 سکه طلاست، که البته در بین مهریه‌ها میزان 124 هزار سکه طلا هم به چشم می‌خورد؛ هرچند خوشبختانه در قانون جدید، ماده 2 قانون اجرای محکومیت‌های مالی تا 110 سکه بهار آزادی قابل اعمال است؛ یعنی اگر مهریه زنی بیش از 110 سکه باشد، 110 عدد آن قابل اعمال ماده 2 قانون اجرای محکومیت‌های مالی است.

زوج آسمانی؛ الگوی شیعیان در امر ازدواج

ماجرای ازدواج مولای متقیان و بانوی دو عالم می‌تواند بهترین الگو برای جوانان شیعه‌ای باشد که قصد ازدواج دارند؛ هنگامی که امیرالمومنین(ع) به قصد ازدواج فاطمه (س) به منزل پیامبر (ص) رفتند، پیامبر به ام سلمه فرمود: «برخیز و در را بگشای، که این همان است که خدا و رسولش او را دوست دارند.» ام سلمه فوراً در را باز کرد و علی(ع) داخل شد.

علی(ع) در کمال حجب و حیا و خجالت بود که پیامبر(ص) فرمودند: علی جان حاجتی داری؟ آسوده باش، امیدوارم که حاجت تو برآورده شود.

مولا علی(ع) نیز قصد خود را بازگو نمودند و از فاطمه (س) خواستگاری کردند.

پیامبر فرمود: چه چیزی برای تو است که مهریه فاطمه (س) قرار دهی؟ علی(ع) عرض کرد: ای رسول خدا! تو خود شاهد هستی که برای من به جز شمشیر و شتر و زره، از مال دنیا چیزی نیست. پیامبر(ص)فرمود: ای علی شمشیر و شتر مورد نیاز توست؛ اما زره‌ات را بفروش و با آن مراسم ازدواج با فاطمه (س) را فراهم کن.

اما اینکه حضرت آن زره را چه مقدار فروخت و آن را مهریه حضرت زهرا قرار داد از نظر تاریخی و روایی در آن اختلاف وجود دارد. و آن عبارت است از، 400 درهم، 480درهم یا 500 درهم؛ لکن قدر مسلم این است که مهریه آن حضرت بیشتر از پانصد درهم و کمتر از چهارصد درهم نبوده است، و این مقدار (پانصد درهم) عبارت از مقدار مهریه‌ای است که رسول خدا(ص) برای کلیه زنان و دخترانش تعیین کرده و از آن تعبیر به مهر السنه هم می‌شود؛ و این سیره الگویی برای سایر مسلمانان و گروندگان به اسلام قرار گرفت.

گرچه در آن زمان مهریه‌های سنگین از طرف مردم برای دختران قرار داده می‌شد؛ زیرا وقتی پیامبر(ص) فاطمه، را به عقد علی(ع) در آورد، عده‌ای از مردم قریش به خدمت ایشان رسیدند و گفتند چرا علی(ع) را با مهریه کم و ناچیز داماد کردی؟

بنابراین مقدار مهریه حضرت زهرا(س) بیش از پانصد در هم نقره نبوده است؛ این مقدار مهریه از طرف پیامبر اکرم(ص) برای دخترش، مهریه‌ای متوسط، نه بسیار کم و نه زیاد در آن زمان بوده است که به عنوان سنت، الگویی برای سایر مسلمانان قرار گرفت.