هزینه سنگین تهیه و نگهداری هر واحد خون نادر/مغز استخوان برای بیماران سرطانی کارایی چندانی ندارد

رییس سازمان انتقال خون در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، گفت: در حال حاضر کارایی های مرتبط با خون و فرآورده‌های خونی در کشور کاهش یافته است. پلاکت ها با این روشی که امروزه ما تهیه می‌کنیم و در اختیار مراکز درمانی قرار می‌دهیم کارایی چندانی ندارند. درصورتی که در کشورهای پیشرفته دنیا این اقدام را به این گونه دیگر انجام نمی‌دهند.

وی افزود: بیمارانی که سرطان دارند و نیاز به مغز و استخوان خود پیدا می کنند، با روشی که ما امروزه پلاکت‌ها را تهیه می‌کنیم، قادر به کمک کردن به این بیماران نیستیم و باید به دنبال «پلاکت فرزیم» باشیم.

رییس سازمان انتقال خون گفت: باید در کشور اهدای مستقیم پلاکت ها را داشته باشیم و افراد، اهداکننده پلاکت باشند، در صورتی که در روشی که هم اکنون ما در کشور داریم، پلاکت 5 نفر را باید از خون کامل جدا کنیم تا یک واحد درمانی برای بیمار به دست بیاید و بیمار را با 5 پلاسمای مختلف مواجه می‌کنیم.

وی در ادامه تصریح کرد: در روش جدید، فرد مستقیم اهداکننده پلاکت است و برای یک بیمار یک اهداکننده پلاکت داریم.

 پورفتح‌اله با اشاره به منطق اقتصاد انتقال خون گفت: این منطق را باید بین اهداکننده و گیرندگان ایجاد کنیم که برای یک فرآیند خونی چیزی حدود 800 هزار تومان هزینه می‌شود درصورتی که می توان این هزینه را به فرآیند انتقال خون اختصاص داد.
 
وی درمورد ایراداتی که بر سازمان انتقال خون وجود دارد، بیان کرد: زمانی که خون را به رایگان در اختیار بیمارستان‌ها قرار می‌دهیم به دنبال روش‌های جانشینی خون هم نمی‌شویم. امروزه در دنیا آخرین راه، استفاده از خون است، یعنی باید فرد بیمار تمام روش‌ها را پیش ببرد و در صورتی که روش‌های معمول جواب نداد به عنوان آخرین انتخاب از خون و فرآورده‌های خون استفاده کند امروزه در بیمارستان‌های ما اولین انتخاب تزریق خون است.
 
رییس سازمان انتقال خون درمورد بحث مدیریت خون بیمار گفت: بیمار زمانی که وارد بیمارستان می‌شود مدیریت خون مطرح می‌شود، یعنی اجازه ندهیم بیمار به خون و فرآورده‌های خونی نیازمند شود مثلا یک راه ساده، اصلاح کم خونی قبل از عمل جراحی است و اگر بتوانیم این اقدام را قبل از عمل جراحی انجام بدهیم، هم مقدار مصرف خون را کاهش می‌دهیم و هم پیامدهای ترمیم زخم و پیامدهای جراحی را در بیمار سریع‌تر بهبود می‌بخشیم.
 
وی در ادامه تصریح کرد: زمانی که خون به رایگان در اختیار بیمارستان‌ها قرار بگیرد،‌ هیچ پزشک و جراحی به اصلاح روش‌های بیمارستان فکر نمی‌کند.
 
پورفتح‌اللهی با اشاره به بحث انتقال خون خودی اظهار داشت: در انتقال خون خودی،‌ خون خود افراد را برای درمان استفاده می‌کنند و در تمام جراحی‌های انتخابی که یک تا سه واحد خون خود بیمار را استفاده می‌کنند و اصلا نیازی به استفاده خون دیگران نیست، بیماران می‌توانند خون خود را دریافت،‌ نگهداری و این عمل باعث می‌شود خون بیمار در حین عمل رقیق شود و خون کمتری حروم می‌شود اما طبیعتا هیچ پزشکی وارد انتقال خون خود نمی‌شود. امروزه در کشورهای پیشرفته دنیا 10 درصد خون و 10 درصد نیاز به خون از طریق تزریق خون خودی انجام می‌شود امروزه تلاش می‌شود که از طب بدون انتقال خون استفاده کنند. 

رییس سازمان انتقال خون، بر ضرورت فعال شدن سرویس‌های انتقال خون بیمارستانی تاکید کرد و گفت: سرویس‌های انتقال خون بیمارستانی به ویژه برای درمان بیماران گروه‌های خونی نادر لازم است، زیرا امروز هر واحد خون نادر حدود پنج میلیون تومان برای ما هزینه دربر دارد.

پورفتح‌اله اظهار کرد: ارزش افزوده و صرفه‌جویی ارزی این اقدام 50 میلیارد تومان است و درواقع بیش از دو سوم اعتبار تخصیصی سازمان انتقال خون را از این طریق بازمی‌گردانیم.

 وی ادامه داد: امروز از رگ دهنده تا رگ گیرنده فرآیندهای مربوط به انتقال خون در حال انجام است و توانسته‌ایم از این طریق بالاترین امنیت را برای خون‌های مردم تامین کنیم. می‌توان گفت برنامه قرارداد مشارکتی پلاسما باعث شده است سلامت خون در کشور فراهم شود.

 رییس سازمان انتقال خون با بیان اینکه امروز چرخه انتقال خون شامل دو بخش تهیه خون و استفاده از آن در بیمارستان‌هاست، اظهار کرد: این دو بخش از چرخه انتقال خون به موازات یکدیگر رشد نکرده‌اند. علی‌رغم اینکه شاخص‌های ما در تهیه خون بسیار رشد کرده است، اما شاخص‌های انتقال خون بیمارستانی ما فاجعه‌آمیز است.

 پورفتح‌اله ادامه داد: در حالی که امروز در کشورهای پیشرفته شاخص انتقال خون خودی 10 درصد است، اما این شاخص در ایران صفر است؛ در حالی که در تمام دنیا ادبیات طب بدون انتقال خون مطرح شده است و هنر پزشک این است که بیمارش را به اتاق عمل ببرد، بدون اینکه از خون استفاده کند.

 رییس سازمان انتقال خون بر ضرورت مدیریت خون بیمار در بیمارستان‌های کشور، تاکید کرد و گفت: کم‌خونی در کشور ما بیداد می‌کند و متاسفانه پزشکان ما ارزیابی اولیه را در این خصوص ندارند تا بتوانند با رفع مشکل کم خونی بیمارشان، نیاز به خون را در حین درمان کاهش دهند. اگر این فرهنگ نهادینه شود که بسیاری از بیمارستان‌ها مدیریت خون بیمار خود را انجام دهند، بسیاری از مشکلات ما حل خواهد شد.

 وی ادامه داد: بیمارستان‌های ما باید به سرویس‌های خون بیمارستانی مجهز باشند. این مسئله به ویژه برای دارندگان خون‌های نادر بسیار ضروری است. زیرا تهیه هر واحد خون نادر حدود 50 میلیون تومان هزینه دربر دارد. در حالی که اگر سرویس‌های انتقال خون بیمارستانی ما فعال باشند، پزشکان ما قادر خواهند بود بدون نیاز به خون، برای این بیماران اعمال جراحی را انجام دهند.

 پورفتح‌اله به ضرورت ارتقای وضعیت خون‌های نادر اشاره کرد و گفت: امروز اعمال پیوندی پیچیده چون پیوند ریه در دنیا بدون نیاز به خون انجام می‌شود. در ایران هم این اتفاق افتاده است. ما باید بتوانیم سخت‌ترین اعمال جراحی را بدون نیاز به مصرف فرآورده‌های خونی به ویژه برای دارندگان خون‌های نادر انجام دهیم. البته راه طولانی در پیش است.