مشکل بزرگ دولت یازدهم مسئله گفتمانی است

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، امیر دبیری‌مهر دیروز در همایش «چالش‌های دولت یازدهم و نقش راهبردی دانش سیاست بر حل آن ها» در دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه شهر مشهد چه در دانشگاه و چه در حوزه دین و سیاست نقش موثری در کشور داشته است، گفت: یکی از موضوعاتی که در حوزه دانش و علوم سیاسی حائز اهمیت است، تحول مفاهیم و رابطه مفاهیم با یکدیگر است.

 

وی ادامه داد: این مسئله به این معناست که وقتی مفهومی را تغییر می‌دهیم آن تغییرات تنها در مفهوم واقع نمی شود؛ بلکه در تعاریف مفاهیم نیز تغییر ایجاد خواهد شد.

 

این جامعه شناس سیاست به تغییر مفهوم قدرت اشاره کرد و بیان داشت: وقتی مفهوم قدرت دچار تغییر می شود، مفاهیم دیگر نیز که مرتبط به حوزه قدرت است، تغییر خواهد کرد اینکه رسانه را چه بدانیم تابع آن است که ذات قدرت را چه بدانیم.

 

دبیری مهر در خصوص چالش‌های رسانه ای مطبوعاتی دولت یازدهم به بیان موضوعاتی پرداخت و گفت: سه رابطه بین رسانه و قدرت وجود دارد که هر سه تابعی از قدرتند، رابطه اول به عنوان مبدایی از دولت مطرح است؛ به این معنا که برخی از رسانه‌ها و اصحاب رسانه خود را موظف به تعریف کردن و مداحی قدرت می‌دانند.

 

وی رابطه دوم را رابطه نقادان قدرت برشمرد و افزود: ‌این گروه به قدرت نگاهی نقادانه دارند، نگاهی که در نقد بسیاری از پژوهشگران علوم سیاسی نیز وجود دارد، قدرت را شر و بد می‌دانند و خود را موظف به نقد می‌بینند.

 

دبیر شورای سیاست‌گذاری روزنامه تهران امروز سومین دسته را رسانه‌هایی دانست که موضعی خنثی نسبت به قدرت دارند و تصریح کرد: البته این گروه گروهی هستند که نگاهی بعید نسبت به قدرت دارند در واقع آنان معتقدند که با سیاست و قدرت کاری ندارند؛ اما اگر آنان نیز به قدرت توجهی نداشته باشند؛ قدرت بر آنان تاثیر خواهد گذاشت.

 

دبیری مهر به بیان تعریفی از قدرت پرداخت و بیان داشت: قدرت بر شکل دهی به روابط موثر است؛ در واقع شناخت از قدرت در دسته‌بندی‌های مختلفی که وجود دارد شناختی فراگیر و جامع نیست، بسیاری از رسانه‌ها قدرت را در چارچوب دولت و حکومت تقلیل داده‌اند.

 

وی افزود: در کارکرد قدرت هم نگاه تولید رفاه، ایجاد امنیت و ایجاد عدالت وجود دارد؛ اما اگر پژوهشی در این خصوص صورت گیرد که اصحاب رسانه تعریفشان از کارکرد قدرت چیست از سه رابطه ذکر شده خارج نخواهد بود.

 

دبیر شورای سیاست‌گذاری روزنامه تهران امروز تاکید کرد: دولت‌ها در ایران به عنوان نهادی که بیشترین سهم را در قدرت دارند همواره در برخورد با رسانه‌ها دچار مشکل می‌شوند، فواید و کارکرد رسانه‌ها خیلی استفاده نمی‌کنند؛ زیرا نگاه رسانه‌ها به دولت به عنوان یک دارنده قدرت تعریف متفاوتی است.

 

وی افزود: معمولا نگاه رسانه‌ها به دولت نگاهی جناحی، حزبی و طیفی است نگاه به اینکه آیا دولت در باند و جناح ما است یا نه؟ اگر بود تمام کارهای آن نیک و بدی‌های آن قابل اغماض است.

 

این جامعه شناس سیاست با اشاره به اینکه این نوع نگاه به دولت یک انحراف است، تصریح کرد: این موضوعی انحرافی است که در رسانه‌ها شاهد هستیم که البته در روزهای ابتدایی آغاز دولت جدید نیز به چشم می‌خورد، امروز فضا به سمتی حرکت می‌کند که برخی رسانه‌ها رسم را بر این گذاشتند که یا نقاد صرف دولت باشند و یا تنها به دنبال اسطوره‌سازی و نگاه تعریفی، که باید گفت نگاه نقادانه صرف باعث می‌شود عدالت رفاه و امنیت از بین برود.

 

دبیری مهر مشکل بزرگ دولت یازدهم را مسئله گفتمانی دانست و گفت: مشکل اصلی این است که رسانه‌ها در گفتمان دولت حضور ندارند؛ بلکه آن رسانه‌ها گفتمان برخواسته‌ای را ارائه می دهند که شاید همسو با دولت نباشد.

 

وی راه‌حل رهایی از این مشکل را شفاف‌سازی گفتمان دولت یازدهم و نمادسازی بر ادامه آن گفتمان دانست.

 

دبیر شورای سیاست‌گذاری روزنامه تهران امروز با اشاره به برگزاری همایش گفتمان اعتدال در مردادماه سال جاری تصریح کرد: برگزاری این همایش کاری کاربردی بود که به عنوان یک نقد همراهانه دولت که به آن گوشزد می کرد، مفهوم اعتدال و گفتمان خود را به روشنی بیان کند مطرح است.

 

 

 

دانشیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد ادامه داد: برای رفع این خلا یکی از کارهایی که به صورت گسترده باید در آن گام برداشته شود، فعالیت‌های داوطلبانه‌ای است که سعی بر جایگزینی این حلقه مفقوده کند.

 

 

مقصودی جامعه‌شناسی سیاسی علم را در بعد جامعه سیاست و علم دارای سه ضلع دانست و گفت: ‌جامعه، قدرت و علم سه ضلع جامعه شناسی سیاسی علم هستند که به طور فردی قابل بررسی نیست یکی از مجموعه‌هایی که برای بررسی این سه ضلع به کمک ما آمده نهاد‌های علمی هستند این نهادها نقش مستقلی را ایفا می‌کند که می تواند نقش موثری را بین دولت و جامعه ایفا کند.

 

 

وی بیان داشت: انجمن‌های علمی یک نگاه صلح‌جویانه و آرمانی دارند صلح‌جویانه از این نگاه که دغدغه قدرت نداشته و به دنبال حل کردن مسائل می‌روند و آرمانی از این لحاظ که برای جامعه پیشرفت و دولت خود آرمان مشخصی را قائل هستند.

 

 

دانشیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد با اشاره به فعالیت 350 انجمن علمی در کشور بیان داشت: این انجمن‌ها که در پنج گروه فنی مهندسی، انسانی، علوم پایه و بین‌رشته‌ای به فعالیت‌ می‌پردازند به شکل فعلی آن از سال 1370 شکل گرفت.

 

 

مقصودی به تشکیل انجمن‌های علوم سیاسی در دهه 80 اشاره کرد و افزود: این شرایط که پیش از آن از دوره هاشمی شکل گرفت و در دوره اصلاحات نیز پررنگ شد، به وسیله ترغیب دولت برای گسترش نهادهای مدنی شکل گرفت؛ فضای باز سیاسی در آن دوران نیز ظرفیت را ایجاد کرد که عالمان سیاسی فعالیت‌های بیشتری را در این حوزه به انجام برسانند؛ اما از نیمه دهه 80 جهت حرکت انجمن‌ها به سمت فعالیت‌های علمی سوق پیدا کرد.

 

 

وی با بیان تعاریفی از انجمن‌ها از فوکویاما بیان داشت: امروز اعتمادی نسبت به اعضا و مدیریت انجمن‌ها ایجاد شده که این می‌تواند سرمایه بزرگی برای این انجمن‌ها محسوب شود. در حال حاضر 150 هزار عضو حقیقی در این انجمن‌ها مشغول به فعالیت‌ هستند که با توجه به سطح علمی حداقل کارشناس ارشد نیروی قدرتمندی به حساب می‌آیند.

 

 

دانشیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد با بیان اینکه در جوامع توسعه یافته انجمن‌ها جایگاه مشخصی در قانون‌گذاری دارند، تصریح کرد: در این کشورها علاوه بر جایگاه در قانون‌گذاری جایگاه تعیین شده حقوقی نیز تعریف شده است؛ اما در ایران هنوز چنین جایگاهی وجود ندارد؛ در جوامع گذار همچون جامعه ایران حالتی بینابینی وجود دارد که هم دولت خواهان ایجاد جایگاه قانون‌گذاری و هم تمایلی به آن نشان نمی‌دهد؛ اما در شرایط فعلی این زمینه احساس می شود که دولت چنین خواستی دارد.

 

 

مقصودی با بیان اینکه علی ربیعی، وزیر کار، سلیمی و سجادپور از انجمن علوم سیاسی کشور در دولت حضور دارند، بیان داشت: این امر که برای اولین بار در کشور رخ داده می‌تواند سرمایه بزرگی برای انجمن علوم سیاسی محسوب شود.