علم در جهان اسلام تقلیدی است/ باید بپذیریم فرهنگ ما اسلامی نیست

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، مهدی گلشنی امروز در نشست عمومی کانون علم پژوهی دانشگاه علوم اسلامی رضوی با موضوع علم دینی در سالن آمفی تئاتر این دانشگاه بیان داشت:‌ در حوزه علم دینی پرسش‌ها و مسائل متعددی وجود دارد که ابعاد مختلف آن باید شکافته شده تا به پاسخ مطلوب برسیم.

 

وی افزود: ‌مسئله علم دینی به مفهوم امروز در گذشته مطرح نبوده است و علت آن هم پرداختن برخی کارشناسان و دین شناسان در ابتدای انقلاب و فراموش شدن آن در حال حاضر است.

 

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در حدود نیمه دوم قرن دوم مسلمان‌ها تعدادی کتاب از زبان‌های مختلف از جمله یونان را ترجمه کردند و در آنجا بود که مرحوم شهید مطهری موضوع بسیار مهمی را متذکر شد و آن هم این بود که اگر علم وجود دارد در حوزه علم دینی و اسلامی است و به غیر از آن تمام علم‌ها تقلیدی می‌باشند.

 

گلشنی با بیان اینکه تلقی بزرگان دین ما بر این اساس بود که با مطالعه طبیعت عظمت خداوند را می‌توان درک کرد، افزود: ابوریحان بیرونی در جایی می‌گوید هنگامی که شخصی تصمیم می‌گیرد بین حق و باطل تفاوت بگذارد باید مطالعه خود را شروع کند تا بتواند در تبیین حق موفق باشد.

 

وی با بیان اینکه تلقی از علم در میان دانشمندان غربی نیز در چند صد سال گذشته تلقی دینی بوده است، افزود: در نوشته‌های نیوتن به خوبی می‌بینیم که صحبت از دین و پرداختن به علوم دینی مطرح می‌شود؛ آنچنان که مطالعات همه علوم را به نوعی عبادت تلقی می‌کنند.

 

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به نقل قول از کبلر پرداخت و گفت: کبلر می‌گوید برای علم آنچه که وسیله می‌باشد تهیه منابع انسانی و راهبردی برای بهتر زیستن انسان می‌باشد و کمال آرامش در طبیعت انسان است.

 

گلشنی با بیان اینکه در غرب کم کم گرایش های مادی گرایانه جای خود را به گرایش های دین گرایانه داده بود، بیان داشت: نیوتن در نامه‌ای به اسخوب می‌نویسد من کتاب اصول خود را بر این اساس نوشتم که مردم را به خدا نزدیک کنم؛ اما صد سال بعد از نیوتن با نشان داده شدن قدرت مکانیک و فیزیک نیوتن علم به سمت مادی‌گرایی راه پیدا کرد.

 

وی گفت: قدرت فیزیک عده‌ای را مبهوت کرد آنچنان که سال‌ها پس از نیوتن ناپلاس می‌گوید در کتاب‌های علمی خود نامی از خدا و اسلام نیاورید و دیگر نیازی به خدا در این کتاب‌ها نیست.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه علم در غرب به سمت حواس و تجربه راه خود را پیش گرفت؛ گفت: علاوه بر هیوم کانت نیز در اثبات براهین خداوند حرکت می‌کند و خدا را تنها از لحاظ اخلاق اثبات می‌کند.

 

گلشنی با بیان اینکه آگوس کنت نظریه پزیتیویست را مطرح می‌کند، خاطر نشان کرد:‌ کنت در نظریه پزیتیویست خود می‌گوید ما متافیزیک را گذارنده‌ایم و اکنون پزیتیویست که ریشه در حواس دارد را ادامه خواهیم داد آنچنان که در پزیتیویست اتم به دلیل اینکه دیده نمی‌شود، وجود ندارد.

 

وی با بیان اینکه جنگ جهانی دوم موجب ایجاد تلنگر در ذهن دانشمندان غربی شد، تصریح کرد: پس از جنگ جهانی دوم کار به جایی رسید که انیشتن در نامه‌ای نوشت اگر من دوباره به دنیا بیایم سراغ فیزیک نخواهم رفت و دانشمند دیگری در تایید نامه انیشتن علم را دارای اهداف نادرست دانست.

 

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: سال‌ها پیش که دانشمندان در جهان رشته اقتصاد فیزیک را شروع به تدریس کردند جوامع انسانی به جوامع مولکولی تبدیل و انسان را موجودی منفعل نشان دادند؛ در حالی که این واقعیت ندارد.

 

گلشنی با بیان اینکه تجربه نمی‌تواند معین کند چه چیز را انتخاب کنیم، گفت: اینکه خداوند از اول نسبت به نیروها توان‌ها را مشخص کرده است و یا اینکه شما در بی‌نهایت جهان برای خود باور ساخته‌اید سوالاتی است که نمی‌توان در متافیزیک به پاسخ قطعی برای آنها رسید.

 

وی به جهان اسلام اشاره کرد و افزود: ششصد سال در جهان اسلام دوره رشد علمی را داشته‌ایم؛ اما متاسفانه آنجا که باید رشد علمی خود را حفظ می‌کردیم دچار افول شده و غرب در برابر این افول رشد بسیار خوبی را از خود نشان داده است.

 

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی علم جهان اسلام را چه در گذشته و چه در امروز تقلیدی دانست و بیان داشت: متاسفانه نفراتی بسیار نادر متوجه تقلیدی شدن علم در اسلام شدند از جمله  ابوالعلا مولودی که در سال 1930 اعتقاد داشت علم باید از غرب گرفته شود، زیرا غرب می‌خواهد حتی قرآن را با دانش خود ترجمه کند.

 

گلشنی با بیان اینکه مولودی اعتقاد به نابودی غرب نداشت، گفت: مولودی متوجه شد که دو سه درس اسلامی در یک کالج اسلامی وجود دارد که خروجی این کالج فارغ التحصیلان مارکسیستی هستند و این چنین شد که به این فکر افتاد شرایطی را ایجاد کند تا اندیشمندان مسلمان علم دینی را فرابگیرند.

 

وی به دانشگاه ای آم تی آمریکا اشاره کرد و گفت: این دانشگاه اکنون در تراز اول دنیا قرار دارد؛ اما به این باور رسیده که باید علوم انسانی را در میان دانشجویان خود تدریس کند و حال ما در ایران با مشکلات فراوان در دانشگاه صنعتی شریف توانستیم فلسفه راوارد کنیم و این نشان می‌دهد در کشور ما به دین در قالب علم نگاه ابزاری می‌شود.

 

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با انتقاد از تصمیم مجلس شورای اسلامی در خصوص برگزاری کلاس‌های فرهنگی برای اساتید گفت: من با این امر بسیار مخالفم زیرا خیلی‌ها از این کلاس ها ابراز تنفر کرده‌اند به این دلیل که جالب برگزار نمی‌شود باید باور کرد مشکل ما برمی‌گردد به فرهنگ و برنامه آموزشی که از دبستان تا دانشگاه دچار اشکال است.

 

گلشنی با بیان اینکه در بعد عمل در جهان به علم دینی اجازه ظهور نمی‌دهند، گفت: من کاری به قدرت غرب و تلاش ظالمانه او ندارم؛ اما باید رفتارهایی مانند اینکه رئیس جمهور آمریکا یک کمیته ده نفری را مامور می‌کند تا در مسئله سلول‌های بنیادی کار اخلاق و فیوزولوژی را انجام دهند جای تامل دارد.

 

وی با انتقاد از کار فرهنگی ضعیف در جامعه اسلامی ایران گفت: در محیط‌های ما چند نفر جرات می‌کنند صحبتی از دین و خدا داشته باشند، متاسفانه فرهنگ حاکم به محیط ما اسلامی نیست؛ گرچه اعمال اسلامی از جمله خواندن نماز رفتن به حج و یا مناسک مهم را به جا می‌آوریم اما فرهنگ دانش‌آموزی و دانشجویی جوانان ما اسلامی نیست.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه ما در دبستان و دانشگاه خود تنها تخصص‌گرایی را پرورش می‌دهیم، گفت:‌ تخصص‌گرایی جوان متعهد به نظام را تربیت نمی‌کند مسئله اسلامی شدن دانشگاه در بعد نظری مهم است؛ اما در بعد تجربی باید نگاه کنیم به نفع و ضرر آن.

 

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با انتقاد از نبود هجمه در میان نیروهای ارزشی در زیر سوال بردن تفکرات غربی گفت: اگر در میان دانشمندان و فعالان فرهنگی ما یک جهان بینی حاکم باشد آن گاه ما تصمیمات متضاد نمی‌گیریم و در بعد نظری و بعد عملی با قوت به آن می‌پردازیم.

 

وی ادامه داد: مسلمانان در جهان اسلام چرا راه حلی برای قضایا و ابهامات مادی‌گرایانه علمی ارائه نمی‌دهند علم روز از علوم مهندسی گرفته تا علوم انسانی در درجه تفاوت دارند اما از لحاظ نظری مبنای خوبی برای حاکمان آن وجود ندارد.

 

گلشنی با بیان اینکه غرب تلاش می‌کند حوزه اسلام را محدود کند گفت: یک فیزیک دان غربی در مراکش گفته بود ما نمی‌گذاریم یک ژاپن اسلامی ایجاد شود و این یعنی اسلام در کنار شکوفایی اقتصادی در جامعه ایران اسلامی تا چه حد آنها را آزار می‌دهد؛ اما با به جای پرداختن به اصل قضیه رازهای خود را جهانی می‌کنیم.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه چرا هر کاری را که انجام می‌دهیم در بوق و کرنا می‌کنیم، بیان داشت: اکنون جهان پا بر گلوی ما گذاشته تا ایران اسلامی با اقتصادی شکوفا و پویا برسد و ژاپن اسلامی نشویم؛ چرا نیازهای خود را در خصوص تولیدات صنعتی افشا می‌کنیم تا غرب از دسترسی ما به آنها جلوگیری کند.

 

وی در پایان با بیان اینکه سوالاتی وجود دارد که فیزیک و علم نمی‌تواند به آنها پاسخ دهد یادآور شد: اکنون برای برخی دانشمندان سوالاتی در خصوص دین به وجود آمده است که هر اندازه غرب تلاش کند ذهن این دانشمندان را از این سوالات پاک کند نخواهد توانست پس دانشمندان اسلامی با بزرگ کردن این سوالات و پرداختن به پاسخ آنها به وظیفه اسلامی خود در ایجاد علم دینی عمل کند.