رحیم مخدومی، نویسنده دفاع مقدس در گفتگو با خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، درباره عملکردهای وزارت ارشاد از زمان فعالیت دولت جدید تاکنون گفت: ما یاد گرفته ایم عملکرد هر جریان سیاسی و فرهنگی را با معیارها و واکنش های مقام معظم رهبری بسنجیم. به عقیده من این امر سالم ترین و زلال ترین نوع سنجش است؛ چرا که در این صورت به سیاسی کاری و جانبداری از اشخاص و احزاب متهم نمی شویم.
وی ادامه داد: تجربه ها و آزمون ها نیز این شیوه را به عنوان عالمانه ترین و اطمینان بخش ترین راه به اثبات رسانده، با این معیار تاکنون نمره مثبتی مبنی بر تأیید عملکرد این وزارتخانه از سوی مقام معظم رهبری دریافت نشده است. مضاف بر این که حضور نیافتن مقام معظم رهبری در نمایشگاه کتاب، علامت سؤال بزرگی را در اذهان باقی گذاشته است.
نویسنده دفاع مقدس افزود: با توجه به این که دولت در اولین سال خدمت بسر می برد، شاید تغییر و تحول ها و کم تجربگی ها باعث برخی آزمون و خطاها می شود. البته ما همچنان منتظر و امیدوار هستیم. دولت تدبیر و امید باید بتواند بسرعت نقص ها و اشتباهات را شناسایی کرده و تدبیر کند تا امید به دل ها بازگردد.
مخدومی در ادامه در خصوص بحث ممیزی پس از چاپ که جنتی از ابتدای آمدنش در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح کرده بود به ارائه اظهار نظر پرداخت و عنوان داشت: پیش از اظهار نظر راجع به درست یا غلط بودن این طرح، باید بگویم بعضی مباحث که در ایامی خاص از زبان سیاسیون مطرح می شود، جنبه تبلیغاتی دارد و صرفاً جهت جلب آرا است، نه علمی و کارشناسانه. البته بعدها همین مباحث برای خود گوینده دردسر ساز می شود. رأی را می گیرد، اما دیری نمی پاید که رأی دهنده از دماغش درمی آورد. مثل وعده آزادی تشکل های سینمایی که نتیجه اش ساخت مستند «من روحانی هستم» شد. حالا دولت مانده با این پدیده چکار کند. اگر بکوبد - که کوبید! - پس آن وعده ی اعطای آزادی به تشکل های سینمایی چه می شود؟ و از طرفی اگر به وعده عمل کند، پس افکار عمومی را باید چه کند؟
وی در همین زمینه افزود: برداشتن ممیزی هم یکی دیگر از آن مباحث دردسرساز است که گریبان دولت را گرفته و رها نمی کند. حالا مانده اند چه کنند. اگر عملی کنند، تبعاتش را چه کنند؟ اگر نکنند، پس وعده شان چه می شود؟ به همین خاطر مدام مجبورند تعدیلش کنند تا برسد به جایی که هیچ تفاوتی با شرایط اولیه اش ندارد. از برداشتن ممیزی به «ممیزی پس از چاپ» تعدیل شد و بعد از آن هم گفتند قرار است ممیزی برای همه نیست، بلکه برای ناشرانی است که بی نیاز از ممیزی هستند. این یعنی عملاً هیچ چیزی تغییر نکرده؛ چرا که ناشران بی نیاز از ممیزی حالا هم منتظر مجوز پیش از چاپ نمی مانند. اول کتابشان را چاپ می کنند، بعد به دنبال مجوز می روند.
نویسنده کشورمان در ادامه سخنانش در پاسخ به این پرسش که شما چه راهکارهایی در این زمینه ارائه می دهید؟ گفت: به عقیده من صداقت بهترین راه حل است. یک جمله بگویند؛ مردم! ما آن موقع حرفی زدیم، اما حالا که ارزیابی می کنیم، می بینیم نمی شود و تمام!
وی تصریح کرد: جدای از این بحث ها باید بگویم من موافق سیاستگذاری در هر کاری هستم، نه رفتارهای احساسی و تبلیغاتی. به همین خاطر امیدوارم بحث ممیزی و چراغ سبزهایی که ارشاد به برخی شاعران، ناشران، کتاب ها و فیلم سازان مسئله دار می دهد، تبلیغاتی نباشد، بلکه بر مبنای یک سیاستگذاری باشد مانند سیاست تألیف قلوب و اعتمادسازی در میان مخالفان نظام و اسلام؛ چرا که فلسفه این وزارتخانه، ارشاد جامعه به سمت اسلام است، نه ارشاد اسلام به سمت جامعه! بنابراین اگر این رویه سیاستگذاری ارشاد باشد، دو انتظار معقول از مسئولان ارشاد می رود.
مخدومی در همین زمینه افزود: نخست اینکه به این سؤال پاسخ بدهند که در سیاستگذاری هایشان جای نیروهای خودجوش و بی توقع انقلابی کجاست؟ وقتی وزیر شانه به شانه محمود دولت آبادی می نشیند، ما هم انتظار داریم برای بچه های انقلاب آغوش باز کند؟! اگر او دود به وزیر می دهد، بچه های انقلاب سود می دهند. مگر سود دفاع هشت ساله نصیب همه ملت نشد؟ آن معاندین زیاده خواه چه سهمی در دفاع از وطن و نوامیس ملت داشتند؟ در مسائل فرهنگی هم همین گونه است. ببینید آنها در جشنواره فیلم و شعر چه به خورد مردم می دهند و در مقابل جشنواره عمار، با آن حجم عظیم و محتوای غنی تولیدات و تربیت نیرو و نهضت مردمی اکران، چگونه عمل می کند. نیروهای انقلابی کم هزینه و پرسود هستند.
نویسنده کشورمان ادامه داد: انتظار دوم از وزیر محترم، رجوع به تجربه دوستان خود در دولت های گذشته است. خوب است دولت هاشمی و خاتمی آمار بدهند با سیاست های مشابهی که اعمال کردند، چند فیلمساز و شاعر و نویسنده و روزنامه نگار را توانسته اند متمایل به انقلاب کنند؟ این است که ما می گوییم آزموده را آزمودن خطاست.
وی در بخش دیگری از سخنانش درباره اتفاقاتی که از روی کار آمدن دوره جدید وزارت ارشاد تا کنون شاهد بودیم از جمله مجوز فعالیت مجدد نشر چشمه، مجوز برخی از کتاب های مسئله دار و ... توضیح داد: همه می دانند که تنبیه نشر چشمه و یا عدم صدور مجوز برای برخی کتاب ها و تعطیلی برخی نشریات موهن به نظام و اهل بیت علیهم السلام، جنبه حزبی و جناحی نداشت، لذا نباید با رفتن یک جناح و روی کار آمدن جناحی دیگر اصول اساسی نظام و خط قرمزها نادیده گرفته شود. اگر مجرمین نادم و پشیمان شدهاند، خوب است به اطلاع مردم هم برسد. همان گونه که توهین ها و هتاکی هایشان منتشر شد و در اختیار مردم قرار گرفت. اما اگر معلوم شود ندامتی در کار نبوده و قرار است طلبکارتر از قبل به اقدامات خود ادامه دهند، خوب است مسئولان شفاف سازی کنند که با چه امیدی این تدبیر را نموده اند.
نویسنده «جنگ پابرهنه» در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به این پرسش که وضعیت بازار نشر را در حال حاضر چگونه ارزیابی می کنید؟ بیان کرد: به عقیده من در حال حاضر بازار نشر به صورت خودجوش پیش می رود و به نظرم همین عبارت کوتاه یک علامت سوال بزرگی برای متولیان فرهنگی ایجاد می کند. در نظام جمهوری اسلامی وقتی برای همه مسائل کشور سیاستگذاری و برنامه ریزی می شود، برای نشر که در واقع غذای روح آحاد جامعه است، باید سیاستگذاری مناسب تری صورت گیرد.
وی افزود: هر وزیر جدیدی که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مستقر می شود، باید روشن کند چشم اندازش در تمام حوزه ها و حوزه نشر، حداقل برای چهار سال آینده چیست و ظرف چند سال آینده باید شاهد فتح کدام قله در حوزه کتاب باشیم. من فکر می کنم غالب افرادی که بر مسند فرهنگ می نشینند، معلمی نمی کنند، بلکه نقش یک مبصر را بازی می کنند. گویا قرار است موقتاً مراقب باشند تا فضا و شرایط موجود به هم نریزد.
مخدومی در ادامه با اشاره به اینکه البته وضعیت بازار نشر می تواند چند پهلو داشته باشد، افزود: اگر بخواهیم به لحاظ وضعیت قیمت کاغذ و گرفتاری حوزه نشر بررسی کنیم، باید بگویم خب همه در این حوزه مشغول هستند و طبق معمول ناشر کتابش را چاپ می کند، نویسنده کتابش را می نویسند و مخاطب هم به جستجوی کتاب مورد علاقه اش می پردازد. اما این مسئله به نظر من یک نوع روزمرگی است که اگر کسی هم بالای سر آنها نباشد به طور طبیعی این اتفاق خواهد افتاد.
نویسنده کشورمان در پایان خاطرنشان کرد: حتی اگر وزارت ارشاد هم وجود خارجی نداشته باشد، بازار کتاب تعطیل نمی شود. اما ضلع دیگر این سؤال که البته بسیار هم جدی و حائز اهمیت است، این است که وقتی یک متولی بزرگ مانند وزارت ارشاد حاکم می شود باید افق های بلند را مدیریت کند و به گونه ای نباشد که ما بعد از 27 دوره برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب هنوز که هنوز است وقتی وارد نمایشگاه کتاب می شویم احساس کنیم فقط با یک بازار روز کتاب مواجه هستیم.