استفتاء «خبرگزاری دانشجو» از مراجع عظام تقلید؛
به گزارش خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»؛ طرح چهار ماده‌ای افزایش نرخ باروری که اخیراً کلیات آن در مجلس به تصویب رسید، طرح جنجال‌آفرینی شد. بلافاصله پس از تصویب کلیات طرح، برخی از رسانه‌ها روی بند تعیین مجازات برای عقیم‌سازی زوم کرده و آن را مورد تهاجم قرار دادند.
در طرح چهار ماده ای تصویب شده توسط مجلس، کسانی که در روش‌های پیشگیری باروری به صورت قطعی در آقایان یا خانم‌ها دخالت دارند و یا حتی برای انجام آن تبلیغ می‌کنند، مشمول مجازات حبس دو تا پنج سال خواهند شد که این اقدام در راستای مقابله قانونی با عوامل ممانعت از بارداری دائم است.
در این طرح کسانی که در روش‌های پیشگیری باروری به صورت قطعی مانند بستن لوله در آقایان یا خانم‌ها دخالت دارند و یا حتی برای انجام آن تبلیغ می‌کنند، مشمول مجازات حبس دو تا پنج سال خواهند شد.
فارغ از این بحث که طرح چهار ماده ای چه بود و چه تغییراتی روی آن انجام شد و بعد به تصویب مجلس رسید، این نکته که تعیین مجازات برای جراحی های عقیم سازی از اهمیت زیادی برخوردار است هم قابل دفاع است.
با توجه به حکومت دینی در دوران پس از انقلاب و توجه ویژه به احکام دین، و با توجه به اینکه فقه پویای شیعه در تمامی مسائل روز فردی و اجتماعی و حکومتی دارای نظر و حکم می باشد، توجه به نظر اسلام در مورد جلوگیری های دائمی و موقت ضروری است.
در مورد جلوگیری موقت و احکام عزل، مباحث زیادی و جود دارد، ولی با توجه به اینکه عمده بحث در مورد جلوگیری دائمی و عقیم سازی دائمی است، در این گزارش به نظر مراجع شیعه در مورد عقیم سازی دائمی که از آن به عنوان وازکتومی در آقایان و توبکتومی در بانوان یاد می شود، پرداخته ایم.
به همین منظور، «خبرگزاری دانشجو» از تنی چند از مراجع تقلید در مورد حرمت اعمال جراحی عقیم سازی استفتاء گرفته است. در ادامه استفتائات روز مراجع عالیقدر شیعه می آید:
حضرت آیت‌الله خامنه ای (مدظله العالی)
پرسش: بستن لوله‌هاى منى مرد براى جلوگیرى از افزایش جمعیت چه حکمى دارد؟
پاسخ: اگر این کار با یک غرض عقلایى صورت بگیرد و ضرر قابل ملاحظهاى هم نداشته باشد، فىنفسه اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی)
برای جلوگیری از انعقاد نطفه، استفاده از هر وسیله مشروعی که بی‌ضرر باشد و باعث نقص مرد یا زن نشود (یعنی مرد یا زن برای همیشه از قابلیّت تولید مثل ساقط نگردد)، ذاتاً مجاز است؛ ولی اگر مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد، تنها در صورت ضرورت فردی یا اجتماعی جایز است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی)
خبرگزاری دانشجو: اعمال جراحی وازکتومی و توبکتومی چه حکمی دارد؟
پاسخ: چنانچه موجب عقیمی کامل شود جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی)
خبرگزاری دانشجو: اعمال جراحی عقیم سازی چه حکمی دارد؟
پاسخ: در صورتی‌که موجب عقیم شدن دائم نشود و امکان بازگشت داشته باشد، مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی)
پرسش: بستن لوله های زن و مرد که مستلزم عقیم شدن است چه حکمی دارد و آیا رضایت طرف شرط است و اگر پزشک انجام دهد مستلزم دید می باشد ؟
پاسخ: اگر مستلزم ضرر کلی نباشد مانعی ندارد و اگر عمل مذکور موجب ضرر کلی شود مانند اینکه مستلزم قطع یکی از اعضاء رئیسی بدن باشد پس عمل مذکور جائز نمی باشد و رضایت مراجعین مرجب رفع حرمت شرعی نمی شود . و اگر موجب قطع یکی از اعضاء رئیسی بدن مانند تخمدان در زن شود پس فعل حرام می شود و بر ذمه پزشک مباشر عمل دیه ثابت می شود.
جایز است زن با عمل جراحى لوله‌هاى رحم را ببندد هر چند مستلزم این باشد که دیگر هرگز باردار نشود، ولى در صورتى که متوقف بر کشف قسمتى از بدن که ستر آن واجب باشد، یا دست زدن به قسمتى که لمس آن بدون دستکش حرام باشد این عمل جایز نیست، مگر در صورت ضرورت، همچون کسی که بچهدار شدن براى او ضرر داشته باشد. و جایز نیست عمل جراحى براى برداشتن رحم، یا تخمدان‌ها و مانند آن‌که ضرر مهمى مانند قطع عضو دارد، مگر اینکه بیمارى این ضرورت را ایجاب نماید. و حکم این مسئله تماماً درباره مرد نیز جارى است.
آیت الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی
خبرگزاری دانشجو: حکم عقیم سازی دائم در زنان و مردان ، وزاکتومی و توبکتومی چیست؟ در چه شرایطی اشکال دارد و در چه شرایطی اشکال ندارد؟
پاسخ : عقیم سازی زن و یا مرد به طور دائم حرام است.
آیت‌الله علوی گرگانی
خبرگزاری دانشجو: حکم عقیم سازی دائم در زنان و مردان ، وزاکتومی و توبکتومی چیست؟ در چه شرایطی اشکال دارد و در چه شرایطی اشکال ندارد؟
پاسخ : عقیم سازی دائم مطلقا حرام است مگر حیات فردی به عقیم سازی منوط باشد و آن را دکترهای متخصص تشخیص دهند
حضرت آیت الله بطحائی گلپایگانی
خبرگزاری دانشجو: حکم عقیم سازی دائم در زنان و مردان ، وزاکتومی و توبکتومی چیست؟ در چه شرایطی اشکال دارد و در چه شرایطی اشکال ندارد؟
پاسخ: در مورد عقیم سازی اولاً بدون توافق طرفین جایز نیست زیرا تولید حق طرفین است ثانیاً بدون ضرورت، خلاف سنت رسول الله صلی الله علیه وآله است و جایز نیست.
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی
پرسش : بستن لوله هاى رحم منجر به قطع حاملگى مى شود و ایجاد زمینه براى امکان آبستنى مجدد، مستلزم عمل جراحى میکروسکوپیک و دقیق است که در مراکز مجهز امکان پذیر است، و شانس حاملگى مجدد در بهترین مراکز دنیا در حدود 50% مى باشد. با در نظر گرفتن شرایط فوق، آیا بستن لوله هاى رحم در بانوان سالم مجاز است؟
پاسخ: در فرض سؤال، چنین مواردى حکم عقیم شدن دائمى محسوب مى شود و جایز نیست.
حضرت ایت الله العظمی بهجت
پرسش: جلوگیرى از باردارى به وسیله بستن لوله رحم چه حکمى دارد؟
پاسخ. حرام است.
حضرت آیت الله العظمی محمد رضا نکونام
پرسش: بستن لوله‌هاى رحم براى کنترل جمعیت چه حکمى دارد؟
پاسخ: بستن لولهها براى جلوگیرى از حمل، نقص عضو شمرده مىشود و جایز نیست. لازم است براى کنترل جمعیت، با رشد فرهنگى، راههاى دیگر را ترویج و آموزش داد.
پرسش ـ آیا عمل «وازکتومى» که براى عقیم کردن مردان و با رضایت خود آنها صورت مىگیرد و به صورت تقریبى برگشت ناپذیر است، اشکال دارد؟ آیا رضایت همسر شرط است؟
پاسخ ـ عقیم سازى، به هرگونه که باشد، حرام است و رضایت فرد در آن نقشى ندارد، چنان که داشتن فرزند یا تعداد آن نقشى در حکم ندارد.
پرسش ـ آیا کسانى که صاحب چند فرزند هستند مىتوانند به بستن لوله‌هاى خود اقدام کنند؛ در حالى که این عمل باعث عقیم شدن همیشگى آنها مىشود؟
پاسخ ـ عقیم سازى همیشگى حرام است و داشتن فرزند یا زیادى آن نقشى در حکم ندارد.
حضرت آیت الله العظمی شاهرودی
پرسش : حکم عقیم سازی دائمی زن و مرد چیست، آیا جایز است؟
پاسخ : بسمه تعالی؛ خیر.
آیت الله العظمی محقق کابلی(مد ظله العالی)
خبرگزاری دانشجو : حکم عقیم سازی دائم در زنان و مردان ، وزاکتومی و توبکتومی چیست؟ در چه شرایطی اشکار دارد و در چه شرایطی اشکال ندارد؟
پاسخ : عقیم سازی دائمی در هیچ شرایطی جایز نیست.
آیت الله سید علی فاطمی
خبرگزاری دانشجو: حکم عقیم سازی دائم در زنان و مردان ، وزاکتومی و توبکتومی چیست؟ در چه شرایطی اشکال دارد و در چه شرایطی اشکال ندارد؟
پاسخ: عقیم کردن دائمی چه در مردان و چه در زنان حرام است و جلوگیری موقت از بارداری در زنان و مردان اگر ضرر مهمی برای انسان نداشته باشد و متوقف بر کار حرامی(مثل لمس و نظر به بدن بوسیله نامحرم و لمس و نظر به عورت از غیر همسر) نباشد اشکالی ندارد.
نکته قابل تامل این است که در اکثر استفتا ها و احکام مراجع با عقیم سازی دائمی و غیر قابل بازگشت که در واقع تبدیل در خلق خداوند محسوب میشود مخالفت صریح شده است باید دید مسئولین و متصدیان بهداشت و امر کنترل جمعیت کشور با چه مجوزی سالها اقدام به عقیم سازی دائمی مردم می کرده اند.
ارسال نظرات