بازار ایران در قبضه کالاهای بی‌کیفیت چینی/ چرا مصرف‌کننده ایرانی از جنس چینی ناراضی است؟!

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو» - فاطمه اسماعیلی؛ چینی ها به مدد رشد اقتصادی چشمگیر خود که در سال‌های اخیر  به صورت میانگین در ده سال گذشته بالای 7 درصد بوده است، در همه بخش‌های اقتصادی، تولیدی و صنعتی بسیار پررنگ ظاهر شده و همچنان تلاش می‌کنند برای حفظ این جایگاه، عرصه‌های جدیدی از تولید کالا را برای خود فراهم آورد.

 

چشم بادامی‌های چینی تمامی بازارهای جهانی را در زیر ذره‌بین قرار داده و با بررسی این بازارها، کالاهایی را که مورد نیاز بازار مصرف است و برای مشتریان جذابیت دارد شناسایی کرده و در مراحل بعدی با طرح برنامه‌ای هدفمند و حساب شده آن بازارها را در اختیار خود قرار می‌دهند. 

 

حتی چینی‌ها با تولید کالاهایی که پیش از آن در انحصار کشوری خاص قرار داشته است، نه تنها بازارهای جهانی این محصولات را در دست خود می‌گیرند بلکه بازار همان کشور را نیز اشباع می‌کنند.

 

ایران نیز از این امر مستثنی نیست. در حال حاضر به هر خانه ایرانی که نگاه کنیم،  بیش از نیمی از لوازم را ساخت کشور چین خواهید دید و نیمی دیگر نیز به نوعی با مشارکت و با قطعات چینی ساخته شده‌اند.

 

محصولات چینی که قالبا از درجه کیفی بسیار پایینی برخوردار می‌باشند و به هیچ عنوان نمی‌توانند رضایت مشتری را به خود جلب کنند. شاید تنها دلیل وجود این کالاها در منازل ما قیمت ارزان و ناچار بودن به خرید آن‌هاست. اما آیا تمام محصولات چینی این جنین بی‌کیفیت‌اند؟ 

 

جواب این سوال منفی است. بازرگانان ایرانی به دلیل منفعت شخصی خود، علاقه زیادی دارند خودشان به‌طور مستقیم با کارخانه‌ها و تولیدکنندگان چینی تماس داشته باشند. در این مسیر نیز معمولا به دنبال تولیدکنندگان کوچک با قیمت پایین می‌روند تا از این طریق کمترین هزینه را برای خرید کالا پرداخت کنند و در نهایت آن جنس کم‌کیفیت را در داخل مرزهای کشور به هموطنان خود به چندین برابر قیمت بفروشند.

 

مصرف‌کننده نیز بی‌خبر از همه جا برای خرید این کالای چینی، هزینه نسبتا زیادی پرداخت می‌کند تا سودی هنگفت نصیب این بازرگان منفعت طلب نماید. طبیعی‌ست که نخواهد توانست حتی یک رضایت نسبی را از این جنس بی‌کیفیت کسب کند چون به اندازه پولی که هزینه کرده است، کالا تحویل نگرفته است.

 

بررسی‌ها نشان می‌دهد در چین محصولات مختلفی با درجه کیفیت‌های گوناگون در 13 کلاس کیفی تولید و به بازارهای دنیا عرضه می‌شود و متاسفانه محصولاتی که توسط تجار ما خریداری می‌شوند در کلاس کیفی کشورهای آفریقایی است. پس طبیعی است که چرا مصرف‌کننده ایرانی از جنس چینی ناراضی می‌باشد.

 

به عنوان مثال، تاجر ایرانی برای خرید کالا به سراغ یک تولیدکننده چینی می‌رود و خواهان خریداری یک کالای 5 دلاری با 2دلار است. تولیدکننده چینی که برای تولید کالای مزبور 4.5 دلار هزینه کرده است و حاضر نمی‌شود آن را 2دلار بفروشد. تاجر ایرانی همین کالا را با همین شکل و ظاهر، ولی کیفیت پایین‌تر سفارش می‌دهد. کالای سفارشی 2دلاری به ایران می‌آید و با قیمت 12دلار فروخته می‌شود. مصرف‌کننده ایرانی هم که 12دلار بابت این کالا پرداخت کرده، انتظار کارکرد 12دلاری دارد، اما با کالایی یک‌بار مصرف روبه‌رو می‌شود. اگر تجار ژاپنی نیز چنین عملکردی داشته باشند مطمئنا مصرف‌کنندگان این کشور هم از جنس چینی ناراضی خواهند بود.

 

وقتی ما به کیفیت پایین کالاهایی که به ایران صادر می‌شود اعتراض می‌کنیم، چینی‌ها می‌گویند این کالاها با این میزان کیفیت از طرف تجار ایرانی سفارش داده می‌شود. دلیل آن هم ارزان بودن کالاهای مورد نظر است.

 

در حال حاضر، کمتر از 10درصد واردات ایران از چین را محصولات بدون کیفیت تشکیل می‌دهد که عمدتا واردات این محصولات از مسیر امارات صورت گرفته و از نظر آمار گمرک چین، صادرات به مقصد امارات به‌عنوان صادرات به ایران در آمار گمرکی محسوب نمی‌شود. 

 

البته چین تنها کشوری نیست که به ایران کالای ارزان یا بی‌کیفیت می‌فروشد. درحال‌ حاضر 6-5 کشور هستند که کالاهای بی‌کیفیتشان به ایران سرازیر می‌شود. در راس اینها کشور ترکیه قرار  گرفته است که بی‌کیفیت‌ترین کالاها را به ما می‌دهد. بعد از آن، ویتنام قرار دارد که کالاهای سطح پایین به کشور ما صادر می‌کند. کشورهای تایوان، تایلند و چین هم در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند. اما از میان این کشورها، تنها چین به صدور کالاهای بی‌کیفیت به ایران شهره شده است  که می‌توان ادعا کرد این موضوع از حجم بالای واردات محصولات چینی به ایران نشات می‌گیرد.

 

این کالاهای بی‌کیفیت پس از اینکه توسط گمرک ترخیص نمی‌شوند، به جای برگشتن به کشور مبدا به شکل‌های دیگری همچون قاچاق به کشورمان برمی‌گردند.

 

پس با این وجود چه کسی را باید مقصر بدانیم؟ چشم بادامی‌های زرنگ یا تاجران پول‌پرست؟