گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ حجتالاسلام محمدعلی جاودان از اساتید برجسته اخلاق هستند که در طی دوران زندگی و تحصیل حوزویشان از محضر اساتید برجستهای از جمله آیتالله حاج آقا مجتبی تهرانی، آیتالله خوانساری، آیتالله حقشناس و علامه عسکری بهرهمند شدهاند.
فکر ما باید تصحیح شود
روایت از حضرت باقر (ع) است؛ «قالَ قالَ رَسُولُ الله» ایشان از رسول خدا نقل میکند؛ رسول خدا از خدای تبارک و تعالی نقل می کند یعنی حدیث قدسی است؛ خدای تبارک و تعالی فرمود:« لا یَتَّکِلُ العامِلُونَ عَلَی أعمالِهِمُ الَّتی یَعمَلُونَ حالِ ثَوابِی آنهایی که کار می کنند، برای بهره از ثواب من و برای رضای من کار می کنند؛ آنها هیچ وقت بر عملی که انجام می دهند، تکیه نکنند.
«فَإنَّهُم لَوِ اجتَهِدُوا وَ أتعَبُوا أنفُسَهُم» اگر اینها بکوشند و خودشان را به زحمت بیندازند و تمام عمر در عبادت من به زحمت بیفتند، باز هم «كانُوا مُقَصِّرّين» مگر می تواند حق عبادت من را عمل کند؛ یعنی می خواهم بگویم که فکر ما باید تصحیح شود.
یک موجود ضعیف کوچک میتواند حق خدای بینهایت را به جا آورد؟
مثلا کسی تمام عمر نمازهایش را به جماعت خوانده است؛ سعی کرده نمازهایش را اول وقت بخواند؛ تا توانسته اینگونه بوده است؛ من طلبکارم؟ نه؛ گفتند اگر تمام عمر هم این کار را کرده باشد، باز مقصر است؛ اگر تمام عمر خودش را به رنج و زحمت انداخته باشد و به عبادت من گذرانده باشد باز هم مقصر است؛ حق عمل نکرده؛ حق عبادت مرا به جا نیاورده است؛ به حق عبادت من نرسیده است.
نمی توانسته برسد؛ ببینید چه کسی می تواند؟ یک موجود ضعیف کوچک می تواند حق خدای بی نهایت را به جا آورد؟ می گوید مگر تو کرامت های مرا نمی خواهی؟ نماز اول وقت خواندی که چه بشود؟ که به رضای من برسی؛ مگر اینگونه نبوده؟ اگر ثواب مرا خواسته باشد، اگر کرامت مرا خواسته باشد، تمام آن عالم کرامت خداست.
در پناه خدا بودن جزء برترین ثوابهایی است که یک بنده به آن میرسد
من می خواهم به کرامت خدا دست پیدا کنم که زحمت کشیده ام؛ در پناه خدا بودن جزء برترین ثواب هایی است که یک بنده به آن می رسد؛ اگر آن را می خواستی، با این عبادت ها نمی شود؛ قرآن در آیه 133 سوره مبارکه آل عمران می فرماید: «عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ» بهشت به پهنای آسمان ها و زمین است؛ سرزمین بهشتی یک نفر به پهنای آسمان ها و زمین است.
می فرماید تو یک چنین چیزی را می خواهی؛ خب انسان از کدام نماز به این می رسد؟ بر فرض تمام روز نماز خواندید؛ چقدر می خوانید؟ اگر اینها اجتهاد کنند، یعنی کوشش کنند و خودشان را به زحمت بیندازند و تمام عمر را در عبادت من صرف کنند، مقصر هستند و به حدی که باید نمی رسند.
«غِيرُ بالِغِينَ فِى عِبادَتِهِم كُنهَ عِبادَتى به کنه» عبادت و به حق عبادت من نمی رسند؛ چرا؟ «فِيما يَطلُبُونَ عِندى مِن كِرامَتى» مگر او کرامت مرا درخواست نمی کند؟ مگر با این بندگی کرامت مرا نمی خواهد؟ کرامت من آنقدر بزرگ است که هرکاری بکنند و همه عالم هم جمع شوند و فرضا عبادت هایشان را به یک نفر هم بدهند نمی شود و او نمی رسد.
به رحمت خداوند دل ببندید نه این که کار نکنید
پس ما چکار کنیم خدایا؟ اگر تمام عمر هم خودمان را بکشیم، لازم نمی شود که یک گناه ما را ببخشی؛ تمام عمر به بندگی بگذرانیم، حق تو را ادا نکرده ایم؛ اگر یک برگ از درخت آن بهشت را بکنند و به ما بدهند، از زحمت تمام عمر ما بیشتر است.
میگویند یک عابدی عرض کرد که خدایا من نمی خواهم با فضلت با من رفتار کنی؛ با عدالت با من رفتار کن؛ می گویند یک درخت اناری در کنار غار او بود؛ خب انار هم یک مدت دارد؛ در آن مدت او روزی یک دانه انار از آن درخت می خورد؛ فرمودند خب یک دانه از آن انارها را در یک سوی ترازو بگذار و عبادت هفتاد ساله ات را هم آن سوی ترازو؛ وزن آن انار بیشتر شد.
وقتی به رحمت و فضل من امیدوار شدند، رحمت من شامل حالشان میشود
«وَلكِن بِرَحمَتى فَليَثِقُوا» به رحمت من دل ببندند؛ نه اینکه کار نکنندها؛ کار بکنند، اما امیدشان به فضل خدا باشد؛ «وَ إلَى حُسنِ الظَّنِّ بِى لِيَطمَئِنُوا» اگر به من حسن ظن دارند، به آن مطمئن باشند؛ حسن ظن کار می کند؛ دلبستگی به رحمت و فضل خدا کار میکند.
«فَإنَّ رَحمَتى عِندَ ذلِكَ تُدرِكهُم» آن وقتی که به رحمت و فضل من امیدوار شدند، آن وقت است که رحمت من شامل حالشان می شود؛ رِضوانى از جانب من است که من او را به رضای خودم می رسانم؛ از رحمت من و از جانب خود من مشمول رضای من میشود؛ ما دائما رضای خدا را در دعا می خواهیم؛ آیا چون هزاران بار و صدها هزار بار دعا کردهایم و رضا و بخشش خدا را خواسته ایم، پس حتما باید برسم؟ نه؛ هیچ حتمی وجود ندارد.
باز اگر چیزی شود، مِنّى از جانب خداست؛ رِضوانى از جانب من است که او به رضای من میرسد؛ آن وقت مغفرت من شامل حالشان میشود؛ همه چیز از جانب من میشود؛ «فَإنّى أنَا اللهُ الرَّحمن الرَّحيم وَ بِذلِكَ تَسَمَّيتَ» نام من خدای رحمان و رحیم است؛ او برای شماها کار میکند.