"نقد تاریخ نگاری انقلاب اسلامی" به ایستگاه نهم رسید

به گزارش خبرنگار هنر و ادب "خبرگزاری دانشجو "، مرکز اسناد انقلاب اسلامی به‌عنوان مرجعی تخصصي در حوزه‌ي تاريخ انقلاب اسلامي، در راستاي انجام رسالت خود در مطالعه و تدوين تاريخ انقلاب اسلامي و جهت ابهام‌زدايي از اين دست آثار، گام جديدي در کنار فعاليت‌هاي پژوهشي متداول خود برداشته و طرح بررسي و نقد آثار مکتوب درباره‌ي انقلاب اسلامي ايران را در دستور کار خود قرار داده است که تاکنون هشت جلد از مجموعه‌ي نقد تاريخ‌نگاري انقلاب اسلامي منتشر شده و کتاب حاضر نهمين اثر از مجموعه‌ی مذکور و شامل شش مقاله است.

اولين مقاله‌ي اين مجموعه، نقد کتاب «عقاب و شير» نوشته جيمز بيل است که آقا حسين مولايي آن را نقد و بررسي كرده‌است. اين کتاب درباره‌ي تاريخچه‌ي روابط ايالات متحده‌ي آمريکا با ايران نوشته شده است. نويسنده در اين کتاب، به دنبال بررسي علت قطع رابطه‌ی ايران و ايالات متحده بعد از پيروزي انقلاب اسلامي مي‌باشد. وي دلايل بسياري براي قطع رابطه‌ی ايران و آمريکا برشمرده که مهم‌ترين آن، ضعف ديپلمات‌هاي آمريکايي و عدم شناخت صحيح دستگاه ديپلماسي ايالات متحده از تغييرات ايجاد شده در ايران و عدم تحليل درست از موقعيت انقلاب اسلامي ايران است.

دومين مقاله اين اثر، نقد كتاب «مصدق، نفت، ناسيوناليزم ايراني» اثر جيمز بيل و ويليام لويس با قلم سلمان صادقي‌زاده است. در اين كتاب به ايدئولوژي ناسيوناليسم و تأثير آن بر جنبش‌هاي قرن بيستم و نيز جنبش ملي‌شدن صنعت نفت، زندگي و اقدامات دكتر محمد مصدق و.. پرداخته شده است. فقدان يک دسته‌بندي دقيق و منظم که بتواند نوعي ارتباط ارگانيک ميان بخش‌ها و فصل‌هاي مختلف کتاب ايجاد کند و نيز عدم پرداختن به جايگاه آيت‌الله کاشاني و طبقات عمده‌ی اجتماعي طرفدار ايشان در جريان وقايع رخداده در اين دوران از جمله نقدهاي نويسنده بر اين كتاب است.

  سومين مقاله اين اثر، نقد کتاب مصاحبه با شاه اثر مارگارت لاينگ است که به قلم داود قاسم‌پور نگاشته شده است. يکي از ابزارهايي که رژيم پهلوي براي کسب مشروعيت و تطهير چهره خود بدان دست مي‌زد، سفارش تأليف کتاب يا مقالاتي در وصف شاه و خاندان پهلوي بود و اين کتاب نيز در اين جهت تدوين شده است. اما اگرچه اين کتاب در ظاهر براساس مصاحبه‌ی خانم مارگارت لاينگ با شاه تدوين شده است، ولي در عمل پژوهشي سطحي و ژورناليستي درباره تاريخ ايران با محوريت محمدرضا شاه و البته مبتني بر ديدگاه‌ها و نگرش‌هاي خاص شاه به تاريخ ايران است. نويسنده سعي کرده است تصويري آرماني و تقدس‌مآبانه از شاه ارائه دهد و در جاي جاي کتاب تلاش می‌کند تا از شاه و خاندان پهلوي چهره‌اي مثبت و موجه ارائه نماید.

چهارمين مقاله‌ي اين مجموعه، نقد کتاب «انقلاب اسلامي ايران از چشم‌انداز نظري» اثر جيمز دفرونزو، به قلم دکتر رشيد جعفرپور است. نويسنده‌ي کتاب که از نظريه‌پردازان انقلاب‌هاست، در فصل اول كتابِ خود به بحث نظري در مورد جنبش‌هاي اجتماعي و انقلاب‌ها و در فصل دوم به انقلاب اسلامي و بنيادگرايي اسلامي پرداخته است. وي سرخوردگي توده‌اي منجر به خيزش‌هاي مردمي، جنبش‌هاي سياسي نخبگان ناراضي، انگيزه‌هاي وحدت‌بخش و بحران‌هاي سياسي جدي براي دولت را از عوامل اصلي جنبش‌هاي انقلابي مي‌‌داند و بر همين مبنا، مدعي است که انقلاب اسلامي ايران را مورد بررسي قرار داده است و مي‌بايست به تحليل نقش اين چهار عامل در انقلاب اسلامي مي‌پرداخت.

پنجمين مقاله‌ي اين مجموعه نقد كتاب «حقوق زن در قوانين جمهوري اسلامي ايران» اثر شيرين عبادي است كه توسط علي حيدري نوشته شده است. كتاب مزبور ضمن تشريح حقوق زن از ديدگاه نظام حقوقي ايران، با رويكردي انتقادي مباني فقهي و حقوقي، حقوق زنان در جمهوري اسلامي ايران را مورد ‌بررسي قرار داده است. نويسنده معتقد است که قانون اساسي صرفاً جايگاه زن را در معناي مادري و در چارچوب خانواده و رويه‌ي سنتي همسرداري تعريف نموده است و از كاركرد‌هاي اجتماعي آن براي ورود به اجتماع و در نظر گرفتن حقوق يكسان، غافل شده و نتوانسته حقوق زن را تضمين نمايد. وي همچنين ادعا مي‌كند كه  اين امر سبب شده تا قوانين داخلي با قوانين و اسناد بين‌المللي همخواني و انطباق لازم را نداشته باشد.

در ششمين مقاله‌ي اين اثر، علي حيدري به نقد کتاب «حقوق زن در ايران» نوشته خانم مهناز افخمي پرداخته است. بعضي مقالات کتاب مذکور، اگرچه به موضوعات قبل از انقلاب اسلامي يعني از سال‌هاي 1342 تا سال 1357 اشاره دارد ولي ناقد سعي کرده است تا با تطبيق اين نقدها با تحولات حقوقي در عرصه‌ي حقوق زنان، به شبهات مطرح‌شده در اين باره پاسخ دهد. يکي از محورهاي اين کتاب، رفتارشناسي مراجع و روحانيون در قبال حقوق زنان در دوره‌ي پهلوي است که نويسندگان کتاب با نگاهي سطحي به تحولات تاريخي سعي دارند تا با تشريح برخي قوانين، مخالفت مراجع و روحانيون با اين قوانين را به‌عنوان مصاديق مخالفت علما با حقوق زنان نشان دهند.

لازم به ذکر است، این اثر در شمارگان 1000 نسخه و 190 صفحه و به قیمت 60.000 ريال روانه بازار نشر گردیده است.