از درگیری با چالش‌های ذهنی تا ایجاد توانمندی برای تصمیم گیری آگاهانه

به گزارش خبرنگار دانشگاه «خبر گزاری دانشجو»؛امروز نسل جوان با بهره‌گیری از مطالعات و تعلیمات آموزشی به اهمیت و مزایای مشورت با متخصصین واقف شده‌اند و برای مسائل و مشکلات خود درحوزه‌های مختلف مانند اقتصادی، خانوادگی، زناشویی، ارتباطات و مشکلات روحی و روانی به مراکز مشاوره مراجعه می‌کنند.

یکی از مهم‌ترین مسائل در حوزه مشاوره، اطلاع رسانی صحیح و نهادینه سازی فرهنگ لزوم مشورت از دوران کودکی است. آنچه که در حال حاضر انتظار می‌رود این است که اگرچه در مسئله نهادینه کردن مشاوره ضعف شاخصی وجود دارد اما این مسئله باید در دانشگاه‌ها بیشتر اهمیت داده شود.

دانشگاه‌ها و محیط‌های دانشجویی نیز که در برگیرنده بخش قابل ملاحظه‌ای از نخبگان و فرهیختگان جوان جامعه می‌باشند همسو با فضای در حال گذار موجود، درگیر چالش‌ها و دگرگونیهایی شده‌اند. از این‌رو تغذیه و حمایت ذهنی، روانی و اجتماعی دانشجویان و دانشگاهیان نیازمند آموزش فرهنگ گفتگو، تفکر انتقادی و ایجاد مهارت‌ها و توانمندیهایی برای تصمیم‌گیری آگاهانه، مقابله با استرس‌ها و هیجانهای روزمره، افزایش خودکارآمدی، برقراری ارتباط مؤثر و سایر تواناییهای روانی اجتماعی می‌باشد.

 بنابراین لازم است در کنار پیشگیری از آسیب‌های احتمالی، در جهت ارتقای سطح بهداشت روان فردی و اجتماعی دانشجویان و سایر دانشگاهیان که در تعامل و ارتباط متقابل با دانشجویان قرار دارند گام‌های مؤثری برداشته شود.

دانشجویان دانشگاه‌ها به لحاظ حساسیت دوران رشد و تحویل خود و شرایط بحرانی این برهه از زندگی، به ویژه در سالهای اول ورود به دانشگاه، فشار‌ها و ناراحتیهای بیشتری را تجربه می‌کنند. جداشدن از زندگی قبلی در خانواده، ورود به زندگی دانشجویی و نیاز به سازگاری با محیط دانشگاه و خوابگاه، مدیریت مسائل معیشتی، تحصیلی و عاطفی از جمله مسائلی است که دانشجویان با آن در گیرند.

نگاهی به آیین نامه مراکز مشاوره دانشگاه

در ماده ۲ اساسنامه تشکیل مراکز مشاوره دانشجویی که به تمامی دانشگاه‌های کشور ابلاغ شد، وظایف مراکز مشاوره به شرح زیر آمده است:

۱- بررسی و شناخت استعداد‌ها و علایق دانشجویان و برنامه‌ریزی و تلاش در جهت شکوفایی استعداد‌ها، هدایت تحصیلی و حرفه‌ای دانشجویان

 
 ۲-برگزاری جلسات با دانشجویان و پاسخگویی به پرسشهای آنان در مورد مسائل روانی – اجتماعی به کمک کار‌شناسان و افراد متخصص و صاحبنظر در مسائل روان‌شناسی، مشاوره، روانپزشکی و مددکاری اجتماعی

۳- تحقیق درباره مسائل و مشکلات دانشجویان دانشگاه برای شناخت عوامل آسیب‌زا

۴- ارائه خدمات برای حل مشکلات مربوط به تحصیل، خانواده، ازدواج، شغل و اختلالات رفتاری و روانی دانشجویان

۵- برقراری ارتباط مؤثر با سایر واحدهای دانشگاهی به منظور کمک به حل مشکلات دانشجویان

۶- مشاوره با دانشجویان در جهت کمک به پیشرفت تحصیلی، بهبود روابط اجتماعی و ارائه گزارش همراه با فعالیتهای انجام شده به مسئولان دانشگاه و دفتر مرکزی مشاوره در هر سال تحصیلی

۷- جمع‌بندی مسائل و مشکلات دانشجویان دانشگاه در ابعاد روانی – اجتماعی و ارائه گزارش همراه با فعالیتهای انجام‌شده به مسئولان دانشگاه و دفتر مرکزی مشاوره در هر سال تحصیلی

۸- برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای دانشجویان و دانشگاهیان با هدف ارتقاء بهداشت روانی آن‌ها

۹- ارائه نظرات کار‌شناسی درباره مسائل و مشکلات دانشجویان به مسئولان دانشگاه و وزارت متبوع

۱۰- شناسایی منابع حمایتی موجود در جامعه و ارجاع دانشجویان به آن‌ها بر حسب ضرورت

۱۱-جلب مشارکت دانشجویان در زمینه فعالیتهای بهداشت روانی

از قانون تا عمل

 
در ادامه نگاهی به فعالیت‌های دانشگاه‌ها در خصوص ترغیب دانشجویان به مشاوره و برنامه‌های مراکز مشاوره برای دستیابی به این هدف می‌کنیم.

دانشگاه علامه طباطبایی

حسین سلیمی، مدیر مرکز مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی، به نحوه ثبت نام در طرح پایش سلامت اشاره کرد و گفت: در راستای اجرای طرح پایش سلامت روانی که به عهده مرکز مشاوره دانشگاه می‌باشد، برای سهولت کار دانشجویان پرسش نامه‌ها در سایت مرکز قرار گرفته‌اند که دانشجویان به صورت آن لاین، به پرسش‌ها پاسخ می‌دهند.

وی افزود: ۱۵۰۰ نفر در این طرح ثبت نام کردند که این عدد فاصله زیادی تا تعداد کل دانشجویان جدیدالورود ندارد.

این مرکز ۶۵ کارگاه ۳۰ نفره برگزار کرده است. این کارگاه‌ها در زمینه پیشگیری از مصرف مواد مخدر، مهارت‌های زندگی و پیشگیری از مشکلات عاطفی برگزار می‌شود که در پایان به دانشجویان، گواهی نامه اهدا خواهد شد.

وی در پایان به ساعات حضور مشاوران و نحوه اطلاع رسانی به دانشجویان اشاره کرد و گفت: اطلاع رسانی از طریق سایت رسمی دانشگاه و ارسال پیامک به دانشجویان انجام می‌شود و دانشجویان می‌توانند همه روزه در ساعات اداری به مراکز مشاوره واقع در دانشگاه مراجعه کنند. همچنین مشاوران ما در تمام خوابگاه‌های دانشگاه از ساعت ۱۶ الی ۲۲ شب آماده ارائه مشاوره به دانشجویان هستند.

دانشگاه صنعتی خواجه نصیر

لیلا شورین در خصوص برنامه‌های مرکز مشاوره دانشگاه صنعتی خواجه نصیر در ایام امتحانات گفت: به دلیل آغاز امتحانات مراجعه کننده به مرکز مشاوره کاهش می‌یابد اما قبل از شروع ایام امتحانات و از اوایل آذرماه میزان مراجعین به مرکز افزایش یافت.
 
وی افزود: عمده مسائلی که دانشجویان برای حل آن به مرکز مشاوره مراجعه می‌کنند مواردی مانند حذف ترم، حذف درس و یا برنامه ریزی تحصیلی می‌باشد.

 
مسئول مرکز مشاوره دانشگاه صنعتی خواجه نصیر در ادامه تعداد جلسات مشاوره را وابسته به شخصیت افراد دانست و افزود: برای دانشجویان از هر سطح مختلفی خدمات مشاوره‌ای و برنامه ریزی انجام می‌شود که البته برنامه ریزی با توجه به نوع مشکل دانشجو از دو جلسه بیشتر است.بعد از این جلسات معمولاً دانشجویان خودشان می‌توانند برنامه ریزی صحیحی برای درس خواندن داشته باشند
 

شورین تیم مشاوره این مرکز را متشکل از افراد کار‌شناس ارشد دانست و افزود: همه مشاوران این مرکز دارای مدرک کار‌شناسی ارشد روان‌شناسی هستند و در کنار آن‌ها یک متخصص اعصاب و روان قرار دارد که با تشخیص مشکلات دانشجویان خدمات پزشکی، مددکاری و روان سنجی ارائه می‌شود.مرکز مشاوره از ساعت ۸ صبح الی ۱۶ آماده خدمت به دانشجویان است که قرار است از ترم آینده مددکارهای اجتماعی در خوابگاه‌ها مستقر شوند و به دانشجویان مشاوره دهند.

دانشگاه صنعتی شریف

مدیر مرکز مشاوره دانشگاه صنعتی شریف گفت: برنامه ریزی، مشاوره تحصیلی از جمله کارهای عمده‌ای است که در این مرکز انجام می‌گیرد. بعضی از دانشجویان با زیربنای اضطراب امتحانات به ما مراجعه می‌کنند که در ادامه و صحبت با آن‌ها متوجه می‌شویم که این تنها نمای مشکل آنهاست و مشکلات خانوادگی و اقتصادی در زیربنای آن وجود دارد که ما سعی می‌کنیم با جلسات مشاوره در حل مسائل آن‌ها کمک کنیم.
 

میتراآقاجانی در خصوص تعداد جلسات مشاوره برای دانشجویان پاسخ داد: بستگی به نوع مشکل دانشجویان جلسات مشاوره و تعداد آن‌ها متفاوت است به عنوان مثال مشکلات تحصیلی و برنامه ریزی پس از چهار الی پنج جلسه به یک جمع بندی کلی می‌رسیم که دانشجو می‌تواند نحوه صحیح برنامه ریزی را درک کند اما بعضی ازمسائل نیاز به هشت الی ده جلسه مشاوره دارد.
 

وی در پایان ساعت حضور مشاوران را اعلام کرد و گفت: از ساعت ۸ الی ۶ بعدازظهر مشاورین ما در مرکز مشاوره جهت پاسخگویی به دانشجویان حضور دارند که البته در برخی از خوابگاه‌های بزرگ دانشگاه دو روز در هفته از ساعت ۱۷ الی ۲۲ دانشجویان در خوابگاه‌ها می‌توانند از خدمات مشاوره‌ای استفاده کنند.

مراکز دیگر مشاوره در دانشگا ها هم برنامه هایی در این جهت داشته اند .آشنایی با عملکرد مشاوران در مراکز دانشگاهی موجب می‌شود که دانشجویان به آگاهی کلی در این زمینه دست پیداکنند واز فواید مشاوره مطلع شوند.

آنچه اهمیت دارد این است که بتوانیم بازخورد و بازدهی عملکرد مناسب مراکز مشاوره دانشگاه‌ها را در الگوهای رفتاری دانشجویان مشاهده کنیم. چرا که دانشجویان به عنوان تاثیر گذار‌ترین قشر در فرهنگ سازی جامعه باید برای نهادینه کردن مشاوره در جامعه و خانواده گام بردارند.