کاهش تولید کالا‌ها در اقتصاد، کاهش رشد اقتصادی را به‌ همراه دارد/ انگیزه‌های سیاسی دولت‌ها برای آوردن درآمد نفت بر سر سفرهٔ مردم، موجب وابستگی نفتی

علی عبدی در گفتگو با خبرنگار دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، در خصوص جهاد اقتصادی اظهار داشت: وابستگی اقتصاد‌ها به درآمد حاصل از یک منبع طبیعی یا غیرطبیعی و به‌طور کلی وابستگی درآمدی تنها به یک منبع، از جمله مسائلی است که در طول تاریخ، اقتصادهای زیادی به آن دچار بوده و برای رفع این وابستگی تلاش زیادی کرده‌اند.

وی افزود: وابستگی به تنها یک منبع درآمدی، که بخش اصلی درآمدهای کشور را به خود اختصاص می‌دهد، موجب می‌شود تا نوسانات احتمالی در میزان درآمد حاصل از این منبع، بر کلیهٔ بخش‌های اقتصادی تأثیر داشته باشد. در این میان، وابستگی به درآمد حاصل از منابع طبیعی تجدیدناپذیر از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و تأثیر و پیامدهای این وابستگی بیشتر از سایر منابع عنوان شده است. چرا که مسائل مربوط به حفظ منابع برای نسل‌های آینده و همچنین چگونگی مصرف منبع طبیعی و تبدیل آن به منبعی درآمدی در آینده و مسائل بین‌نسلی نیز مطرح می‌شود.

دبیر سیاسی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل کشور تصریح کرد: بررسی داده‌های اقتصاد ایران نشان می‌دهد که رشد اقتصادی در ایران به‌ شدت به قیمت نفت و میزان درآمدهای ایران از محل صادرات نفت خام و گاز طبیعی وابسته بوده است، به‌طوری‌که با افزایش درآمدهای نفتی، رشد اقتصادی افزایش پیدا کرده و با کاهش آن به‌ یکباره رشد اقتصادی کاهش پیدا کرده و حتی منفی شده است. این مسئله باعث می‌شود زمانی که یک شوک منفی نفتی رخ دهد، به معنای آنکه قیمت نفت کاهش پیدا کند، کشور نفتی که در سایر بخش‌ها بدلیل وابستگی شدید به پول نفت ضعیف شده، به‌شدت با کاهش درآمد ملی و در نتیجه، رکود و رشد منفی اقتصادی مواجه می‌شود.

عبدی ادامه داد: این سازوکار‌ها موجب تضعیف بخش تولید و تقویت بخش خدمات می‌شود و بنابراین تولید کالا‌ها و تولیدات کارخانه‌ای در این اقتصاد کاهش می‌یابد و به‌جای آن، منابع به بخش‌هایی نظیر مسکن و ساختمان، خدمات و واردات انتقال می‌یابد. کاهش تولید کالا‌ها در اقتصاد، کاهش رشد اقتصادی را به‌همراه دارد.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه با وجود این مشکلات، به دلایلی همچون مشکلات نهادی، سهل‌الوصول بودن درآمد نفت، ساختار اداری-مدیریتی ناکارا، عادت مردم به نوعی ارزان‌خواهی، بی‌انضباطی مالی دولت، عدم برخورداری از یک سیستم مالیاتی کارآمد، انگیزه‌های سیاسی دولت‌ها برای آوردن درآمد نفت بر سر سفرهٔ مردم و... وابستگی اقتصادی کشور به نفت قطع نشده است.