همه چیز در بیانیه لوزان خوب است/ در قبال چند محدودیت ساده، ارزش‌های بسیاری به دست آورده‌ایم!

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از اصفهان، نشست «سرانجام برجام» با موضوع بیانیه لوزان توسط انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه اصفهان در تالار آوینی این دانشگاه برگزار شد.

در این نشست علی امیدی، دانش آموخته حقوق بین‌الملل آکادمی لاهه و عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان در رابطه با بحث مذاکرات هسته ای گفت: هدف از توافق این بود که ما منزلت بین‌المللی خود را به جهان اثبات کنیم. دیپلماسی مثل تجارت است، باید ببینیم که در این مذاکرات چه گرفته ایم و چه از دست داده ایم.

وی افزود: ایران کشور بزرگی است و میراث‌دار امپراتوری‌های بزرگی است. بعد از فراز و نشیب‌های طولانی تفاهم نامه «برجام» به نتیجه اولیه رسید و ایران به چند چیز رسید؛ اول اینکه به جهانیان ثابت کرد که با فشار و زور نمی‌توان بر اراده ملت ایران غلبه کرد و جامعه جهانی و کشورهای ۱+۵ رسما پذیرفتند ایران فرآیند غنی سازی بومی داشته باشد. این شاید مهم‌ترین دست آوردی بود که از قدرت‌های بزرگ این اعتراف را گرفتیم.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان ادامه داد: مسئله بعد، تحریم‌های بین المللی است، هر کالایی یک ارزشی دارد، اگر ما بخواهیم دانش غنی سازی بومی داشته باشیم، نباید تمام منافع کشور را صرف آن کنیم. تحلیل گران مختلف هزینه‌های مختلفی را برای برنامه هسته ای ما ارزیابی کردند. بعضی گفتند هزینه آن به اندازه جنگ تحمیلی است که مقامات ارشد ایران هزینه جنگ را ۱۰۰۰ میلیارد دلار اعلام کردند. برخی گفتند تا ۲۰۰۰ میلیارد دلار. با یک حساب سرانگشتی در طی ۵-۴ سال اخیر حدود یک میلیون بشکه نفت نتوانستیم صادر کنیم. در واقع ما ۱۰۰ میلیارد دلار نتوانستیم نفت بفروشیم.

امیدی بیان داشت: طی چندسال اخیر رشد اقتصادی ما منفی بود. به‌طور متوسط ما ۱۰ درصد تولید ناخالص ملی(GNP) را از دست دادیم. پس حداقل ۲۰۰ میلیارد دلار برای ما هزینه داشته است، ما اولویت‌های دیگری هم برای کشور داریم.

وی تاکید کرد: اگر توافق به نتیجه برسد و تحریم‌ها از دوش ملت برداشته شود؛ برای بحث منزلتی خود می‌توانیم هزینه کمتری بپردازیم.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه ما در ازای این دستاوردها، هزینه داده ایم، گفت: هزینه اول این است که محدودیت پذیرفتیم که برنامه هسته ای ما در سقف مشخصی باشد. محدودیت‌هایی از این قبیل که ۱۰-۱۵ سال در وضعیت ویژه ای باشیم.

امیدی خاطرنشان کرد: در بحث محدودیت‌ها باید یک سری اسناد بین‌المللی امضا کنیم. یکی پروتکل الحاقی است، که کشور را تحت نظارت شدیدتر آژانس انرژی اتمی قرار می‌دهد و دوم پذیرش کد۱/۳ پادمان است که آژانس برای نظارت و بازرسی های دقیق تر یک سری مکانیزم های حقوقی تعریف کرده که یکی ازآن‌ها همین است. در واقع ما در برابر پذیرش این محدودیت ها، آن ارزش ها را به دست آوردیم.

وی با اشاره به اینکه منابع اورانیوم در کشور محدود است، گفت: اورانیوم خامی که از بندرعباس یا یزد استحصال می شود، خیلی محدود است و با هزینه سنگین همراه است. یعنی نمی توانیم برای سال های طولانی تمایل به غنی سازی اقتصادی و صنعتی داشته باشیم؛ بنابراین اگر بخواهیم از انرژی هسته ای برای سال های طولانی استفاده کنیم، ملزم هستیم با جامعه بین‌المللی همکاری داشته باشیم.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان ادامه داد: به نظرم مذاکره کنندگان روندی را در پیش گرفته اند که این کار بدون نیاز به حمایت و تصویب پارلمان‌های داخلی کشورها انجام شود. درنتیجه از پیش این طراحی صورت گرفته که عنوان توافق نامه روی آن بگذارند و معمولا در حقوق بین الملل اسنادی که تحت عنوان این استاد نام می‌گیرند، نیاز به تصویب پارلمان‌های کشورها ندارند.

امیدی افزود: پس اگر توافق نامه ای صورت بگیرد ضرورت ندارد که این چند کشور آن را به تصویب پارلمان برسانند. برای رفع این مشکل به این نتیجه رسیدند که از مکانیزم‌های بین المللی استفاده کنند که یکی از آن ها شورای امنیت است.

وی بیان داشت: براساس ماده ۲۵ منشور ملل متحد مصوبات شورای امنیت برای تمام کشورها لازم الاجراست. در نتیجه اگر این توافق نامه به تصویب شورای امنیت برسد، برگ برنده ای برای جمهوری اسلامی ایران است.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: همچنین طبق اصل ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی، معاهدات باید به تصویب مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان برسد و نهایتا ابلاغ از جانب رئیس جمهور صورت گیرد.

در ادامه نشست سعید وثوقی، دکترای روابط بین الملل و عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان گفت: عرصه تبدیل شدن توانایی‌ها به قدرت در نظام بین الملل درگرو این است که شما شرایط بازی با دنیای خارج داشته باشید، تا بتوانید با توجه به هزینه و فایده تصمیم گیری کنید.

وی به شرح وقایع در غرب آسیا و جنوب خلیج فارس پرداخت و بیان داشت: ما شاهد تحولات عمیق در خاورمیانه هستیم، که فشار کار سیاسی را برای جمهوری اسلامی ایران بالا می‌برد.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با اشاره به تحولات عراق، لبنان و یمن، گفت: این مقاومت‌ها و حرکات انقلابی نشات گرفته از انقلاب اسلامی است.

وثوقی افزود: کشور ایران در حال حاضر درگیر تحولات عمیق و وسیع خاورمیانه است و اگر معتقد باشیم که این انقلاب اسلامی است که همه منطقه را متأثر از خود کرده، نباید اثرات آن را نادیده بگیریم. در شرایطی هستیم که باید تنش خود را با دنیای بیرون کاهش دهیم؛ بنابراین برون رفت از شرایط تحریم و شرایطی که هزینه ما را بالا می‌برد الزامی است.

وی خاطرنشان کرد: ما مذاکره را به فال نیک می‌گیریم و بحث آن را منطقی و حرفه ای و علمی می‌دانیم. اما نفس مذاکرات با انتقادهای تند، که ترجمه فارسی چند برگ کمتر از متن انگلیسی است نباید زیر سؤال برود.

در پایان این نشست، دانشجویان پرسش‌هایی را مطرح کردند و مهمانان برنامه به این سوالات پاسخ دادند.

وثوقی در جواب دانشجویی که قطعیت در عقب نشینی ایران از مواضع و دستاوردهای خود را بیش از قطعیت برداشتن تحریم‌ها دانست، گفت: فرآیندی که اتفاق خواهد افتاد یک فرآیند طولانی است و همچنین ما به دنبال یک رابطه شرافتمندانه با دنیا هستیم. چنانچه کسی بخواهد دست بالا را بگیرد، انقلاب اسلامی نمی‌پذیرد و این چنین نیست که ما هرچه را داشتیم داده ایم. به عنوان مثال به گفته صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، تاسیسات اتمی اراک را با فناوری بروز راه اندازی خواهیم کرد.

همچنین امیدی در پاسخ به دانشجویی که عواقب عدم تصویب پروتکل الحاقی توسط مجلس را پرسیده بود، گفت: معاهده‌های بین المللی و الحاقات آن از جمله NPT و پروتکل الحاقی به آن باید به تصویب مجلس برسد. اما به دلیل وجود مشکلات سیاسی داخلی، ما می‌توانیم مفاد پروتکل الحاقی را اجرا کنیم و بعد از آن به تدریج آن را تصویب کنیم.