زیباکلام: تقسیم بندی هنر به متعهد و غیرمتعهد برایم بی‌معناست

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو»، صادق زیبا کلام در مراسم خلسه نارسیستی که امروز در دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران برگزار شد، با بیان اینکه می توانم درباره توافق لوزان صحبت کنم؟ گفت: آوینی را در عین حال بخشی از یک مجموعه ای می دانم که به آن سینما یا هنر حکومتی می گویم البته آوینی شهید شد و حیاتش ادامه پیدا نکرد از این رو نمی توان قضاوت کرد که آیا وی در دهه ۸۰ و ۹۰ به کسانی که آنها را پاسدار سینمایی دولتی می دانست می پیوست یا خیر.

وی افزود: می توانیم درباره یک سری نکات فنی، محتوایی، قالب و .... صحبت کنیم ولی به نظرم علت اهمیتی که به مرحوم آوینی داده می شود این است که می خواهند آوینی را برای هنر دولتی و هنر ایدئولوژیک مصادره کنند.

این تحلیلگر سیاسی افزود: در دوران جوانی و جاهلیت به یک جور هنر معتقد بودم که در دهه ۴۰ و ۶۰ میلادی آن را هنر متعهد می نامیدند در واقع شعر و دیگر حوزه های هنر زمانی اهمیت پیدا می کرد که جزو هنر متعهد بود از این رو بخش عمده ای از هنرها برای من و هم نسل های من هنر غیرمتعهد به حساب می آمد.

زیبا کلام اظهار داشت: آن زمان هنری ارزشمند بود که بتواند مبارزات مردم تحت ستم را به نمایش درآورد در غیر این صورت هنر ارزشی نداشت و هنر برای هنر فاسد ترین نوع هنر بود.

وی گفت: در دهه ۶۰ زندگی ام برخلاف دهه ۲۰ و ۳۰ زندگی ام اسطوره هنر متعهد برای من کمرنگ تر شد و الان برای من هنر، همان هنر است و تقسیم بندی اش به متعهد و غیرمتعهد برایم بی معنا است ولی نکته ای که در جامعه ما ایجاد شده این است که نظام جمهوری اسلامی مبلغ و مبشر هنری شده که هنر متعهد نامیده می شود بنابراین بخش عمده ای از هنر، هنرمندان و آثارهنری چون که متعهد نیستند ارزشی ندارند.

این استاد دانشگاه گفت: سینما ارزشی ندارد چرا که هالیوودی است و تنها فیلم های در سینمایی ما مطرح می شود که از دید حکومت بتواند ایدئولوژی مورد نظر حکومت را نشان دهد البته از حیث تاریخی فقط جمهوری اسلامی نیست که به هنر متعهد پایبند است چرا که تمام حکومت های که براساس نوعی ایدئولوژیک شکل گرفته اند به هنر متعهد پایبند بوده اند که می توان سینمای آلمان نازی، سینمایی شوروی ها و سینمایی چینی ها را مثال زد.

وی افزود: از حرف های امیرحسین ندایی و مسعود فراستی متوجه نشدم که چرا آوینی را باید بالای سرمان حلوا حلوا کنیم در حقیقت مطالبی را که امیرحسین ندایی مطرح کرد درباره هر کارگردان دیگری هم می توان گفت مثلاً اینکه آوینی با عرفان در سینما موافق نیست را می توان بگوییم که کارگردان های دیگری نیز اینگونه بوده اند.

این تحلیلگر سیاسی افزود: از یک سو گفته می شود آوینی با سینمایی مدرن و هالیوود موافق نبوده ولی مستندی درباره هیچکاک می سازد؛ اگر آوینی را می دیدم به او می گفتم اینکه از هیچکاک خوشت می آید جنایتی مرتکب نشده ای که می خواهی آن را با ساخت مستند توجیه کنی.

وی افزود: مسعود فراستی یادش رفته که چهارسال پیش در دانشکده هنر اصفهان از فیلم قلاده های طلا دفاع کرد ولی امروز حرف های را درباره هنر و سینما می زند؛ گول حرف های ظاهری افراد را نخورید من حقیقت را به شما گفتم و به آنچه گفتم اعتقاد دارم.

زیباکلام گفت: من چیزی از سینما نمی دانم ولی برایم عجیب است از کسی که در سینما سررشته دارد از قلاده های طلا دفاع می کند.

وی با بیان اینکه باید دوباره درباره جنگ صحبت کنیم، گفت: اگر جنگ آن چیزی آقای  فراستی و حکومت برای ما روایت می کنند چرا وقتی قطعنامه ۵۹۸ امضاء شد امام خمینی سه جمله گفتند که یکی از آنها که همان جام زهر بود بعدها شنیده شد.

زیباکلام خطاب به فراستی گفت: شما که پشت آوینی سنگر گرفته اید بگویید در جنگ پیروز شدیم؟ اگر پیروز شدیم چرا الان بعد از دو دهه به دنبال مقصر می گردیم و اینکه چه کسی باعث شد امام جام زهر را بنوشد در حقیقت باید درباره جنگ فیلم ها و حرف های زیادی ساخته و زده شود تا بدانیم جنگ چه بوده است.

وی گفت: آقای فراستی شما و کسانی که شما مبلغشان هستید این تعهد اخلاقی را ندارند که فیلم درباره جنگ بسازند ولی کسانی خواهند آمد تا روایت جنگ را خواهند گفت.