به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، حجت الاسلام سید محمد محسن روح الامین در نشستی با عنوان «صالحین شناسی» عصر روز گذشته در مرکز مطالعات راهبردی تربیت اسلامی برگزار شد در خصوص نقش مدارس در تربیت افراد گفت: بحث ارتباط با مدارس و نظام های آموزشی بحث مفصلی است و نیاز به یک سری مقدمات دارد و از ضرورت بسیاری برخورد دار است و افراد یک سوم وقت مفید خود را در شبانه روز در مدارس سپری می کنند و یکی از مکان هایی است که تربیت و نکات تربیتی را در آن جا فرا می گیرند زیرا بعد ساعات مدرسه وقت خود را در خانه و در حال استراحت می گذرانند و ما باید برای مدارس یک برنامه مدون و ارتباطی موفق داشته باشیم تا در طول سال به کار تربیتی بپردازیم.
ضرورت کار تربیتی در مدارس
وی در رابطه با تفاوت های تربیتی در بین افرادی که در مسجد حضور دارند با کسانی که در مدرسه هستند عنوان کرد: معمولا مخاطبانی که در مساجد حضور می یابند معمولاً قشر های مذهبی و نیمه مذهبی هستند که یک سری مقدمات و پیش فرض هایی را پذیرفتند و کار ما با این قشر بسیار کار سختی نیست اگر چه در جوانان مسجد هم آفت وجود دارد اما این مسائل در آن ها کم تر است اما در مدارس چون که یک فضای عمومی است با آفت ها و درد های جوانان بیشتر آشنا می شویم این باعث می شود بهتر این فضا را درک کنیم تا بتوانیم برای آن برنامه ریزی کنیم و می توانیم به سراغ درد های واقعی افراد برویم و جوان هایی که در مسجد حضور دارند شاید آن چنان دردی نداشته باشند که نیاز به درمان آن باشد بلکه این مشکلات به صورت سطحی است.
این کارشناس صالحین در رابطه با مشکلاتی که افراد در مدارس با آن رو به رو هستند اذعان داشت: امروزه مشکلاتی که در مدارس وجود دارد می توان به جهل در معارف دینی اشاره کرد که بسیاری از جوانان اساساً نسبت به مسائل دینی خود حتی در خانواده آن ها نا آگاه هستند و حتی مشکلاتی نظیر اعتیاد افراد به مواد مخدر و دیگر ابتذال ها در محیط مدارس مشاهده می شود بنابراین یک ضرورت و تکلیف جدی در مدارس وجود دارد که باید با برنامه ریزی درست وارد شد و نباید این برنامه ها در مدارس صرفا جهت رفع تکلیف باشد که این باعث می شود یک نوع زدگی واثر منفی در مخاطبان مدارس ایجاد کند بلکه باید با برنامه و جدیت تمام و محتوای خوب در مدارس وارد شویم.
این کارشناس مسائل مذهبی در خصوص ضرورت امر تربیت در خانواده اظهار داشت: امر صالحین بیشتر در مساجد و مکان های مذهبی تدوین و تهیه شده است و در خانواده ها نیز باید کار تربیتی صورت بگیرد و قطعاً اولین جایی که فرد در افراد در آن تربیت می شوند خانواده است و مهترین مکان تربیت محسوب می شود و بچه ها شش یا هفت سال ابتدا زندگی خود را تحت تربیت خانواده قرار می گیرد واگر فرزندان به خوبی در خانواده تربیت شده باشند همچنان خط دهی فکری از دوران اولیه زندگی تا سنین بالا تر همجنان در خانواده صورت می گیرد.
بیان دغدغه های تربیتی از زبان خانواده
این مربی صالحین در خصوص این که برای خانواده باید نظام تربیتی دیگر تعریف شود تصریح کرد: در این جا دیگر طرح صالحین جواب گو نخواهد بود و طرح تربیتی دیگری باید برگزار بشود زیرا در خانواده نمی توان به تشکیل حلقه های تربیتی پرداخت و آن طرحی که در مساجد اجرا می شود را در خانواده ها نیز انجام داد قطعا باید تربیت وجود داشته باشد اما طرح صالحین جواب گو نخواهد بود و باید یک طرحی دیگر برای اولیاء و خانواده در نظر گرفته شود. اگر چه در طرح صالحین برخی از نکات آن قابل اجرا در خانواده است به طور مثال بیان برخی نیاز ها و ذغدغه ها اگر از زبان خانواده گفته شود این بسیار موثر است و اگر خانواده ها بتوانند مشکلات جوانان را در جامعه ریشه یابی کنند می شود و به بیان مناسب به کار تربیتی آنان بپردازند.
حجت الاسلام روح الامین در رابطه با محور قرار ندادن خانواده ها در امر تربیت گفت: طرح صالحین از پتانسیل موجود در خانواده ها می تواند به خوبی استفاد کند و از خانواده عنوان یک ابزار باید استفاده کند اما نباید تمام توان خود را در خانواده پی ریزی کند زیرا در برخی جوامع امروزی ما خانواده ها هم سوء نیستند و اگر بخواهیم تنها با خانواده های مذهبی کار کنیم باید خیلی از اقشار جامعه را فاکتور بگیریم و این باعث می شود بسیاری از طرح های خود را به علت همکاری نکردن خانواده ها متوقف کنیم در حالی که نباید این گونه باشد.
آموزش برای بصیرت دهی و مهارت افزایی مربیان
این کارشناس صالحین رشد را یک ضرورت دانست و اذعان داشت: همه اقشاری که در کار تربیتی و فرهنگی حضور دارند نیاز به رشد دارند و در طرح صالحین از متربی تا مربی همگی نیاز به رشد و تعالی دارند و باید برای مربیان یک سری جلسات گذاشته شود و به آن ها معرفت دهی بیشتر نسبت به آن چه را که دارند شود و هم راهکار های نظری، عملی و علمی برای آن ها گذاشته شودو این امر ضرورت دارد.
وی در خصوص این که در حوزه علمیه تمام مهارت های تربیتی به افراد آموزش داده نمی شود افزود: در حوزه علمیه رشد در علوم و معارف دینی صورت می گیرد اما مسیری که برای رشد و تربیت و فضایی که الان در جامعه ما حاکم است در برابر تهاجم فرهنگی یک سری مهارت ها و بصیرت های ویژه خود را می خواهد که در دروس رسمی و آکادمیک حوز آموزش داده نمی شود. شاید در برخی از حوزه های علمیه برنامه هایی داشته باشند و این مهارت ها را به افراد آموزش بدهند اما عمومیت ندارد که در همه حوزه ها این برنامه ها برگزار شود. افرادی که علوم حوزوی را دنبال می کنند از جهت معارف دینی افراد پخته ای از آب در می آیند و از این جهت کاملاً کار آمد هستند اما برخی مهارت ها، درک شرایط و فعالیت های دشمن به صورت دقیق در حوزه علمیه کار نمی شود.
لااکراه فی الدین
این کارشناس فرهنگی در خصوص این که تربیت با زور امکان پذیر نیست عنوان کرد: هر کسی که وارد نظام تعلیم و تربیت وارد می شود باید به این نکته اشراف داشته باشد که این امر با اجبار صورت نمی گیرد و تربیت به زور به قلب کسی وارد نمی شود و شهید مطهری نیز در کتاب تبلیغ خود در این باره می گوید: « تبلیغ وتربیت با زور انجام نمی گیرد» واین که خداوند می فرماید:« لااکراه فی الدین» به این اصل اشاره دارد. محوریت دین به گرایش و نیت است به مناسک ظاهری نیست و امکان دارد فردی این مناسک را با نیت منافق گونه انجام دهد مهم نیت عمل اوست. کسی که می خواهد نیت الهی داشته باشد شما نمی توانید به زور این نیت را به وی تحمیل کنید بر فرض که یک چنین فردی یک نماز مفصل به جماعت بخواند اما برای خدا نخوانده است.
این کارشناس مذهبی در خصوص این که نباید از عدم اجبار در دین در جامعه سوء استفاده شود تصریح کرد: نباید از این حرف سوء استفاده شود و بخواهیم در عرصه اجتماعی و قوای قاهره نظام سرایت بدهیم. تربیت امری فردی است و عرصه تربیت یه صورت چهره به چهره و فرد به فرد صورت می گیرد و ارتباطی با اجتماع ندارد. اما در بحث اجتماع و قوای قاهره نظام مانند نیروی انتظامی این ها وظایف دیگری دارند و نمی توانند بگویند ما در برخورد با مجرم و خلاف اجازه اجبار نداریم زیرا این جا دیگر بحث تربیت مطرح نمی شود و به نبال این هستند که زمینه فساد در جامعه را جمع کنند تا دیگران رشد بهتری داشته باشند و در این جا بحث قدرت و اجبار مطرح است وکسی که در جامعه به دنبال شکستن حرمت دین است باید جلوی آن گرفته شود تا زمینه تربیت دیگران فرآهم شود.
حجت الاسلام روح الامین در خصوص این که تربیت با میل شخصی صورت می گیرد گفت: در طرح صالحین تربیت به صورت فردی است در این جا تربیت باید با میل و اراده فردی صورت بگیرد و زمینه ای برای اجبار وجود ندارد و شاید تا مدت ها طول بکشد که میل و اراده یک شخص عوض شود و در اجبار فقط ظاهر عوض می شود ودر حالی که باطن فرد هیچ تغییری نمی کند و چه بسا اثر منفی نیز داشته باشد تمام رفتار های تربیتی که معصومین داشته اند، برخی از رفتار های آن ها به صورت اجتماعی و از منظر حاکم بودن آن ها صورت گرفت است اما تمام رفتار های تربیتی آن ها بر همین منوال صورت گرفته است و اجباری در تربیت نداشتند حتی در خانواده شان تبلیغ وجود داشته اما اجبار نبوده است .
استفاده از زبان هنر فارغ از گرایشات مذهبی و غیر مذهبی است
وی در خصوص نقش هنر بر تربیت افراد گفت: هنر یک ابزار لطیف و موافق میل روح و قلب است و حتی کسی با گرایش های غیر مذهبی نیز ابزار هنر را می پذیرد شما زمانی که یک صوت زیبا را با قرآن عجین می کنید این باعث می شود حتی یک انسان بی دین و غیر مسلمان را نیز جذب کند و بسیاری از کفار در زمان پیامبر به علت لحن زیبا قرآن جمع می شدند و حتی لحن زیبای برخی قرآی معاصر نیز باعث شده است که افرادی به دین اسلام مشرف شوند و این ابزار بسیار لطیف است و می تواند همگان را به خود جذب کند.
این کارشناس صالحین در خصوص این که هنر یک ابزار است اظهار داشت: زبان هنر یک زبان بین المللی در برابر تمام فکر ها وعقیده ها است و ابزار مفیدی است ولی نباید به محور تبدیل شود و متأسفانه آن را در جامعه خود می بینیم که برخی اوقات به خاطر ظرافت های هنری اصل محتوا و کیفیت پایین می آید به طوری که ما شاهد آن هستیم که در یک فیلم به خاطر این که یک ظرافت هنری رعایت شود یا به صورت حماسی و احساسی تبدیل شود اصل تاریخ عوض می شود و هنر ابزار است نباید تبدیل به محور شود.
این کارشناس مذهبی در رابطه با این که معصومین ما نیز از این زبان استفاده می گردند عنوان کرد: در مساجد و هیئت های مذهبی استفاده از زبان هنر بسیار کم است البته در برخی از هیئت های مذهبی از دکور به عنوان هنر استفاده می شود اما در بسیاری از مکان ها این امر را تشریفات اضافی می دانند و در حدی که به تشریفات اضافی کشیده نشود و فرد بتواند حرف خود را بهتر به دل مخاطب منتقل کند مسئله خوبی است و خود معصومین ما نیز از زبان هنر استفاده می کردند هم از نحوه قرآن خواندن و هم در صحبت کردن آنها که در واقع صحبت را می شود هم به صورت رک زد و هم این که در لفافه گفته شود و این یک هنر است.
استفاده هدفمند و مفید از فضای مجازی
حجت الاسلام روح الامین در خصوص فضای مجازی گفت: حذف فضای های مجازی امروزه در جامعه ما نه تنها ممکن نیست بلکه عقلانی نیز نیست که فرد را به قرون گذشته بر گردانیم که مثل گذشته گان زندگی کنید و این ابزار زندگی روز است و این که گفته می شود «فرزند زمانه خویش باید» به این موضوع اشاره دارد و باید زمانه خود را درک کنیم اما این ساده اندیشی است که بگوییم این ابزار ها هیچ گونه جهت گیری ندارد و در منافع استکبار نیست. اینترنت در گذشته شبکه مجازی ارتش نظامی آمریکا بود و آن را توسعه دادند و به اینترنت امروزی تبدیل شده است و امروزه بزرگ ترین سرور های اینترنتی و نرم افزاری مانند ویندوز، آندروید و... همگی در کشور آمریکا است.
این کارشناس مسائل فرهنگی در رابطه با این که نباید بدون هدف از آن استفاده کرد اذعان داشت: نمی توان گفت که استکبار هیچ هدفی را در فضای مجازی دنبال نمی کند و تنها یک ابزار صرف استفاده کننده است اما ترک کلی آن نیز امکان پذیر نیست و از این ابزار ها باید با احتیاط و با توجه به اهداف مشخص استفاده کرد و این که بگوییم همه افراد شبکه های مجازی را اشغال کنند این یک موضوع عاقلانه ای نیست و این قطعاً آفت است و همان اهداف دشمن در آن به وقوع خواهد پیوست.
وی در رابطه با بومی کردن این شکبه ها افرود: ما باید به دنبال این باشیم که شبکه های مجازی داخلی را سامان دهی کنیم و در مساجد و هیئت ها با جذب جوانان در آن گروه های معرفتی تشکیل دهیم که افراد بتوانند در آن فعالیت های مفید داشته باشند در این حد خوب است. باید برای استفاده از ابزار های روز مسئله معرفت دهی در آن صورت بگیرد که مخاطبان آن بدانند که برای چه در آن مشغول به فعالیت هستند و چقدر وقت خود را با آن سپری کنند تا زیاد در گیر آن نشوند.
این کارشناس مذهبی در خصوص استفاده از ماهواره تصریح کرد: برخی ابزار ها مانند ماهواره که هم از جهت قانونی منع دارد و هم استفاده غالب و رایج آن مسائل فساد و حرام است ابزار خوبی نمی توانند باشند مگر کسی که ضرورت شغلی و جایگاه اجتماعی او اقتضاء می کند که سراغ ماهواره برود ولی استفاده عمومی آن قطعا به فساد منجرب می شود و از همین منظر از جهت قانونی منع شده است و بسیاری از فساد های سیا سی یا اخلاقی که در جامعه وجود دارد از این ماهواره ها خط می گیرند اما مابقی شبکه های اجتماعی بادیدن جوانب احتیاط آن می شود از آن به عنوان ابزار استفاده کرد و نباید استفاده بی حد و مرز از این ابزار ها شود.