هم‌صدایی غرب و جریان نفوذ داخلی در بایکوت «مانور بزرگ مسلمانان»

گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو - پریسا زارعی، یکی از درس های بزرگ امام حسین (ع) و حادثه عاشورا به تمام بشریت این است که مبارزه با ظلم منوط به داشتن تجهیزات و امکانات مادی و دنیوی نیست، بلکه بالاترین ابزار قدرت حقانیت سخن است و این قدرت می تواند تمامی قدرت های دیگر از جمله قدرت های مادی را کنار بزند. همچنانی که بعضی شخصیت ها در طول تاریخ از این حرکت الهام گرفته بودند.

یکی دیگر از پیام و اندیشه نهفته در عاشورا مفهوم اَشداء عَلَی الکُفّار و رُحَماء بَینَهُم است که در حرکت امام حسین (ع) بسیار جلوه دارد. رفتار با رحمت و محبت او  با مومنان از یک طرف و قاطعیت او تا پای جان در مقابل دشمن مصداق عینی این مفهوم است. یکی از جملات امام حسین نسبت به کفار این بود که اگر دین جدم تنها با کشته شدن من پایدار خواهد ماند پس ای شمشیرها بر من هجوم آورید.

اگر اراده یا حرکتی نشأت گرفته از ایمان و فداکاری در راه خدا باشد می تواند تا این اندازه قدرت مقاومت و ایستادگی در انسان ایجاد کند، اما اگر اراده و حرکت ما نشأت گرفته و منبعث از نیات و قصدهای مادی باشد معلوم است که خط قرمز ما جان دادن خواهد بود. چرا که انسانی که دنیا هدف او باشد مهم ترین عامل حضور او در دنیا یعنی جان خود را بر سر راه اهداف خود نخواهد گذاشت.  اینجاست که جان دادن و شهید شدن و مفهوم شهادت می تواند مانند شمعی، روشن کننده حقایقی برای بشریت باشد و ابناء بشر را به فکر فرو  برد و او را متوجه اهداف و مفاهیمی بالاتر از مفاهیم دنیایی کند. مفاهیمی که به تعبیر امام علی (ع) اگر آن ها را دنبال کنیم مطامع دنیوی نیز ذلیلانه به ما روی خواهند آورد.

حضور عاشقانه‌ي مردم در عزاداري‌ها، پاسخ نداي «هل من ناصر حسيني» است. نهضت عاشورا يك جريان فرا زماني و فرامكاني و براي همه‌ي بشريت در تمام زمان‌هاست. خود امام هم به آن اشاره فرموده است. مثلاً در آنجا كه فرمود: «مِثْلِي لَا يبَايعُ مِثْلَهُ» كسي مثل من با كسي مثل يزيد دست بيعت نمي‌دهد. نمي‌فرمايد من با يزيد بيعت نمي‌كنم، بلكه مي‌فرمايد همچون مني با همچون يزيد بيعت نمي‌كند. در طول تاريخ هم امامت و ولايت در مقابل جريان استكبار و انحراف ايستاده و خواهد ايستاد. هيچ‌گاه جريان نور و ظلمت، عدل و ظلم، و حق و باطل با هم سازش نخواهند كرد.

مانور بزرگ اربعین

اما امروزه یکی از تجمعاتی که نمایندگی ماهیت صلح‌طلبانه قدرت ژئوفرهنگی شیعی را یدک می کشد تجمع اربعین است که از آن واژه مسالمت‌جویانه بر می آید.

از سال 2003 که نظام بعثی در عراق سقوط کرده است، هر ساله میلیون‌ها نفر در روز اربعین به زیارت امام حسین (ع) رفته‌اند. جمعیت زائران تنها در سال 2004 به طور تقریبی با جمعیت حجاج در ایام حج برابر بوده است. اما این عدد در سال‌های بعد رشدی شگفت‌انگیز را طی کرده تا جایی که کربلای معلا در سال‌های 2009 و 2010 در ایام اربعین، پذیرای جمعیتی بین 10 تا 14 میلیون نفر بوده است. این رقم در سال گذشته به نزدیک 20 میلیون زائر رسید و سرانجام براساس آمار رسمی نزدیک به 27 میلیون زائر در این مانور قدرت شرکت کردند؛ اگرچه آمارهای غیررسمی از بیش از 30 میلیون زائر حکایت دارد.

تجمع اربعین اگرچه با حمایت‌های امنیتی دولت‌های ایران و عراق برگزار می‌شود، اما از سوی هیچ نهاد رسمی سازماندهی نشده و یا دعوتی برای برگزاری آن صورت نمی‌گیرد.

خودجوش بودن این تجمع، ظرفیت‌های فراملّی‌گرایی در منطقه غرب آسیا را به نمایش می‌گذارد. فراملی‌گرایی از جمله پدیده‌های نو در نظام بین الملل به حساب می‌آید و نقش مؤثری در دوران گذار کنونی در نظام‌های منطقه‌ای بازی می‌کند. فراملی‌گرایی شیعه یک روند روبه‌توسعه است و از یک جغرافیای فرهنگی خبر می‌دهد که با یک هویت سیاسی در صحنه منطقه، برخاسته است. این هویت سیاسی در طول دوران پس از انقلاب اسلامی تقویت شده و نویدبخش حضور بازیگران فراملی با رویکردهای صلح‌طلبانه و مسالمت‌جویانه در منطقه به شمار می‌آید.

ظهور یک بازیگر فراملی

کارشناسان براین باورند که جریان ژئوفرهنگی شیعه با ابعاد کنونی، یک بازیگر نوظهور در منطقه حساس غرب آسیا به حساب می‌آید. این پدیده از آن جهت که یک بازیگر مؤثر فراملی است و در چارچوب نظام بین‌الملل کلاسیک قرار نمی‌گیرد، نوظهور محسوب می‌شود. سیاست‌های اتخاذ شده از سوی شیعیان، اهتمام جمهوری اسلامی ایران به پشتیبانی از توان ژئوفرهنگی شیعی در عین اعتقاد راسخ به وحدت و اخوت اسلامی و به طور ویژه رویکردهای هوشمندانه رهبر معظم انقلاب در این زمینه، در کنار رخدادهای منطقه‌ای و شرایط خاص نظام بین‌الملل، مهم‌ترین عواملی هستند که به شکل‌گیری و توسعه این بازیگر منطقه‌ای یاری رسانده‌اند. این مانور قدرت که در اربعین رخ نموده؛ در زمینه‌های سیاسی و فرهنگی، موفقیت‌های چشم‌گیری داشته و وجود خودش را بر دشمنانش تحمیل کرده است. غرب آسیا امروز با یک شبکه قوی فرهنگی و سیاسی فراملی مواجه است که در تحولات منطقه به طور چشم‌گیری نقش‌آفرینی می‌کند.

هم‌نوایی نفوذیان داخلی و دشمنان غربی

پدیده اربعین با این همه وسعت و درگیرکنندگی، با جمعیتی فراگیر و حجمی گسترده و با همه ویژگی‌های خارق‌العاده‌اش برای مطالعه جامعه‌شناختی اما در داخل توسط برخی اساتید منتسب به جریان روشنفکری بایکوت شده است. رسانه‌های این جریان که عموما روزنامه های اصلاح طلب و کارگزاران و خرده رسانه های وابسته به این جریان هستند از پوشش این مراسم وحشت دارند و آن را بایکوت می کنند. شبیه آنچه سال گذشته اتفاق افتاد. به نظر میرسد رسانه های اصلاح طلب نیز به سان رسانه های غربی از پیام های ضد استکباری اربعین هراس دارند. البته برخی از این افراد و رسانه‌ها به همین نیز بسنده نکرده و دست به تهاجم بی‌شرمانه به اربعین حسینی زدند. شاهد مثال این مدعا روزنامه‌ی زنجیره‌ای و دست چندم قانون است که در مقاله‌ای به قلم صادق زیباکلام تلاش می‌کند تا قدری از شور اربعین بکاهد. (تهاجم بی‌شرمانه و عجیب روزنامه اصلاح‌طلب به اربعین حسینی)

این بایکوت خبری از سوی رسانه‌های بین‌المللی مدعی جریان آزاد اطلاعات شکل بسیار سیستماتیک‌تری به خود می‌گیرد.

هراس از مانور قدرت

حجت‌الاسلام نجفي روحاني، نماينده‌ي بعثه‌ي رهبر معظم انقلاب می‌گوید: "با اينكه نظام سلطه يك اتفاق كوچك مثل تجمع چندده‌نفر را اگر در راستاي اهداف خودش باشد، بزرگ‌نمايي مي‌كند و آن را بي‌نظير يا كم‌نظير مطرح مي‌كند، اما در برابر رخداد عظيم تاريخي و منحصربه‌فرد اربعين، برخي از رسانه‌هاي آن ابتدا سكوت كردند يا بسيار كم‌رنگ به آن پرداختند. در واقع وقتي گستردگي و شكوه و عظمت حضور مردم را ديدند، مجبور شدند گوشه‌هايي از آن را بيان كنند. در حقيقت آن‌ها از پوشش اين رخداد عظيم و استثنايي هراس داشتند و مي‌ترسيدند."

استاد حسن رحیم پور ازغدی به یکی از دلایل بایکوت این حرکت عظیم می پردازد و می گوید: "پیاده روی اربعین، سیاسی ترین حرکت دنیاست چرا که اگر سیاسی نبود بایکوت نمی شد. یک جمع ۲۰ میلیونی به هر دلیلی حتی ۲۰ کیلومتر راه بیفتد همه جای دنیا، تمام رسانه ها ۲۴ ساعته آن را پوشش می دهند چرا این جریان ۲۰ میلیونی را هیچ کجای دنیا نشان نمی دهند و تمام رسانه ها آن را بایکوت می کنند؟"

بایکوت راهپیمایی اربعین آنقدر زننده بود که نویسنده رسانه آمریکایی هافینگتون پست در گزارشی نسبت به این واقعه اعتراض می کند و می نویسد: «چگونه یک تظاهرات کوچک در لندن یا یک تظاهرات صدها نفری در «هنگ کنگ» پوشش داده می‌شود اما یک گردهمایی۲۰میلیونی با وجود وحشت و سرو صدای عراق، حتی موفق نمی‌شود به زیرنویس اخبار راه پیدا کند. علیرغم این که این رخداد دارای تمام عناصر حیاتی و ویژگی‌های چشم نواز، ارقام بزرگ و گیج کننده، اهمیت سیاسی، پیام انقلابی، پیشینه تاریخی  و اصل وجود است، یک تحریم غیر رسمی رسانه‌ای به این رویداد بسیار بزرگ تحمیل شده است.»

شاید اگر به تحلیل‌های ابتدای این نوشتار نظری بیفکنیم دلیل اصلی بایکوت ناشی از ترس امپراطوری رسانه‌ای غرب را متوجه شویم. این پیاده‌روی در واقع یک مانور قدرت است که شیعیان در آن خود را برای یک حرکت بسیار بزرگتر آماده می‌کنند؛ حرکتی که شاید در آینده‌ای نزدیک اتفاق بیفتد.