بهترین روش انتقال پیام‌ها و ارزش‌ها داشتن سبک زندگی اسلامی است

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ایجاد تمدن اسلامی به عنوان چشم انداز و آرمان حرکتی نظام اسلامی به سخت افزارها و نرم افزارهایی نیازمند است. همان طور که رهبری معظم انقلاب چند سال پیش در دیدار مردم خراسان شمالی فرمودند روح حقیقی تمدن اسلامی سبک زندگی است. سبک زندگی در واقع همان متن زندگی است که شامل لباس و خوراک و مسکن می شود برای بررسی سبک زندگی اسلامی گفت و گویی را با مدرس حوزه و دانشگاه حجت الاسلام و المسلمین عبدالباری جوانمردزاده انجام دادیم که این گفت و گو علمی در سه بخش ارائه می شود.

تعریف شما از سبک زندگی چیست؟

در مورد سبک زندگی تا کنون تعاریف و تعابیر متعدد ارائه شده است. سبک زندگی به عنوان الگویی از کنش اجتماعی که تمییز دهنده افراد و گروهای اجتماعی از یکدیگر است.

در این تعریف همواره تاکید بر الگوی کنش اجتماع ، وجه تمایز دهنده این مفهوم با دیگر مفاهیم چون سطح و طبقه اجتماعی است.

در تعریف دیگری گفته می‌­شود سبک زندگی راه و روش زندگی است که بیان کننده قواعد اصول و ارزشهای حاکم بر یک فرد یا یک گروه است؛ بنابراین در هر تعریفی که از سبک زندگی ارائه شده اس ، به دلیل تفاوت زاویه دید و نوع رویکردی که همواره از مبادی، اهداف و مکاتب الهام گرفته شده است، می توان برای افراد و گروه­ های اجتماعی میلیون های سبک زندگی بیان کرد.

آنچه بنده به آنها معتقدم سبک زندگی؛ مجموعه ­ای است از جهان بینی ها، تفکر و اندیشه ها، ارزش ها، عادت ها و سنت های اختیاری، شیوه ­های رفتاری و حتی علایق در هر امری از زندگی کهاصولاً مردم به آنها معتقدند که می­بایست آزادانه انتخاب کنند.

جامعه شناسان معتقدند که سن، سطح معرفت، نوع ارزش ها، طبقه اجتماعی، قومیت و جنسیت و نوع دین و گرایش معنوی در سبک زندگی هر فرد و گروه اثرگذارند؛ بنابراین سبک زندگی در واقع گستره وسیعی از زندگی را شامل می­ شود و اساسی ترین رکن فرد و جامعه به حساب می­ آید و در اهمیت آن همین بس که  پیامبر (ص) می­ فرماید: (كونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَيرِ ألسِنَتِكُم) همواره از غیر زبانتان که لایه ای از لایه های سبک زندگی است، دعوت کننده مردم به سوی حق باشید.

از این روایت می توان فهمید که سبک زندگی دارای لایه های متفاوتی که برخی بر برخی دیگر مهم تر جلوگیری می­ کنند.

به عبارت دیگر لایه بینشی، لایه گفتاری و لایه رفتاری دارد و این دو لایه اخیر نسبت به لایه اول مؤثرترند؛بنابراین دنیای غرب برای ترویج سبک زندگی غرب مآبانه بر لایه آشکار که به طور اصولی در سطح دیداری جلوه­گیری می­ کند تمرکز دارد و شاهد آن ساخت فیلم ها و جلوه ­های تصویری و گفتاری است. روان شناسان می ­گویند در رسانه های جمعی مانند تلویزیون و سینما بُعد دیداری سهم بیش از ابعاد دیگر است و حدود 75 درصد تأثیر را به خود اختصاص می­ دهد.

سبک زندگی مفهوم جدیدی است که در چند سال اخیر وارد فضا گفتمانی و نخبگانی کشور شده است علت ایجاد شدن مفهوم سبک زندگی در چیست؟

بحث از آئین و روش زندگی در ادیان الهی یا بشری، به مفهوم عام، از دیرباز مطرح بوده است؛ اما موضوع سبک زندگی به عنوان یک اصطلاح و در قالب مؤلفه هایی چون نوع مسکن (دکوراسیون، معماری و اثاثیه) شیوه تغذیه، خودآرائی (نوع پوشاک و پیروی از مد) و غیره آن، در گذشته به صورت مستقل مطرح نبوده؛ بلکه بخشی از محتوای آن (با تسامح در معنی) در ضمن مسائل دیگر مانند آئین و آداب زندگی، برنامه زندگی عنوان شده است.

خاستگاه بحث (سبک زندگی) با این عنوان خاص، به عالم غرب برمی­ گردد که از عمر آن حدود صد و اندی سال می­ گذرد . این مفهوم در آغاز با مباحث طبقه و منزلت اجتماعی پیوند خورده بود. در اوائل قرن بیستم، از یک سو سبک زندگی فرصت تبیین هایی غیر مارکسیستی را فراهم کرد و از سویی دیگر بسیاری از جامعه شناسان، این اصطلاح را گویاتر از شاخصه های رایج در مطالعه طبقه بندی اجتماعی دانستند.

در غرب کارهایی در این موضوع صورت پذیرفته که به عنوان نمونه می­توان به دیدگاه های آدلر، وبلن، زیمل، هوتن، کانل و بوردیو اشاره کرد که برخی از آنها به طور صریح و برخی دیگر تلویحاً این موضوع را مورد مطالعه و ملاحظه قرار داده­ اند. طرح علمی این موضوع برای نخستین بار در در روانشناسی از سوی آلفرد آدلر بود و سپس پیروان او را گسترش دادند.

سبک زندگی از دهه 1990 میلادی مورد اقبال بیشتری قرار گرفت و آثار و مقالات مختلفی با رویکردهای متمایز در این زمینه به رشته تحریر در آمده است و امروز استکبار غرب که در رأس آنها امریکای جهان خوار، برای تمشیت اغراض شیطانی خود،سبک زندگی را به عنوان بهترین ابزار را مورد استفاده قرار می ­دهد؛ بنابراین مقام معظم رهبری به عنوان رصدگاه همیشه حاضر در صحنه متوجه این ابزار در قالب تهاجم فرهنگی ناتور فرهنگی و مهندسی فرهنگی به ملت و مسئولان توجه می دهند.

حال که اصطلاح سبک زندگی را تا اندازه ای روشن کردید، می ­توان به لحاظ واژگانی و ساختاری توضیح بیشتری داشته باشید ؟

معادل واژه سبک در زبان عربی تعبیر (اسلوب) و در زبان انگلیسی (style) است. عبارت سبک زندگی در شکل نوین آن (life style) همانگونه که اشارت رفت اولین بار توسط آلفرد ادلر در روانشناسی در سال 1929 میلادی ابداع شد.

این عبارت به منظور توصیف ویژگی های زندگی آدمیان مورد بهره برداری قرار گرفت. در کتاب های لغت انگلیسی ((dectionery)) این واژه در معانی کم و بیش مشابه ای به کار برده شده است.

سبک های زندگی، مجموعه ای از مولفهاست مانند تلقی ها، ارزش ها، شیوه های رفتار، حالت ها و سلیقه ها در هر چیزی را در بر می­ گیرد. موسیقی، تلویزیون آگهی ها، همه و همه، تصویرها و تصویرهایی از سبک زندگی فراهم می ­کنند. روش نوعی زندگی فرد، گروه یا فرهنگ را سبک زندگی گویند؛ بنابراین سبک زندگی همه ابعاد زندگی ما را پوشش می ­دهد و هیچ جزئی از زندگی ما خارج نمی ماند و اهمیت مطلب هم در همین است و به همین دلیل است که غرب آن را بهترین ابزار برای تغییر تمدن ها و فرهنگ های بزرگ می داند.

 علت سرمایه گزاری دشمن در تغییر سبک زندگی ما چیست؟

سئوال خوبی است باید ببینم کارکرد سبک زندگی چیست؛ سبک زندگی درواقع روش زندگی و ابزاری برای انتقال هویت یک ملت به نسل های بعدی است و اگر ما برای خود یک سبک زندگی متصل نداشته باشیم، انقطاع نسل پیش می آید و گذشته هویت ما به نسل بعدی منتقل نخواهد شد و در نتیجه جامعه پیش رو جامعه ای تهی و بی هویت می شود و به راحتی قابلیت استثمار و استضعاف را پیدا می کند، این اصلی ترین هدفی است که دشمن در دوردست برای خود طراحی کرده است.

آنچه در این جا باید تذکر بدهم این است که سبک زندگی و تاثیر آن اگر چه در حوزه شخصی، خانه و خانواده ها و گرایش ها و علایق فردی عمومیت دارد؛ اما اکنون به عنوان یکی از مباحث استراتژی فرهنگی در نظام های سیاسی مطرح و تحت بررسی است. چه بسا گسترش سبک زندگی در میان توده های مردم تهدیدها و بحرانهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را برای نظام سیاسی ایجاد کند و بحران کارآمدی و مقبولیت از دهانه آتشفشان آن بیرون بریزد؛ بنابراین مقام معظم رهبری به این مسئله توجه دارد و همواره خطر نفوذ غرب را به مسئولان کشور تذکر می دهند.