گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، "تو فوتبال ایران آگه بخوان کسی رو خراب کنن مثل آب خوردن میتونن، اینقدر ازش تیتر و مصاحبه خیالی میزنن که آدم خودش هم شک میکنه که این حرفها رو رو زده یا نه. " جملهای که حسین ماهینی بازیکن تیم پرسپولیس در یکی از پستهای اینستاگرام خود در حمایت از مهدی طارمی نوشت.
قصه از جایی آغاز شد که مهدی طارمی در دو بازی اخیر پرسپولیس موقعیتهای فراوانی را از دست داد. شاید مهمترین آن هدر دادن پنالتی در برابر نفت بود. هواداران خشمگین پرسپولیس با هجمه به صفحه اینستاگرام وی برای ابراز نارضایتی از بازی این فوتبالیست از انتقاد گرفته تا فحش و فضیحت نثار وی کردند. به دنبال این اقدام تعدادی از بازیکنان تیم پرسپولیس برای حمایت از همتیمی خود اقدام به مسدود کردن صفحاتشان در اینستاگرام کردند.
به علت بیاحترامی به بعضی از هم تیمیهام اینستا فعلاً تعطیل!
محسن بنگر، فرشاد احمدزاده، محسن مسلمان، کمال کامیابینیا، احمد نوراللهی، امید عالیشاه و بقیه بازیکنان پرسپولیس، ازجمله کسانی بودند که با پاک کردن تمامی پستهای قبلی خود و با انتشار متنی کوتاه در صفحات خود مبنی بر اینکه «به علت بیاحترامی به بعضی از هم تیمیام اینستا فعلاً تعطیل»، فعالیت خود در شبکه مجازی اینستاگرام را متوقف کردند.
نکته قابلتوجهی که این روزها شاید بیش از گذشته به چشم بیاید روالی است که از یکی-دو سال قبل در شبکههای اجتماعی به راه افتاده و کاربران وقتی میخواهند ناراحتیشان از یک مسئله را نشان دهند، به صفحات آدمهای مشهور و معروف حمله کرده و با بدترین ادبیات سعی در خالی کردن عصبانیتشان دارند. این اتفاق برای مهدی طارمی و چند بازیکن دیگر پرسپولیس نیز رخ داد و با اینکه مهدی طارمی با انتشار پستی گفته بود حتی از شعارهای منفی هواداران نیز درس میگیرد و مثل آنها ناراحت است اما تمام پستهای خود را پاک کرد تا نشان بدهد آن حرف، درواقع حرف دلش نبوده است.
حضور هنرپیشهها، فوتبالیستها افراد مشهور یا بهاصطلاح سلبریتیها در شبکههای اجتماعی همچون فیسبوک و ایسنتاگرام سبب شده تا رابطه میان این افراد که عمدتاً موردتوجه اقشار مختلف جامعه هستند با مردم نزدیکتر و صمیمانهتر شود. دایره این ارتباطات و علاقهمندیها حتی از مرزهای داخلی هم فراتر رفته و با حضور در صفحات افراد مشهور خارجی هم میتوان حضور کاربران ایرانی و حتی سایر کشورها را مشاهده کرد.
شبکههای اجتماعي؛ اتاق شيشه اي
یکی از نکاتی که اما شاید مغفول مانده این است که در شبکههای اجتماعی اگرچه گفته میشود حریم خصوصی معنایی ندارد و این فضا همچون اتاق شیشهای است که همه مردم میتوانند آنچه در آن وجود دارد را ببینند، اما این بدان معنا نیست که کاربران اگر از فردی خوششان نیامد میتوانند هرگونه نظری را در قالب غیرمعمولی همچون فحش، اهانت، تمسخر و ... نسبت به فرد موردنظر مطرح کند.
حضور افراد در شبکههای اجتماعی اگرچه درگذشته بر اساس سرگرمی بود اما با گذشت زمان و آشنایی هر چه بیشتر مردم با این تکنولوژی و آشتی با فضاي مجازي سبب شد تا روابط افراد در شبکههای اجتماعی بهطور چشمگیری صمیمیتر و نزدیکتر شود تا آنجا که هزاران نفر در این زنجیره بدون هیچ شناخت و آشنایی به برقراری ارتباط در زمینههای مختلف پرداختند.
ارتباط با مخاطبان در شبکههای اجتماعی تا جایی پیشرفت که کمتر فرد مشهوری از این قافله جامانده است. اگرچه حضور در این فضا خود فرصتی برای سلبریتیها بود برای شناخته شدن و دیده شدن، اما این آسیب را به همراه داشت که شناخت بیشتر مردم آنها را زیر ذرهبین افراد بیشتری قرار میدهد و هرگونه خطا و اشتباهی چه سهواً یا عمداً میتواند موجب واکنش جامعه مخاطبان شود.
انتقاد به سبك فحاشي
این روزها که مهدی طارمی بازیکن تیم پرسپولیس موردانتقاد شدید و در مواردی اهانت هواداران پرسپولیس قرار گرفت که چرا گل نمیزند؟ فارغ از اینکه این انتقادات تا چه اندازه بهجا هستند و میتوانند شرایط گلزنی را برای این بازیکن فراهم کند، این سؤال را پدید میآورد که آیا فحاشی و بیاحترامی به افراد صرف مجازی بودن رابطه و فضای بیان انتقادات میتواند دردی از درد جامعه یا منتقدان را دوا کند؟
اين موضوع تنها براي مهدي طارمي نبوده و پيش از اين صفحات هنرمندان و خوانندهها و بسياري چهرههای شاخص داخلي و خارجي نيز از اين هجمهها مصون نبودهاند. كمتر از چند ماه پيش هم رقابت كمدين ها در برنامه خندوانه نيز سبب شد تا طرفداران شركت کنندگان صفحات رقيب چره محبوبشان را مورد حمله قرار دهند.
در کنار تمام مزایایی همچون توسعه مشارکتهای مفید اجتماعی، ارتباط مجازی مستمر با دوستان و آشنایان، کارکرد تبلیغی و محتوایی، شکلگیری و تقویت خرد جمعی که میتوان برای شبکههای اجتماعی برشمرد اما پیامدهای منفی این فضا را نمیتوان دور ازنظر داشت.
رفتار شما در شبکههای اجتماعی نشانه شخصیت شماست!
پیامدهایی همچون شکلگیری و ترویج سریع شایعات و اخبار کذب، تبلیغات ضددینی و القای شبهات، تأثیرات منفی رفتاری و نقض حریم خصوصی افراد را میتوان از مهمترین نکات منفی شبکههای اجتماعی دانست که در موضوع مهدی طارمی و حملات کاربران به صفحات سلبریتی ها میتوان برشمرد.
اگرچه در اغلب شبکههای اجتماعی، برای حفظ حریم خصوصی افراد راهکارهایی ارائهشده است؛ برای مثال، دسترسی به تصاویر و اطلاعات را با توجه به درخواست کاربر محدود مینمایند و یا اجازه مشاهده پروفایل کاربر را به هرکسی نمیدهند؛ اما نمیتوان از این موضوع غافل شد که تسهیلات ارتباطی به مخاطبان و کاربران این امکان را میدهد تا در سطح جهانی و از راه دور به شیوهای جدید با اجتماعاتی که منافع مشترکی دارند پیوند بخورند. اما حضور در این فضاها نیازمند فرهنگسازی بهرهگیری از این تکنولوژیها است تا کاربران با دیدی باز و روشن و نگاهی فراتر از کاربران عادی و بیکار در این فضا حضور یابند.
سلبريتيها قربانيان كابران بداخلاق مجازي
اگرچه افرادی همچون مهدی طارمی، علی مسعودی، امین حیایی و بسیاری دیگر ازایندست افراد در صفحات خود در شبکههای اجتماعی در مقاطعی مورد هجمه کاربران قرار گرفتند و باگذشت زمان این موضوع به فراموشی سپرده شد ولی توجه به این موضوع که تا چه اندازه بیقیدی در شبکههای اجتماعی میتواند از فضای مجازی به فضای حقیقی جامعه نیز کشیده شود باید موردتوجه مسئولان و کاربران قرار گیرد. هرآن چه که در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی رخ میدهد بهمرورزمان و با تکرار آن میتواند به امری عادی در فضای حقیقی تبدیل شود و روزی این بیماری بیاخلاقی و هتاکی بدنه جامعه را نیز دچار کند. كاربران شبکههای مجازي افراد حقيقي هستند كه در قالب يك نام كاربري انتقال دهنده فرهنگ يك جامعه و تابلوي هويتي يك زبان يا مليت است.
اینکه افراد صرف حضور در شبکههای اجتماعی به خود این اجازه را بدهند که به اهانت و فحاشی بیدلیل یا حتی با دلیل بپردازند موضوعی قابلتأمل است که میتواند در دنیای بدون حدومرز مجازی که از نگاه مخاطبان و کاربران داخلی و خارجی دور نیست چهرهای ناخوشایند از فرهنگ ایرانی-اسلامی را به نمایش بگذارد.