کارکرد کرسی‌های آزاداندیشی در راستای اسلامی کردن علوم انسانی مغفول مانده است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از خرم آباد، وحید عزیزی روز گذشته در دوره توجیهی علوم انسانی اسلامی که با موضوع کارکرد کرسی های آزاداندیشی در اسلامی کردن علوم انسانی برگزار شد، گفت: در حال حاضر کارکرد کرسی های آزاداندیشی در راستای ایجاد دغدغه برای اسلامی کردن علوم انسانی محقق نشده است؛ چرا که کرسی ها تا به حال به عنوان بستری برای تعیین برنده و بازنده از بین طرفین بحث و یا سوپاپ اطمینانی برای تخلیه روانی دانشجویان برگزار شده اند.

وی افزود: کرسی های آزاداندیشی در هر فضایی که بتوان در خصوص موضوعی با هر تعداد دانشجو و در جهت همدلی و بدون توجه به برد و باخت هر یک از طرفین بحث کرد، قابل اجرا هستند.

عضو قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: در کرسی های آزاداندیشی همین که دو طرف بحث بتوانند نظرات و دیدگاه‌های خود را با استدلال و پرهیز از احساسی نشدن بیان نکنند، کفایت می کند و اگر این رویه نیز نهادینه شود، بسیاری از مشکلات در کشور ما رفع می شوند؛ چون بسیاری از راهکارها در دانشگاه‌ها وجود دارند.

عزیزی ادامه داد: مهمترین کارکرد کرسیهای آزاداندیشی از نظر رهبر معظم انقلاب نیز گفتمان سازی در سطح کشور است و این نظر به این معناست که اگر راهکاری در دانشگاه‌ها وجود دارد، دانشجویان آن را در قالب کرسی های آزاداندیشی به مسئولان منتقل کنند.

وی بیان کرد: اگر دانشجو در فضای کرسی های آزاداندیشی رشد کند و در قالب آنها به ارائه نظر و راهکار بپردازد، مسئولان ناچار می شوند که آنها را اجرا کنند؛ چرا که در قالب کرسی های آزاداندیشی مطالبه گری درست در فضای منطقی دنبال می شود.

عضو قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: اگر چه در کرسی های آزاداندیشی بحث برد و باخت بین طرف های بحث ملاک نیست؛ اما در هر حال حق در قالب این کرسی ها نمایان می شود. در کرسی های آزاداندیشی مخاطب پس از شنیدن دیدگاه‌های مختلف آنها را با هم مقایسه می کند و این بهترین راهکاری است که می توان در قالب آن دو حرف متفاوت را در کنار هم مطرح کرد.

عزیزی تصریح کرد: در راستای ایجاد تحول در علوم انسانی علاوه بر ظرفیت هسته های علمی می توان از کرسی های آزاداندیشی برای به چالش کشیدن علوم انسانی موجود که علوم انسانی غربی هستند بهره گرفت.

وی ادامه داد: برای اسلامی کردن علوم اسلامی ابتدا باید از طریق کرسی های آزاداندیشی دغدغه لازم را در دانشگاه‌ها ایجاد کرد و سپس در قالب هسته های علمی این دغدغه ها پیگیری می شوند.

عضو قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: در حال حاضر کارکرد کرسی های آزاداندیشی در راستای ایجاد دغدغه برای اسلامی کردن علوم انسانی محقق نشده است؛ چرا که کرسی ها تا به حال به عنوان بستری برای تعیین برنده و بازنده از بین طرفین بحث و یا سوپاپ اطمینانی برای تخلیه روانی دانشجویان برگزار شده اند.

بیننده مدرس قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی نیز در این دوره توجیهی ضمن تبیین چرایی و چیستی جنبش نرم افزاری در اسلامی کردن علوم انسانی بیان کرد: یکی از دغدغه های رهبر معظم انقلاب، بحث تولید علم و جنبش نرم افزاری است که تقریبا 15 سال پیش این بحث را مطرح کرده اند و با این حال پیرو این مطالبه دوره های توجیهی علوم انسانی اسلامی و نقش جنبش نرم افزاری، کرسی های آزاداندیشی و هسته های علمی در راستای تحقق این مهم تا به حال در 20 استان کشور با محوریت قرارگاه شهید زین الدین سازمان بسیج دانشجویی برگزار شده اند.

وی ادامه داد: وقتی که بحث از تحول می کنیم باید بدانیم که تحول ناظر بر نارضایتی بر وضع موجود است و اینکه باید بپذیریم که در مقابل تغییر و تحول مقاومت شکل می گیرد.

مدرس قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: ترجمه ای بودن، تقلیدی بودن، عدم توجه به بنیادهای نظری نظیر بنیادهای معرفت شناسانه، انسان شناسانه و هستی شناسانه علوم موجود، عدم وجود فضای انتقادی و ناکارآمدی علوم انسانی در رفع مسائل حوزه نظری و کاربردی از مسائل گریبانگیری دانشگاهها هستند که با توجه با این وضعیت رهبر معظم انقلاب بحث تحول در علوم و جنبش نرم افزاری را مطرح کردند.

بیننده اضافه کرد: جنبش نرم افزاری یعنی اینکه یک حرکت رو به رشد که خواهان تحول در نرم افزار شامل محتوا و سطح فکری و اندیشه ایدر  نظام دانشگاهی است.

وی بیان کرد: طرح بحث جنبش نرم افزاری و تولید علم برای گذار از وضع نامطلوب فعلی به وضع مطلوب باید با این هدف که علم قدرت آفرین است، تولید علم مقدمه تحقق تمدن نوین اسلامی است و اینکه تولید علم حلال مشکلات است دنبال شوند.

مدرس قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: جریان هایی که در مقابل جنبش نرم افزاری وجود دارند شامل جریان های مجافظه کار، اصلاح طلب و انقلابی هستند که جریان محافظ کار که قالب اساتید دانشگاه‌ها را در برمی گیرد، جریانی است که خواهان حفظ شاکله علوم و وضع موجود است و از علوم موجود دفاع می کند؛ البته گهگاهی هم اصلاحات تدریجی و مختصری را هم می پذیرد.

بیننده اظهار کرد: جریان اصلاح طلبی البته نه اصلاح طلبی به معنای سیاسی که امروز شاهد فعالیت آن هستیم نیز جریان دیگری است که خواهان اصلاح وضع موجود است ولی این اصلاح را از درون پایگان مدرنیته و از درون پارادیم تفکر مدرن دنبال می کند.

وی افزود: جریان دیگری که از آن به نام جریان انقلابی نام برده شد هم به دنبال تغییر وضع موجود علوم است؛ البته این جریان تغییر وضع موجود را نه از درون پایگان مدرنیته و پارادیم تفکر مدرن بلکه از درون پایگاه تفکر دینی، فلسفه اسلامی، عقلانیت و تجربه انسان ایرانی دنبال می کند و در واقع این جریان تلاش می کند که با اتکاء به پایگاههای موجود به تولید علوم انسانی و علوم جدیدی دست بزند.

مدرس قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: جریان های مختلفی که در راستای تغییر وضعیت موجود علوم، تلاش می کنند از حیث مبانی با هم دارای تفاوت هایی هستند؛ البته اگر بخواهیم نقطه ثقل دعواهای جریان های سیاسی کشور را نیز بفهمیم باید گفت که منشاء این دعواها هم در تفاوت هایی است که این جریان ها در مبانی، شامل تفاوت های که در نگاه به انسان، نگاه به هستی و نگاه به معرفت دارند، است.

بیننده تصریح کرد: به عنوان نمونه در کشورمان از بین دو جریان توحیدی و سکولار جریان توحیدی قائل به این است که خداوند خالق این عالم و خالق و رب انسان است و بر اساس همین نگرش نظام سیاسی، حقوقی، اخلاقی و مناسبات سیاسی، اقتصادی و فقهی در بستر این الهی بودن  شکل می گیرند.

وی ادامه داد: در نگاه سکولار نیز که از حیث اصطلاحی به معنای جدایی دین از سیاست است؛ در واقع دین در عین حالی که مردم می توانند نماز بخوانند و روزه بگیرند نباید وارد مناسبات سیاسی و اقتصادی شود و با این رویکرد می توان نتیجه گرفت که این نگرش نقطه اختلاف جریان های سیاسی کشور است.

مدرس قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: وقتی که نگاه معرفت شناسی تجربه گرا، نگاه معرفت شناسی عقل گرا و نگاه‌های تفسیری و نسبی گرایی در پایان دهه 60 به وجود می آیند می بینیم که چهره ای مانند عبدالکریم سروش توصیه هایی را برای ساخت نظام سیاسی مطرح می کند که متفاوت با جریان توحیدی کشورمان است.

بیننده ادامه داد: به دنبال توصیه های سروش و ارائه نظریه قبض و بسط تئوریک شریعت توسط او به عنوان یک نظریه معرفت شناسانه شاهد بودیم که کتاب شریعت در آیینه معرفت شریعت آیت الله جوادی آملی نوشته شد که ناظر بر رد بنیادهای معرفتی کتاب قبض و بسط تئوریک سروش است و با این حال آیت الله جوادی آملی در کتاب خود به نظریه ولی فقیه می رسد؛ در حالی که سروش نظریه دولت دموکراتیک دینی را مطرح کرده است.

وی ادامه داد: در هر حال وجود دو نوع نگاه در جهان بینی و معرفت شناسی دو نگاه در نظام سیاسی، حقوقی و اقتصادی هم به وجود می آورد. به عنوان نمونه وقتی نظام حقوقی دارای گرایش الهی باشد نگرش حقوقی ما مبتنی بر مبانی فقهی می شود یعنی حقوق در بستر فقه شکل می گیرد؛ اما وقتی که نگاه معرفت شناسی عقلی و جهان بینی سکولار حاکم شد در بستر آن نظام حقوقی معنا پیدا می کند که به صورت تام و تمام مبتنی بر نظام حقوقی فرانسه است.

فریبرز حاجیوند مسئول مرکز جنبش نرم افزاری قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی نیز در این دوره توجیهی ضمن بحث در خصوص جهاد علمی در دانشگاه و رسالت دانشجو در قالب هسته علمی گفت: معتقدیم که تحقق جنبش نرم افزاری مورد تاکید رهبر معظم انقلاب یکی از رسالت های دانشجو در دانشگاه‌هاست و البته ایشان نیز فرموده اند که یکی از کارهایی که دانشجویان باید دنبال کنند، پیگیری تحقق جنبش نرم افزاری در دانشگاه است.

وی افزود: معنای جنبش نرم افزاری این است که در جامعه علمی یک حرکت عظیم و همه جانبه ای به منظور تولید علم و نرم افزارهای مورد نیاز برای مدیریت جامعه در راستای تحقق تمدن اسلامی شکل بگیرد.

مسئول مرکز جنبش نرم افزاری قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن نوین اسلامی مراحل پنچگانه ای هستند که رهبر معظم انقلاب بر ضرورت حرکت در مسیر این مراحل تا رسیدن به تمدن نوین اسلامی تاکید دارند؛ البته با توجه به پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام اسلامی در حال حاضر در مرحله تحقق دولت اسلامی قرار داریم و رهبر انقلاب نیز خود فرموده اند که هنوز دولت اسلامی نشده است.

حاجیوند بیان کرد: برای اینکه دولت اسلامی محقق شود و پس از آن به سمت تحقق جامعه اسلامی و نهایتا تحقق تمدن نوین اسلامی حرکت کنیم نقش محوری بر عهده دانشگاه‌ها است؛ اما متاسفانه چون ساختار دانشگاه‌های ما وارداتی هستند و بومی سازی و اسلامی سازی نشده اند در نتیجه ساختار این دانشگاه و ماهیت آن ایجاب می کند که خروجی دانشگاه که شامل نیروی انسانی و تولید علم می شوند در جهت تمدن اسلامی نباشند و با این حال شاهدیم که دانشگاههای ما بیش از آنکه در اختیار تمدن اسلامی باشند در اختیار تمدن غرب قرار دارند.

وی تصریح کرد: تاکید رهبر انقلاب بر این است که در دانشگاه‌ها باید حرکتی با نگاه به تمدن اسلامی شکل بگیرد یعنی استاد، دانشجو و دانشگاه ما بر اساس تمدن اسلامی به تولید علم و تربیت نیروی انسانی بپردازند؛ اما متاسفانه به دلیل اینکه این رویکرد در دانشگاهها وجود ندارد بسیج دانشجویی در راستای تحقق این مهم آموزش دانشجویان بسیجی را در اولویت کار خود قرار داده است تا با مطالبه گری های این دانشجویان دانشگاه‌ها جایگاه واقعی خود در تحقق تمدن نوین اسلامی را بیابند.

مسئول مرکز جنبش نرم افزاری قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: به فرموده رهبر معظم انقلاب 70 درصد از مقالاتی که در دانشگاه‌های ما تولید میشوند ناظر بر مسائل داخلی کشور نیست و با این حال بسیج دانشجویی باید با تبیین آرمان های انقلاب اسلامی و گفتمان سازی حرکت در مسیر تحقق تمدن اسلامی را از دولت و دانشگاه مطالبه کند.

حاجیوند اضافه کرد: علوم انسانی نرم افزار اداره جامعه محسوب می شود و با این حال اگر این علوم اسلامی نشوند باید قید تمدن اسلامی را بزنیم.

وی تصریح کرد: متاسفانه در طی سالهای اخیر هر وقت از فعالیت علمی در بسیج دانشجویی بحث شده است تصور بر این بوده است که دانشجو یا باید به تولید مقاله و پژوهش بپردازد و یا اینکه اگر قابلیت این کار را ندارد به انجام کارهای خدماتی نظیر برگزاری کلاس های تقویتی و کنکور بپردازد و با این حال رویکر جدیدی که در قالب تشکیل هسته های علمی در بسیج دانشجویی دنبال می شود این است که دانشجو باید به گفتمان سازی و نقد علوم موجود به ویژه در حوزه علوم انسانی بپردازد.

مسئول مرکز جنبش نرم افزاری قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: انتظاری که از هسته های علمی بسیج دانشجویی وجود دارد این است که با راه اندازی نهضت نقد، جذمیت علوم غربی که رهبر معظم انقلاب به آن اشاره کرده اند را در دانشگاهها بشکنند و دست این علوم را برای همه رو کنند.

حاجیوند بیان کرد: اساسنامه هسته های علمی تدوین شده است و ما ضمن اینکه این اساسنامه را برای دانشجویان بسیجی تبیین می کنیم تشکیل این هسته ها را نیز به آنها پیشنهاد می دهیم.

وی ادامه داد: هسته های علمی در خیلی از دانشگاهها تشکیل شده است؛ اما دانشگاههای برخی استانها نظیر استانهای آذربایجان شرقی، اصفهان، خوزستان تا حدودی، بوشهر و یزد در زمینه تشکیل هسته های علمی موفق عمل کرده اند.

مسئول مرکز جنبش نرم افزاری قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: به عنوان نمونه هسته علمی روان شناسی که دانشجویان بسیجی این رشته در تبریز تشکیل داده اند یک حرکتی را در قالب نقد، نشریات دانشجویی، نمایشگاهها و کرسی های آزاداندیشی به وجود آورده اند که دیگر دانشجویان این رشته از نظریات روان شناسی غربی ناامید شده اند و به این واقعیت رسیده اند که روان شناسی غربی پر از خلاء، مشکل و تناقض است و در خیلی از بخش ها با مبانی دینی ما ناسازگار است.

حاجیوند اضافه کرد: ضرورت دارد که در قالب هسته های علمی نسبت به گفتمان سازی ناب انقلاب اسلامی در زمینه های جهاد علمی، الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت، اقتصاد مقاومتی، سبک زندگی اسلامی-ایرانی و تمدن اسلامی گام برداشته شود تا فضای حاکم در دانشگاه‌ها تغییر کند و اذهان درگیر تمدن اسلامی شود.

وی اظهار کرد: مطالبه گری انتظار دیگری است که از هسته های علمی وجود دارد و در همین راستا نیز مطالبه گری در زمینه داخلی شدن محتوای علوم سیاسی مطالبه ای بود که از طریق این هسته ها به نتیجه رسید به گونه ای که شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب کرد که این مهم اتفاق بیفتد اما به دلیل اینکه 160 نفر از اساتید لیبرال علوم سیاسی دانشگاه‌های تهران به رئیس جمهور نامه نوشتند و گفتند که آقای رئیس جمهور کجایید که علیه علوم سیاسی کودتا شد؛ از این رو رئیس جمهور هم لطف کردند و به وزیر علوم گفتند که این مصوبه فعلا معلق بماند و نهایا وزارت علوم هم زیر بار نرفت.

مسئول مرکز جنبش نرم افزاری قرارگاه شهید باقری سازمان بسیج دانشجویی گفت: در صورتی که وزارت علوم زیر بار اجرایی شدن مصوبه شورای عالی انقلاب اسلامی می رفت از مهر ماه سال 93 منابع علوم سیاسی در دانشگاهها داخلی می شد در هر حال اکنون که این مهم اتفاق نیفتاده است از هسته های علمی انتظار می رود که با مطالبه گری از وزیر علوم اجرایی شدن این مصوبه را پیگیری کنند.

حاجیوند گفت: برای شکل گیری و رونق بخشیدن به فعالیت هسته های علمی علاوه بر ارائه مشاوره به دانشجویان به آنها اساتید راهنما را نیز معرفی می کنیم تا زمینه راه اندازی نهضت نقد، گفتمان سازی و مطالبه گری توسط این هسته ها فراهم شد.