به گزارش گروه بين الملل خبرگزاري دانشجو، به نقل از «بیبیسی»، طالبان افغانستان میگویند که نیروهای ویژهای را برای مبارزه با گروه داعش ایجاد کردهاند. حاکمیت و تسلط طالبان بر گروههای شبهنظامی خارجی و محلی در منطقه توسط داعش به چالش کشیده شده است. حال سوال اینجاست که کدام یک در این جنگ پیروز میشود؟
طالبان چه تعداد نیروی ویژه را برای مبارزه با داعش تعیین کردهاند؟
براساس منابع طالبان، نیروی ویژه این گروه که تنها بخشی از اعضای این گروه میباشند، در اواسط ماه اکتبر ایجاد و حدود یک هزار جنگجو آموزشدیده مجهز با سلاحهای قوی میباشند که تنها هدف آنها مبارزه با جنگجویان داعش میباشد.
این تیمهای ویژه به دلیل مهارت بالای آنها در جنگیدن و بر حسب تجربه گزینش شدهاند و در تمام ولایاتی که داعش حضور احتمالی و ضعیف دارند، وجود دارند که شامل ننگرهار، زابل، فراه و هلمند میباشد. اما تمرکز این نیروها فقط مکانهای تحت سلطه داعش میباشد و طالبان دیگر علیه نیروهای خارجی و نیروهای افغان میجنگند.
میزان تلفات
زمانی که داعش گسترش خود در افغانستان را برنامهریزی میکرد، طالبان بطور مخفیانه به فرماندهان خود دستور داد تا با این گروه با "هر طریق ممکن" مبارزه کنند. طالبان و داعش از ماه آوریل چندین بار در حالی با یکدیگر درگیر شدند که این درگیریها یا برای حفظ مناطق خود و یا تسلط بر این مناطق بودند. مخفیگاههای داعش که بیشتر توسط فرماندهان سابق طالبان و همچنین برخی از جنگجویان پاکستانی و ازبکستانی رهبری میشوند، توسط نیروهای ویژه طالبان هدف قرار گرفتهاند.
ولایات ننگرهار، هلمند، فراه و زابل متحمل بیشترین درگیریها بودهاند که موجب شده است تا هزاران شبهنظامی از دو طرف کشته شوند. تعداد جنگجویان دو طرف قابل دسترس نیست اما نیروهای ویژه طالبان گفته میشود که دهها جنگجوی داعش را از ماه اکتبر کشتهاند.
همچنین داعش نیز دهها طالب را کشته که بیشتر آنها در ولایت ننگرهار بودهاند. آنها هر طالبی را در هر جا دنبال میکنند و در زمان مناسب به آنها حمله میکنند. داعش 10 جنگجوی طالبان را در سال جاری در ننگرهار سر برید.
«مولوی میراحمد گل» فرماندار خودخوانده طالبان در ماه ژوئن در پیشاور پاکستان به قتل رسید. گفته میشود که گروه داعش پشت این حمله بوده است.
در حال حاضر گفته میشود که داعش بطور گستردهای در جنوب و غرب کشور سرکوب شدهاند. اما گروههای کوچکی از جنگجویان این گروه در مناطق شرقی افغانستان مخصوصا در ولایات ننگرهار و کنر فعال میباشند.
همچنین داعش بر شمال افغانستان تمرکز کرده است که برنامه دارد تا پناهگاههایی برای ارتباط با جنگجویان ازبک، تاجیک، چچنی و اویغور ایجاد کند.
چه زمانی این دو گروه جنگ را آغاز کردند؟
این دو گروه در ماه ژانویه 2015 میلادی پس از اینکه داعش شاخه «خراسان» را معرفی کرد، علیه یکدیگر اعلام جنگ کردند. اولین باری بود که داعش بطور رسمی گسترش خود را از کشورهای عرب زبان اعلام میکند. داعش اولین گروه شبهنظامی بود که مستقیما قدرت ملاعمر مؤسس طالبان را با چالش مواجه ساخت.
طالبان به این پیام داعش جواب داد و هشدار دادند که «ایجاد جبهه موازی» را متوقف کنند. طالبان در 16 ژوئن در نامهای سرگشاده به «ابوبکر البغدادی» سرکرده داعش هشدار دادند که آنها را وادار به «دفاع از دستاوردهایمان» خواهد کرد.
«ابو محمد الادنانی» سخنگوی مرکزی داعش یک هفته پس از آن گفت: « به جنگجویان داعش دستور داده شده تا به آنانی که مخالف پیوستن به «خلافت» هستند، رحم نکنند.»
تهدید داعش چقدر برای طالبان جدی است؟
حکومت طالبان هرگز قبلا بطور مستقیم توسط دیگر شبهنظامیان به چالش کشیده نشده بود. در حال حاضر کابوس بد آنها با پیوستن برخی از افراد آنها به داعش کامل میشود. برای جلوگیری از آن، آنها با دشمن جدید در دو جبهه ایدئولوژیکی و نظامی روبرو میباشند.
پس از مرگ ملاعمر و انتصاب «ملا اختر منصور» به عنوان جانشین، درگیری داخلی میان طالبان پررنگتر شد. ماه گذشته شاخه جداشده طالبان تشکیل شد و گفت که موضع آنها نیز علیه داعش میباشد.
جذبههای مالی داعش نیز یکی دیگر از راههای جذب این گروه است. برخی از جوانان بویژه آنهایی که فاقد کار هستند، توسط حقوق 500 دلاری در ماه به این گروه جذب میشوند. آینده داعش در افغانستان بطور نزدیکی با آینده داعش در عراق و روسیه بستگی دارد. اما برخی از شبهنظامیان آنها منتظر هستند تا ببینند که آینده آنان چه میشود و از اقدامات تلافیجویانه طالبان برای بیعت با داعش بشدت هراس دارند.
عناصری در ارتش قدرتمند پاکستان که متهم از حمایت از طالبان میباشند نقش مهمی در چگونگی برنامهریزی آن دارند.
«خلافت اسلامی» علیه «امارت اسلامی»
تفاوتهای فرهنگی و ایدئولوژیکی بسیاری میان این دو گروه وجود دارد. داعش گروهی میباشد که برنامهای برون مرزی دارد و هدف آن ایجاد یک نهاد سیاسی واحد متشکل از تمام کشورهای اسلامی است.
طالبان بر برنامه محلی خود تاکید دارند و تنها افغانستان را محدود خود میدانند. هدف آنها تنها به آزادی افغانستان از «اشغال خارجیها» و خروج تمام نیروهای خارجی از این کشور خلاصه شده است.
ابوبکر البغدادی با اعلام خلافت، ادعای بیعت تمام مسلمانان را دارد. در ویدئویی که توسط داعش خراسان در اواخر ماه می میلادی منتشر شد، آمده بود که امکان ندارد دو «خلیفه» در جهان وجود داشته باشد و در حضور آن کسی که استحقاق این مقام را دارد، یکی دیگر باید نابود شود.
همچنین اختلافاتی در اعتقادات دینی نیز میان این دو گروه وجود دارد. طالبان یک جنبش محافظهکار «حنفی» مذهب میباشند که دین بیشتر افراد سنی مذهب افغانستان است. آنها بطور کلی به «صوفی» اعتقاد دارند و تمایلی به جلوگیری از خشونت علیه شیعه دارند.
داعش که از ایدئولوژی شاخه سختگیر وهابی/سلفی اسلام سنی تبعیت میکند، به صوفی اعتقادی ندارد و شیعه را کافر میداند. این گروه زمان اعلام ایجاد شاخه «خراسان» خود گفت که هدف آنها برقراری «توحید» و از بین بردن «شرک» میباشد. این گفته داعش به اعتقادات صوفیها برای بازدید از اماکن مقدس و پرستش آنها بر میگردد.
علمای دینی طالبان نیز فتواهایی علیه مشروعیت و ایدئولوژی داعش صادر کردهاند و جنگ علیه آنها را در سرزمینهای اسلامی توجیه کردند.
حملات پهپادی
چنین حملاتی شکست جدی برای جنگجویان داعش در افغانستان میباشد. این گروه «حافظ سعید خان» فرمانده سابق طالبان پاکستانی را به عنوان «فرمانده خراسان» و «عبدالرئوف خادم» فرمانده سابق طالبان افغانستان را به عنوان معاون وی برگزید. اما تنها دو هفته پس از انتصاب او، خادم در حمله پهپادی آمریکا در 9 فوریه در هلمند کشته شد. چند روز بعد نیز جانشین او در حمله مشابهی کشته شد.
در اوایل ماه جولای،«شاهدالله شاهد» یک فرمانده دیگر و مهم داعش که قبلا فرمانده طالبان پاکستانی بود و در حمله هوایی آمریکا در ولایت ننگرهار کشته شد.
اداره اطلاعات افغانستان چند روز بعد آن اعلام کرد که «حافظ سعید خان» به همراه 30 تن از جنگجویان خود در حمله هوایی پهپادی مشترک در ننگرهار کشته شد. این گروه کشته شدن او را رد کرد اما مدرک معتبری را که نشان دهد او زنده است، ارائه نکرد. در طول سال گذشته، بیش از یک هزار جنگجوی وابسته به داعش در حملات پهپادی آمریکا و در جنگ با طالبان کشته شدهاند.
ترس افغانها از داعش
جنگجویان داعش از راه و روشهای خشونتباری برای مجازات کردن استفاده میکنند و مخالفان خود را در ولایت ننگرهار میکشند.
در ویدئویی که در ماه آگوست منتشر شد ترس و وحشت را در تمام کشور ایجاد کرد.در این ویدئو، جنگجویان داعش 10 فرد چشمبسته را مجبور به نشستن بر چالهای که با مواد منفجره پر شده بودند، میکنند.
داعش در برخی از ولایت ننگرهار به روستائیان گفتهاند که برای جنگجویان تازه استخدام شده آنها زن فراهم کنند و فروش و استعمال سیگار را منع کردهاند. مواد مخدر شالم کشت تریاک نیز منع شده است. داعش در ماه دسامبر ایستگاه رادیویی را در ننگرهار برای تبلیغ به منظور جذب بیشتر راهاندازی کرده است.
جنگجویان داعش خانههای هزاران مخالف خود را تخریب و آتش زدهاند و خانههای تخلیه شده را تصاحب کردهاند.
در حالی که ایدئولوژی و اعلام خلافت داعش موجب پیوستن جنگجویانی از جنوب و آسیای میانه شده است، تاکتیکهای وحشیانه آنها نیز برخی را در این منطقه از پیوستن به آنها منع کرده است.
ظهور داعش در افغانستان چالش جدی را در مقابل برتری طالبان قرار داده است. اما در برخی از مواقع طالبان از آن سود هم بردهاند. رهبران طالبان مذاکراتی را با چندین کشور منطقهای انجام دادهاند. آنها به این کشورها اطمینان دادهاند که اجازه نخواهند داد تا داعش در افغانستان گسترش یابند و ثبات آنها را تهدید کنند.
کشورهایی مانند ایران، چین و روسیه مجبور شدهاند تا سیاستهای قدیمی خود را مبنی بر ارتباط نداشتن با طالبان افغان دوباره مورد بازبینی قرار دهند.
طالبان در حال حاضر با دو دشمن داعش و دولت افغانستان و متحدان بینالمللی آن( به همراه شاخه جداشده طالبان) در حال جنگ است.
داعش درک کرده است که کار دشواری را برای تبدیل به نیروی اصلی در پیش رو دارد اما اگر موفق شود، نه تنها شبهنظامیگری را تغییر خواهد داد، بلکه امیدها را در مورد پروسه صلح در افغانستان با چالش مواجه میسازد.
بیثباتی در منطقه بشدت در حال افزایش میباشد.مگر اینکه کشورهای منطقهای برنامه مشترکی را برای برقراری ثبات در دستور کار گیرند.