به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از مشهد، خسرو باقری امشب در نشستی تحت عنوان «علم دینی» که به مناسبت هفته وحدت توسط بسیج اساتید دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، با اشاره به این که در علم دو عنصر تجربه و نگرش وجود دارد،بیان کرد: نفوذ نگرش در علم بسیار عمیق است و بعد از تولد علم بر آن سوار نمیشود، بلکه در مرحله تولد و رشد این نفوذ ایجاد میشود.
وی ضمن بیان این نکته که چنانچه عنصر تجربی را عمده کنیم در فهم علم دچار اشکال خواهیم شد، تصریح کرد: این زاییده یک بد فهمی است که تصور کنیم علم زاییده یک عنصر تجربی و یا یک عنصر نگریشی است به طور کلی این دو در هم تنیده شدهاند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: برخی تعدادی از آیات قرآن را برگزینند و به آزمایش میگذارند، این در بازی شرکت کردن بدون رعایت قاعد بازی است ما باید با قوانین این علم بازی کنیم.
باقری تاکید کرد: متاسفانه در نوسانی بین این دو قطب نگرشی و تجربی هستیم به طوری که برخی تجربه را میپذیرند و برخی نگرش را که هر دو در اشتباه هستند. چنانچه نگرشها سازهها و نظریات غلط ما در علم پیش میروند دلیل بر رها کردن واقعیت نیست، بلکه به این معن است که رابطه ما با واقعیت دارای پیچیدگی است.
وی با اشاره به این مطلب که ما میتوانیم از مفاهیم دینی و فرهنگی استفاده کنیم و به سراغ واقعیتهای تجربی برویم، خاطرنشان کرد: واقعیتها را خود باید مورد بررسی قرار دهیم و از این جهت هر فرهنگی میتواند یک واقعیت تجربی داشته باشد.
این استاد دانشگاه در خصوص شاخصههای علوم انسانی اسلامی گفت: علومی اسلامی است که یک عنصر نگرشی داشته باشد که از اسلام اخذ شود. این عنصر نگرشی باید با یک عنصر تجربی ملاقات کند که ما باید این ملاقات را برقرار کنیم و چنانچه در این زمینه به یک محصول قابل دفاع رسیدیم این محصول یک محصول دورگه نگرشی و تجربی خواهد بود؛ اما چنانچه تصور کنیم که میتوانیم مضامین آیات و رویات را در کتابها چاپ کنیم و آن علم اسلامی بنامیم به نتیجه نمیرسیم، چراکه چنین علمی با این کار حریف روانشناسی امروز نخواهد شد، زیرا روانشناسی امروز با کارهایی که اقداماتی که میدهد برای خود پشتوانه میخرد.
وی تصریح کرد: چنانچه بیاییم آیات و روایات را فرضیه کنیم قاعده بازی رعایت نمیشود، بنابراین میخواهیم علم اسلامی داشته باشیم که دیگران آن را بپذیرند باید این امور توجه کنیم.
باقری در خصوص دانشگاه اسلامی بیان داشت: دانشگاه اسلامی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده؛ اما اینکه این دانشگاه چیست نمیدانیم. ما تصور روشنی از جامعه اسلامی نداریم برداشتها متفاوت است، چنانچه منظور تنها ظاهر است که مشت پر کن نیست ما باید ببینیم گاه را میخواهیم اسلامی کنیم یا دانش را.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان این که باید این موضوع مورد بحث و بررسی قرار گیرد، گفت: باید با بحث و گفتوگو به یک وفاق برسیم؛ اما متاسفانه تحمل ما کم است و اندیشه های متفاوت را نمیتوانیم به راحتی بپذیریم، بلکه به سرعت میخواهیم بگوییم این علم درست است و یا درست نیست.
وی نقطه آغاز دانشگاه اسلامی را بالا بردن تحمل دانست و بیان کرد: باید جلسات برگزار و ایدهها در خصوص دانش اسلامی جمع و به بحث گذاشته شود و چنانچه این ایدهها طی سه تا چهار سال به بحث گذاشته شود و به یک نتیجه برسیم آنگاه خواهم توانست علم اسلامی را تا حدودی ساختاربندی کنیم.
باقری در پاسخ به این پرسش که علم ناقع چیست؟، گفت: در این دنیا علوم بسیاری وجود دارد که تمامی آنان به کار ما نمیآید ما باید بدانیم که چه علومی منجر به حل مشکلات میشود.
وی ادامه داد: اسلام نیز تاکید دارد علمی که به کار انسان بیاید علم نافع است، جهان نیز به این امر تاکید دارد و بر علم نافع سرمایه گذاری میکند نه هر علمی.
این استاد دانشگاه بیان داشت: این که بگوییم هر استاد که در جام علمی را تولید کند آن علم اسلامی است صحیح نیست به صرف مکانیت نمیتوان گفت علمی اسلامی است بسیاری از اساتید یک بعد دینی دارند و یک بعد اسلامی.