دکتر دامپزشک؛ ضامن امنیت و سلامت عمومی

گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، یادداشت*؛ سلامت و امنیت به عنوان دو نعمتی است که تنها پس از فقدان، ارزش واقعی آن درک می شود. حفظ و بازگشت سلامتی و یا پیشگیری و درمان در حوزه علم پزشکی و دامپزشکی به عنوان مهمترین وجه سلامت عمومی است.

در رویکرد نوین سلامت عمومی همانطور که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد از تعداد 1709 عامل بیماری زا در انسان 839 مورد از طریق دام به انسان منتقل می شود. دامپزشکان به عنوان متولیان مبارزه با بیماری های مشترک انسان و دام و به عنوان اولین خط پیشگیری، از آنجایی که پیشگیری همواره مقدم بر درمان است، سهم به سزایی در سلامت و بهداشت عمومی کشور دارند.

بهداشت و درمان حیوانات خانگی و حساسیت های بهداشتی همجواری با کشورهای زائر پذیر و کنترل بیماری های مشترک چون مشمشه، آنفوانزا، تب مالت، جنون گاوی، تب کریمه کنگو و ...  به عنوان بخشی از خدمات دامپزشکی است.

امنیت به عنوان وجه دیگری از زندگی بشری دارای جنبه های گوناگونی است که امنیت غذا چه از لحاظ موازین بهداشتی و چه از لحاظ کمیت و کیفیت تولید به عنوان یکی از زیرشاخه های امنیت ملی حائز اهمیت است.

شعار جهانی ایمنی غذا: از مزرعه تا سفره به عنوان نگرشی راهبردی درحوزه سلامت عمومی، نقش دامپزشکان را به عنوان مسئولین فنی و بهداشتی تمامی موادغذایی با منشا دامی (خام و پخته) بیش از پیش عیان کرده است.حال آنکه نگاه سنتی وغیرعلمی و سپردن بخش هایی ازاین حوزه به افراد غیردامپزشک تا به امروز سلامت عمومی را به خطر انداخته است.

یکی دیگر از وجوه امینت ملی،ایمنی درمان است. دامپزشکان و متخصصین فارماکولوژی دامی به عنوان مسئولین فنی در بخش کلینیکال تریال و مطالعات بالینی کارخانجات تولید دارو (چه انسانی و چه دامی) به عنوان تنها فرد متخصص و آشنا به فیزیوپاتولوژی حیوانات آزمایشگاهی و بررسی تاثیرات فارماکینتیک وفارمادینامیک دارو درآن حیوان است که به عنوان یکی از صاحب نظران مهم درامر تایید ویا عدم تایید مصرف دارو در انسان است. که البته به دلیل نگاه های غیر علمی این بخش از حوزه علم دامپزشکی نیز مورد غفلت ومصادره واقع شده است.

از دیگر وجوه امنیت ملی، ایمنی تولید است. دامپزشکان به عنوان مسئولین فنی و بهداشتی بررسی خط تولید و کنترل کیفی محصول در کارخانجات تولید موادغذایی با منشا دامی و همچنین به عنوان مدیران تولید چه درمراکز پرورش وچه کارخانجات تولیدی، تامین کنندگان غذا به عنوان امری استراتژیک وراهبردی در امنیت ملی و حصول ذخایر غذایی و  امنیت کمیت وکیفیت تولید نقش به سزایی دارند. هرچند که این حوزه از علم دامپزشکی نیز تحت تاثیر نگرش غیرعلمی تاحدودی از حوزه مسئولیت دامپزشکی خارج شده است.

دامپزشکان به عنوان بخشی از جامعه متولیان حوزه بهداشت و درمان و سلامت عمومی کشور، در سخت ترین حوزه های علم پزشکی فعالیت می کنند و در تشخیص بیماری،نسخه نویسی و تجویز دارو، با گونه های متفاوت حیوانی که قابلیت سخن گفتن همانند انسان برای اخذ تاریخچه وعلائم ندارند در ارتباط اند و از تمامی داروهای دامی و بخش اعظمی از داروهای انسانی(بخصوص دردرمان حیوانات خانگی)استفاده می کنند، اما علی رغم سختی کار، همواره خود را متعهد و حافظ سلامت عمومی کشور می دانند و در رعایت اصول درمان و میزان تجویز دارو بخصوص آنتی بیوتیک ها (به دلیل مباحثی چون ماندگاری در گوشت و...) واقف به شعار جهانی هشدار در برابر مصرف انتی بیوتیک ها هستند و مانع از بروز مقاومت های انتی بیوتیکی می شوند.

وجه دیگری از امنیت ملی در حوزه پدافند غیرعامل و مباحثی چون بیوتروریسم واگروتروریسم هست که در کشورهایی پیشرفته همچون انگلستان،دامپزشکان صاحب نظر در حوزه امنیت ملی آن کشور اند.

استفاده از بمب های بیولوژیک و میکروبی و ایجاد مسمومیت ها و همچنین بیوتروریسم اقتصادی نمونه هایی از مخاطرات این حوزه است. اتفاقی که در سال 1989 در انگلستان افتاد و آلودگی گاوسانان به بیماری جنون گاوی که قابل انتقال به انسان نیز بود و از بین رفتن ملیون ها گاو موردی بود که بعد ها از آن به عنوان یک توطئه و بیوتروریسم اقتصادی برای فروپاشی اقتصاد انگلستان یادشد.

امروزه علم دامپزشکی در حوزه امنیت، بهداشت، درمان و سلامت عمومی کشور از تمامی لوزام وابزارو داروهای تشخیصی و درمانی حوزه علم پزشکی بهره می برد، چراکه در دیدگاه جهانی امروز سخن از one health و یا یک سلامت ویک بهداشت است.

گروه هم اندیشی دامپزشکان مرتبط با بیش از 3000 نفر دامپزشک در سراسر کشور در راستای اعتلای سلامت عمومی کشور و آغاز تحول  به سمت دامپزشکی نوین قدم بر می دارد و معتقد است کسی که برای التیام درد انسان ها می کوشد مهربان است و کسی که برای التیام درد حیوانات می کوشد مهربان ترین انسان هاست.

گروه هم اندیشی دامپزشکان