چهره‌سازی از شخصیت‌های بدون سابقه از طریق شبکه‌های اجتماعی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از زنجان، فضای مجازی به عنوان یک ابزار پرمخاطبی که هویت اشخاص را نیز فاش نمی سازد، همواره توانسته است در بزنگاه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نقش مهمی ایفا کند و گاها مشاهده شده است که که بسیاری از ناهنجاری های به وجود آمده در سطح جامعه از فضاهای مجازی رقم خورده است.

در ایامی که در آن قرار داریم، مهمترین اتفاق سیاسی سال در حال رقم خوردن است و انتخابات به عنوان یک رویداد مهم، پرچالش و پر مخاطب، زمینه سازی تاثیرگذاری فضای مجازی را رقم زده است.

شیوه تبلیغات کاندیداها در ادوار مختلف و در انتخابات های متعدد برگزار شده در نظام جمهوری اسلامی ایران متفاوت بوده و در هر دوره تیم تبلیغاتی و اعضای روابط عمومی کاندیداها سعی در ارائه شیوه های متنوع و جدیدی برای معرفی نامزد مورد تایید خود و حتی در برخی موارد برای از میان به در کردن رقبای انتخاباتی خود داشته اند.

فعالیت در فضای مجازی به عنوان یک عامل کم هزینه و زود بازده چنان نظر نامزد های انتخاباتی را جلب کرده که به جرات می توان ادعا کرد که امروزه کاندیدایی نه در سطح خبرگان و نه در سطح مجلس یافت نمی شود که بخش عمده ای از توان تبلیغاتی خود در فضای مجازی نگذارد.

با این مقدمه به سراغ نوید کمالی، محقق و پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات و از فعالی دانشجویی دانشگاه زنجان رفتیم و با وی پیرامون مقوله فضای مجازی و ستاد‌های تلگرامی و همچنین چرایی تحرکات فراوان اصحاب فتنه در فضای مجازی به گفت و گو نشستیم.

مشروح این گفت و گو را در ادامه ملاحظه می فرمایید...

جناب آقای کمالی شما به عنوان یکی از فعالین دانشجویی که مدت هاست در زمینه فضای مجازی به پژوهش می پردازید، برای ما بفرمایید که چرا منافقین داخلی و خارجی در عرصه انتخابات دل در گرو ظرفیت‌های فضای مجازی بسته اند؟

این روزها بحث‌های انتخاباتی به موضوعی اصلی در گفت‌وگوهای عمومی سطح جامعه بدل شده است؛ به طوری که با شروع زمان تبلیغات رسمی انتخابات کمتر کسی را می توان یافت که در گفت‌وگوهای روزمره خود به این موضوع اشاره نکند؛ اما فراموش نکنیم که سابقه تاریخی و اهمیت انتخابات در کشور ما محدود به سال‌های اخیر و وقایع تلخ و شیرین آن نیست.

یکی از دلایل اهمیت بالای انتخابات در نظام جمهوری اسلامی ایران تاثیر مستقیم این گزینش های عمومی بر کیفیت زندگی اقشار مختلف جامعه است؛ به طوری متاسفانه یا خوشبختانه مردم در یک فرایند همراه با تجربه و خطا در یافته اند که هرگاه هوشمندانه در عرصه انتخابات وکلایی را در امور مجلس و شهری انتخاب کرده‌اند توانسته اند از مواهب آن نیز بهره مند شوند و بالعکس هرگاه اسیر تبلیغات و فریب های انتخاباتی شده اند به مدت چهار سال تلخی های انتخاب خود را هم چشیده اند.

اما باید دلایل سرمایه گذاری بالای جریان های زاویه دار با انقلاب در فضای مجازی و گروه‌های انتخاباتی را بررسی و واکاوی کرد.

امروز بر کمتر کاربر فضای مجازی پوشیده است که جریان‌های نفاق با سیطره بر گروه‌های فضای مجازی در صدد جهت دهی افکار عمومی به نفع گروه‌های خاص سیاسی اند.

فضای مجازی-منبع بی انتهای مخاطب

برای پاسخ به سئوال شما در ابتدا باید اشاره کرد که فضای مجازی در واقع یک رسانه نوین و مستقل از ابعاد مکانی و زمانی است و برخلاف رسانه های سنتی که صرفا ابزار انتقال اندیشه و افکار در بین مخاطبین محدودی بودند فضای مجازی به عنوان منبعی بی انتها از مخاطبین شناخته می شود؛ به طوری که با انتشار تنها یک نسخه از یک محتوا می توان در یک لحظه آن را در دسترس میلیون‌ها مخاطب قرار داد؛ اما این دسترسی به منابع برخلاف رسانه های سنتی غالبا فارغ از اعمال محدودیت‌ها و رعایت خطوط قرمز رایج در بین رسانه های سنتی مانند مطبوعات و رادیو-تلویزیون است.

از سوی دیگر فضای مجازی در سال‌های اخیر توانسته است جایگاه رسانه های محلی را در مقابل رسانه های ملی تقویت کند و حتی ظرفیتی نو از رسانه ها را در قالب رسانه های فردی ایجاد نماید؛ به طوری که دیگر هر بخش از جامعه به مدد این ظرفیت قادر است برای شنیده شدن صدای خود و رساندن آن به مخاطبین مدنظرش در کوتاه ترین زمان برای خود رسانه ای را خلق کند.

چه تهدیدهایی در معرض کاربران فضای مجازی است که به دنبال شناخت کاندیدای اصلح در این فضا می گردند؟

ببینید آن چیزی که به عنوان یک تهدید خود نمایی می کند، مسئله امکان بهره برداری هر جریان فکری از ظرفیت‌های این فضا در کسری از ثانیه است؛ زیرا برخلاف رسانه های رایج سنتی که هویت نویسنده و مرجع نشر خبر باید مشخص و شفاف باشد، متاسفانه در فضای مجازی این مسئله به راحتی امکان پذیر نیست و رعایت نمی شود که همین ویژگی آن رسانه های فضای مجازی را به قطب تولید و انتشار شایعات تبدیل کرده است.

 ستادهای مجازی مهمتر از ستادهای حقیقی

در ایام انتخابات، گروه‌های فضای مجازی به مراتب اهمیت بیشتری از ستادهای حقیقی پیدا می کنند؛ خصوصا برای گروه‌ها و جریان‌های زاویه دار با اصل نظام و انقلاب، زیرا در قالب این گروه‌ها یک فرد با هویت های مختلف می تواند به فضاسازی در راستای اهداف حزبی و جناحی مطبوع خود بپردازد؛ در حالی که مشابه این اقدام را نمی توان در فضای حقیقی به راحتی انجام داد.

فتنه 88 و شایعه پراکنی های مجازی

به طور مثال در ایام فتنه 88 کم نبودند منافقین و فتنه جویانی که با ده‌ها نام کاربری مجازی در شبکه های اجتماعی اقدام به تحریک افکار عمومی می کردند؛ اما امروز به مراتب این تهدید بیشتر از گذشته خودنمایی می کند؛ زیرا ضریب نفوذ اینترنت در سال‌های 88 تا کنون از ۲۶ درصد به ۵7 درصد افزایش یافته است و حتی در عرصه سرعت اینترنت نیز شاهد تغییرات بزرگ و مشهودی در کشور بوده ایم؛ بطوری که می توان گفت حداقل ضریب کاربری اینترنت در کشور پس از فتنه 88 بیش از 30 برابر شده است.

در دوران فتنه 88 دسترسی به اینترنت محدود به شیوه هایی مانند ADSL ، GPRS و Dial-up بود که این نوع دسترسی ها سرعت و پایداری ارتباط مناسبی را برای کاربران مهیا نمی نمود اما از نیمه دوم سال ۹۳ خدمات نسل 3 تلفن همراه با سرعت و کیفیت بالا در شبکه اپراتورهای تلفن همراه عرضه شد که به مدد آن تعداد کاربران تلفن های هوشمند در کمتر از یک سال از 2 میلیون به 40 میلیون کاربر افزایش یافت و امروز بر اساس جدیدترین آمار و اطلاعات حداقل 30 میلیون کاربر از اینترنت پر سرعت همراه در تلفن های همراه خود بهره می برند.

از سوی دیگر دولت یازدهم بر خلاف دولتهای پیشین در راستای سیاستهای تبلیغاتی خود علاقه ای به فیلترینگ شبکه های اجتماعی ندارد به طوری که در طول مدت زمامداری خود تا کنون، غالبا با بهره گیری از کلید واژه هایی مانند "فیلترینگ هوشمند" یا "تعامل و همکاری با سرویس دهندگان خارجی" از مسدود سازی شبکه های اجتماعی طفره رفته است گرچه غالب کارشناسان و متخصصان فناوری اطلاعات مباحثی مانند فیلترینگ هوشمند یا حتی انتقال سرورهای شبکه های اجتماعی را به داخل کشور را غیر ممکن می دانند که بررسی دلایل آن در حوصله این یادداشت نمی گنجد .

فکر می کنم عمده کسانی که در فضای مجازی حضور دارند کسانی هستند که دارای حق رای در انتخابات هستند که همین مساله علاقه جریان های مختلف سیاسی را برای تاثیر گذاری در این فضا دوچندان ساخته است. نظر شما پیرامون این مساله چیست؟

مسلما همین طور است. مهمترین دلیلی که فضای مجازی کشور را در ایام انتخابات مورد طمع فتنه جویان قرار داده است این نکته  راهبردی است که بیش از 70 تا 75 درصد کاربران فضای مجازی کشور در این انتخابات دارای حق رای هستند و طبعا هر جریانی که بیشترین تاثیرگذاری را بر این جمعیت 50 میلیونی کاربران اینترنت کشور داشته باشد به نوعی برنده انتخابات خواهد بود .

75 درصد کاربران فضای مجازی حق رای دارند

به طور مثال در ماه های گذشته شاهد بودیم که که زاویه داران با انقلاب چگونه به مدد شبکه های اجتماعی شروع به چهره سازی از شخصیتهای بدون سابقه برای شرکت در انتخابات نمودند و یا در راستای تخریب و فشار بر نهادهای انقلابی مانند شورای نگهبان از هیچ شایعه پراکنی ابایی به خود راه ندادند .

لذا در این روزهای حساس تاریخ ساز باید این نکته را برای اذهان عمومی تبیین نمود که در روزهای آتی هر آنچه را که در خبرها و خبرنامه های مجازی خصوصا در کانال های تلگرامی مشاهده می کنید حتما با نگاهی موشکافانه مورد بررسی قرار دهید زیرا مطمئنا در روزهای پایانی انتخابات جریان فتنه جو از طریق بستر این رسانه ها بیش از گذشته عملیات های روانی رسانه ای را انجام خواهند داد .

اگر صحبت پایانی دارید بفرمایید

بنده هم به عنوان عضو کوچکی از جامعه بزرگ دوستداران انقلاب و ولایت مطمئنم که انتخاب هوشمندانه مردم در این بزنگاه تاریخی بار دیگر دشمن را مایوس کرده و سکینه الهی را بر قلب ملت ایران حاکم خواهد نمود اما باید در این روزهای حساس بیش از پیش در مواجه با اخبار و رسانه های بدون هویت در فضای مجازی هوشیار بود .