میزان جابه جایی خاک در ایران ۲ میلیارد تن در سال است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از مشهد، درویش شب گذشته در همایش ملی «از چشم انداز تا عمل» که به همت انجمن علمی- دانشجویی مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد در دانشکده کشاورزی این دانشگاه برگزار شد، گفت: در حال حاضر دارای شرایطی تاسف بار از منظر اکولوژیکی هستیم و به طور کلی یکی از بدهکارترین کشورهای روی زمین از نظر اکولوژیکی محسوب می‌شویم.

وی ادامه داد: از نشست زمین به عنوان یکی از دشوارترین و خطرناک‌ترین فرآیند کاهنده‌ترین کارآیی سرزمین یاد می‌شود و می‌گویند چنانچه در سرزمینی سالانه چهار میلیمتر زمین نشست کند باید کمیته بحرانی برای آن تشکیل شود؛ چراکه نشست زمین نشانه کاهش حجم سفره‌های آب زیر زمینی است.

مدیر کل آموزش مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور با اشاره به این مطلب که بالاترین نرخ نشست زمین در دنیا طی یک دهه گذشته را نیومکزیکو با ۳۲ سانتی متر و ۸۰ برابر شرایط بحرانی را از آن خود کرده بود، تصریح کرد: اما مطابق گزارشی که پنج سال پیش سازمان زمین شناسایی ایران منتشر کرد، تهران رکورد را شکست و به ۳۶ سانتی متر در سال و ۹۰ برابر شرایط بحرانی رسیده است و این آمار در استان فارس و در منطقه بین فسا و جهرم به ۵۶ سانتی متر در سال و ۱۴۰ برابر شرایط بحرانی رسیده است.

درویش تصریح کرد: همه این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که آب از آب تکان نمی‌خورد و همین بی تفاوتی مطلق به نگران کننده‌ترین عامل اضمحلال یک سرزمین، خود عاملی بسیار نگران کننده‌تر است.

وی ضمن اشاره به این‌که اصولا ما متوجه اولویت‌های خود در چیدمان توسعه و تلاشی که باید برای رفع آنان انجام دهیم، نیستیم، بیان داشت: دشت توس از دشت‌های بحرانی ما است و آمارهای تکان دهنده‌ای را در خصوص این دشت ارائه کرده‌اند.

معاون رئیس سازمان محیط زیست کشور با یادآوری این مطلب که ۳۴ دشت شمال کشور در تراز منفی قرار گرفته است، گفت: در سال جاری تنها ۲۵۰۰ میلیارد تومان باید بابت خسارت خشکسالی پرداخت شود.

درویش ادامه داد: سه هزار میلیارد تومان خرج می‌کنیم و سد گتوند را می‌سازیم و پس از مدتی متوجه می‌شویم که جانمایی آن نادرست بوده است و معاون پژوهشی آب نیرو در آن دوره، اعلام می‌کند که ساخت این سد سالانه ۲۵ درصد به شوری رودخانه کارون اضافه می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: تا چند سال پیش تصور می‌شد در یک شرایط گل و بلبل به سر می‌بریم؛ اما به یک باره متوجه شدیم این‌گونه نیست و چنانچه به همین شکل ادامه دهیم هیچ گاه نمی‌توانیم به آن روند توسعه که آرمان ما است نائل آییم. ما نیازمند مدیرانی با جرات هستیم که به اشتباهات خود اعتراف کنند.

مدیر کل آموزش مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور افزود: در سال ۱۹۶۰ در نیویورک تمام نخبگان دور هم جمع شدند و از آنان خواسته شد چهره این شهر را برای ۱۰۰ سال آینده به تصویر بکشند که خروجی این بود که آنان گفتند در سال  ۱۹۶۰ نیویورکی وجود نخواهد داشت و دلیل آنان این بود که با توجه به رشد جمعیت و ترددها در این شهر مجبور خواهیم بود روزانه ۱۰ میلیون تن پِهِن اسب از سطح معابر این شهر جمع کنیم  و چون این امکان وجود نخواهد داشت نیویورک دفن خواهد شد که البته در سال ۱۹۰۰ کارخانه اتومبیل سازی در این نقطه از دنیا ساخته شد و نیویوریک نجات یافت.

درویش ضمن تاکید بر این موضوع که حل بحران در خود بحران نیست، باید نگاه فراتری داشته باشیم، بیان داشت: کشاورزی که از سال ۷۰ تا ۸۹ از ۳۲۰ هزار هکتار به ۶۸۰ هزار هکتار افزایش یافت و همین عامل سبب شد که نیاز آبی منطقه افزایش یابد و با این شرایط مشخص است که دریاچه ارومیه را از دست می‌دهیم.

وی در ادامه با تاکید بر این موضوع که با بزرگ‌ترین رخ داد بیابان زایی قرن در صحنه سرزمین ۱۳.۵ میلیارد هکتاری خشکی‌های زمین روبرو هستیم، تصریح کرد: در هیچ کجای دنیا نیست که طی 15 سال 480 هزار هکتار از یک صحنه آبی به کویر تبدیل شده باشد؛ اما ما این کار را کرده‌ایم؛ چراکه به سمت توسعه منابع درآمدی از منابع آب و خاک حرکت کرده‌ایم!!.

معاون رئیس سازمان محیط زیست کشور بیان داشت: سرزمینی که در عرض ۲۵ تا ۴۰ درجه نیم کره شمالی قرار گرفته که به آن کمربند خشک جهان گفته می‌شود و میزان ریزش‌های آسمانی در آن بین یک دوم تا یک چهارم میانگین جهانی و تبخیرش تا ۵۰ درصد بیشتر از میانگین جهانی است، آیا راه سعادتش از طریق افزایش وابستگی معیشتی به منابع آب و خاک می‌گذرد؟.

درویش بر ورود نخبگان و روشنفکران به این عرصه و کشف راهکار تاکید کرد و گفت: میزان سرمایه گذاری دولتی در بخش کشاورزی در ایران به نسبت سرمایه گذاری ۱۸۷ کشور دنیا در این خصوص ۱۸۱ است و این امر به این معناست که به رغم شعارهایی که داده می‌شود، تصور می‌کنیم خاک ما نیازمند سرمایه گذاری نیست.

ضایعات بخش کشاوری ما پنج برابر حد استاندارد است

مدیر کل آموزش مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور ضمن یادآوری این مطلب که ضایعات بخش کشاورزی ما پنج برابر حد استاندارد است، تصریح کرد: امروز کشاورزی ما مدعی است که از نظر نرم افزاری به ما کمک نشده است و با توجه به این‌که حدود ۹۰ درصد بی‌سوادان در این بخش فعالیت می‌کنند، بنابراین امکان ارتقاء در آنان پایین‌تر سایر بخش‌ها است و آن‌گاه مانند یک اتومبیلی که به دلیل داشتن باک سوراخ، مدام به آن بنزین تزریق می‌کنیم به جای این‌که نقص را برطرف کنیم، ما هم در بخش کشاورزی به جاری این‌که نقایص را رفع کنیم، آب در اختیار کشاورزان قرار می‌دهیم.

درویش تاکید کرد: در نشست پاریس سال جاری اعلام شد چنانچه ایران به سمت استخراج انرژی‌های نو برود، می‌تواند تا افق ۲۰۳۰ حدود ۹۸۷ هزار شغل جدید ایجاد کند.

معاون رئیس سازمان محیط زیست کشور ادامه داد: همچنین طی گزارشی که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد چنانچه هسته‌ای به طول و عرض ۸۰۰ کیلومتر (یعنی یک سوم خاک ایران)بتواند به سلول‌های فتوولتائیک ایجاد شود، می‌تواند نیاز انرژی مردمان پنج قاره جهان را طی یک سال تامین کند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر این‌که آنچه که مهم است این پرسش است که چگونه می‌توانیم از هر هکتار از خاک‌مان بیشترین استفاده را ببریم برای این‌که کابوس امنیت غذایی را در کشور از بین ببریم و نه خودکفایی در کشاورزی را؟، گفت: ژاپن با دارا بودن ۱۲۸ میلیون جمعیت  بیش از ۶۰ درصد کالری غذایی خود را از خارج وارد می‌کند، آیا مردمش با کابوسی به نام امنیت غذایی روبرو هستند؟، ژاپن نگرانی ندارد، چراکه با دارا بودن بیش از ۶۰۰ میلیارد دلار واردات دارای بیش از ۸۰۰ میلیارد دلار صادرات است و با تراز مثبت ۱۵۰ میلیارد دلاری خود می‌تواند هر چه را که بخواهد خریداری کند.

درویش با یادآوری این‌که ما کمتر از ۳۰ درصد از کالری غذایی خود را از خارج وارد می‌کنیم در ادامه تصریح کرد: یکی دیگر از بحران‌هایی که متاسفانه کمتر به آن پرداخته شد بحران خاک است.

معاون رئیس سازمان محیط زیست کشور در پایان گفت: ما جزو کشورهایی هستیم که در طول ۴۰ سال اخیر ۱۰۰۰ میلیارد دلار درآمد داشتیم؛ اما اقتصاد ما جزو ۲۰ اقتصاد برتر دنیا هم نیست و میزان جابه جایی خاک در ایران در خوشبینانه‌ترین آماری که انجمن علوم خاک ایران منتشر کرد، دو میلیارد تن در سال است و با توجه به این‌که هر تن خاک ۲۸ دلار قیمت گذاری شده می‌شود، ۵۶ میلیارد دلار در سال را از دست می‌دهیم و این سه برابر متوسط آسیا و بالاترین نرخ در دنیا است.