انقلاب مشروطه تئاتر ایران را به بلوغ رساند

اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از مشهد، امیر نجفی امروز در کارگاه هنر تئاتر که به همت انجمن دانشجویان نواندیش دانشگاه فردوسی مشهد در دانشکده علوم پایه این دانشگاه برگزار شد، با اشاره به این نکته که بررسی خواستگاه اجتماعی تئاتر در ایران از مناظر مختلف در تحلیل جامعه شناسی این هنر کمک می‌کند، نمایشنامه را شروع تاریخ تئاتر خواند و گفت: بررسی سیر نمایشنامه می‌تواند در بررسی سیر تئاتر کمک کننده است.

وی ادامه داد: اولین نشانه تئاتر در ایران پس از فرستادن تعدادی از محصلین ایرانی به غرب پیدا شد به طوری که این محصلین پس از آمدن به ایران اقدام به نوشتن سفرنامه‌ها و خاطراتی کردند که تجربیات غرب در خصوص تئاتر و دیگر رشته‌های هنری را نشان می‌دهد.

این مدرس تئاتر با بیان این مطلب که همچنین سفرهای ناصرالدین شاه به غرب نیز یکی از عوامل ورود تئاتر از غرب به ایران است، تصریح کرد: چنانچه به نوشته‌های ناصرالدین شاه در خصوص این سفرهای نگاهی بیاندازید خواهید دید واژگانی که ناصرالدین شاه در آن دوره استفاده می‌کرده است همچون سن، اَکت، لُژ، باله و اپرا امروز نیز از آنان استفاده می‌شود.

نجفی ضمن تاکید بر این مطلب که آنچه که تئاتر را به بلوغ رساند و از سطح نجبا و اشراف خارج کرد، انقلاب مشروطه بود،خاطرنشان کرد: انقلاب مشروطه باعث شد تئاتر از یک فعالیت صرفا تفریحی خارج و به شکل جدی به آن نگریسته شود.

وی با اشاره به این موضوع که پس از انقلاب مشروطه، گروه‌ها و انجمن‌هایی تشکیل شد تا تئاتر را به جامعه ایرانی بیدار شده معرفی کند، بیان داشت: پس از این‌که انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید بین سال‌های 57 و 61 تئاتر در ایران وجود نداشت و هیجانات انقلابی اجازه نمی‌داد هنر جایگاه مناسبی پیدا کند.

این مدرس تئاتر افزود: پس از فروکش کردن این هیجانات، تئاتر دستاویزی برای برخی احزاب سیاسی قرار گرفت و هنر به مثابه ابزاری برای تبلیغ ایدئولوژی، توسط این گروه‌های سیاسی به کار گرفته شد.

نجفی بیان کرد: سپس با گذار از دوران قبل، تئاتر به صورت یک هنر مستقل و با هدف بالا بردن سطح آگاهی و فرهنگ جامعه ایرانی به تدریج رخ نمود و در دوره دوم دولت اصلاحات تئاتر شکل خود را پیدا کرد.

وی در ادامه سخنان خود به دسته بندی آثار نمایشنامه نویسان ایرانی پرداخت و بیان کرد: در ایران نمایشنامه نویسی یه سه دسته نمایشنامه نویسان واقع گرا، ملی و مدرن تقسیم می‌شوند که واقع گرایان عنوان می‌کردند ایران از خود هنری به نام تئاتر ندارد بنابراین نباید کوشید به انحاء مختلف تئاتر را به ایران مرتبط کرد.

این مدرس تئاتر ادامه داد: نمایشنامه نویسان ملی کوشیدند با بهره جویی از میراث پیشینیان مانند نقالی، پرده خوانی، تخته حوضی و غیره نمایشنامه‌هایی خلق کنند رنگ و بوی ایرانی داشته باشد که بهرام بیضایی، علی حاتمی، بیژن مفید و علی نصریان از جمله این افراد هستند.

نجفی خاطرنشان کرد: نمایشنامه نویسان مدرن نیز افرادی بودند که به تقلید دو سبک روایی و ابزورد پرداختند که برتولد برشت و بِکِت مروجان این دو سبک بودند.

وی در ادامه به اولین حضور زنان در عرصه تئاتر پرداخت و بیان داشت: اولین زن نمایشگر ایرانی آزاده رومی نام داشت که خنیاگر بهرام گور بود که توسط بهرام نیز کشته شد.

این مدرس تئاتر تاکید کرد: اما بزرگترین و مهم‌ترین زن نمایشگر، نقال و خداینامه خوان ایرانی پس از اسلام، همسر فردوسی بوده که خداینامه‌ها را به زبان پهلوی ساسانی برای فردوسی می‌خوانده است.

نجفی در پایان یادآوری کرد: نخستین بازیگران زن ایرانی ارمنی، ترک یهودی بودند.