اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محمدحسین امید با اشاره به اینکه این دانشگاه در آغاز فعالیت، در مسیر تعیین شده قرار داشت، خاطرنشان کرد: در مقطعی نظام آموزش عالی کشور دچار نوعی آشفتگی شد و به سبب آن نوعی توسعه کمی بی‌رویه، محور فعالیت‌های آموزش عالی قرار گرفت که آموزش عالی را تحت تاثیر قرار داد و این دانشگاه نیز تحت تاثیر آن قرار گرفت که حالا هم دارد تاوان پس می‌دهد.
امید افزود: در شرایط توسعه کمی بی‌رویه آموزش عالی، دانشگاه جامع علمی کاربردی از چیزی که باید می‌شد فاصله گرفت و به این ترتیب این دانشگاه دچار اولین آسیب شد و رشتههای شغل محور، رشتههای فنی و مهارتی که پرهزینه و سخت هستند و مدرس مناسب برای آنها کم پیدا می‌شود به حاشیه رفتند و رشتههای نظری و شبه نظری در متن آمدند و رقابت سنگینی برای پذیرفتن دانشجویان این نوع رشتهها شکل گرفت چراکه دانشگاه می‌توانست به شکل انبوه دانشجو بگیرد، کلاس‌های بزرگ تشکیل دهد و درآمد بالا کسب کند .
وی ادامه داد: کار به جایی رسید که تعداد دانشجویان دانشگاهی که شاید کمتر از ۲۰۰ هزار دانشجو داشت، در مدت چهار یا پنج سال به ۸۰۰ هزار دانشجو رسید که این۸۰۰ هزار دانشجو حداقل به هشتاد هزار مدرس خِبره نیاز داشتند.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی با تاکید براینکه مهارت را نمی‌توان با خواندن کتاب کسب کرد و یک مدرس برای انتقال مهارت باید خود در آن زمینه مهارت داشته باشد تصریح کرد: من با احتیاط می‌گویم شاید ۲۰ درصد از ۸۰هزار مدرس این دانشگاه که کد مدرسی دارند، مدرس خبره ماهر هستند و می‌توانند دوره‌های مهارتی را تدریس کنند.
امید با بیان این که در گذشته شرط گرفتن کد مدرسی شرط سنگینی نبوده و داشتن مدرک فوق لیسانس برای مدرس شدن در این دانشگاه کافی بوده است تصریح کرد: به مدرسان صرف داشتن مدرک فوق لیسانس ازهر دانشگاهی، کد مدرسی داده شد و با توجه به اینکه در حال حاضرفوق لیسانس در کشور فراوان است وبسیاری از دانشگاه‌هایی که افراد در آن مدرک فوق لیسانس دریافت می‌کنند کیفیت لازم را ندارند، این مسئله دومین آسیب دانشگاه جامع علمی کاربردی به شمار می‌رود.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی ادامه داد: نظارت، رسیدگی و کنترل این دانشگاه با وجود جمعیت زیاد مدرسین، کلاس‌های سنگین و تعداد مراکز بی‌شمار که در مدت کوتاهی از حدود سیصد واحد به بیش از هزار مرکز رسیده بود با یک بدنه دانشگاهی که در زمان خودش خیلی قوی نبود، کار ساده ای نبوده است و می‌توان گفت هرکس، هرکاری خواسته انجام داده و مراکز علمی کاربردی در نقاط مختلف کشور با کیفیت‌های متفاوت برای یک رشته دانشجو تربیت کرده‌اند.
امید با بیان اینکه بازار کار به دوقسمت بخش خصوصی و بخش دولتی تقسیم شده است گفت: بخش دولتی هرکسی را می‌پذیرد چون در لابی و روابط این اتفاق می‌افتد اما بخش خصوصی اینطور نیست و اگر نیرو ماهر نباشد، فرد را به کار نمی‌گیرد و حتی اگر به‌کار گرفته باشد در صورت عدم مهارت لازم عذر شخص را می‌خواهند و با توجه به اینکه قرار بوده دانشجویان این دانشگاه بلافاصله بعد از فارغ‌التحصیلی جذب بازار کار شوند و به سبب آسیب‌هایی که این دانشگاه درگیر آن بوده، یک بدبینی نسبت به دانش‌آموختگان و خروجی این دانشگاه پیش آمده است.
وی افزود: علاوه بر بی‌اعتمادی به دانش‌آموختگان، یک بدبینی هم در خود دانشجویان به وجود آمده است، یعنی دانشجویان مثل سابق اعتماد کافی ندارند که در رشته‌ای تحصیل کنند که بتوان آن را بلافاصله مورد استفاده قرار داد و در نتیجه به همراه کاهش رشد جمعیت و کاهش تعداد متقاضیان تحصیلات عالی در کشور، در سال ۹۵ طبق آخرین آمار کمتر از ۱۸۰ هزار نفر در دانشگاه جامع علمی کاربردی ثبت نام کردند در حالی که این دانشگاه برای ۸۵۰ هزار نفر اعلام ظرفیت کرده بود ضمن آن که بر اساس تجربه سال‌های گذشته و آمارها در خوشبینانه‌ترین حالت ۶۰ درصد از این ۱۸۰ هزار نفر سرکلاس می‌آیند ، چون در بین این ۱۸۰ هزار نفر کسانی هستند که در دانشگاه‌های دیگر نیز ثبت نام کرده‌اند و درحال امتحان کردن شانس خود در جاهای دیگر نیز هستند.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی گفت: از ۸۵۰ هزارنفر ظرفیت اعلام شده حدود ۸۵ هزار دانشجو به این دانشگاه می‌آید اما معنی این حرف این نیست که بازار کشور از نیروهای مهارتی اشباع شده، اتفاقا اگر قرار باشد از مجموعه زیر نظام‌های آموزش عالی کشور یک زیر نظام نیاز به توسعه کمی داشته باشد، این زیر نظام مهارتی و فنی حرفه‌ای است، چرا که اولین چیزی که در شرایط حرکت اقتصاد کشور، حرکت تولید و شکل گرفتن رشد اقتصادی لازم است، نیروی آموزش دیده و ماهر است و فکر می‌کنم ظرفیت کشور برای جذب نیروی ماهر خیلی بیش از این تعدادی است که ما تربیت می‌کنیم.
وی در مورد علل تکمیل نشدن ظرفیت دانشگاه جامع علمی کاربردی افزود: به تحلیل من دلیل این مسئله آسیب‌هایی است که در این سال‌ها اتفاق افتاده است. یعنی این که خود کسانی که در این دانشگاه درس می‌خواندند کم کم به این نتیجه رسیدند که این دانشگاه مهارتی نبوده و مثل بقیه دانشگاه‌ها است و بسیاری از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه بیکار مانده اند و برای بازار کار نیز فارغ‌التحصیلان این دانشگاه با دانشگاه‌های نظری فرقی نداشته‌اند.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی درمورد راه حلی برای وضعیت این دانشگاه گفت: این مسئله قابل اصلاح است و برنامه تیم فعلی، برگرداندن اعتبار این دانشگاه است و در صدد هستیم انحرافی که در مسیر اصلی دانشگاه ایجاد شده را اصلاح کرده و دانشجویان مهارتی تربیت کنیم.
امید ادامه داد: سیاست دانشگاه این است که رشتهها واقعا شغل محور باشند و حداقل اینکه اولویت با رشتههای شغل محور و مهارتی باشد، البته این مسئله در کوتاه مدت امکان پذیر نیست چرا که رشته‌هایی را که ایجاد شده اند نمی‌توان خیلی فوری تعطیل کرد چون مراکز روی این رشتهها هزینه و سرمایه‌گذاری کرده‌اند اما می‌توان این رشتهها را سرجای خودشان برگرداند .
وی خاطرنشان کرد: دانشگاه جامع علمی کاربردی در چهار بخش صنعت، کشاورزی، مدیریت خدمات اجتماعی و فرهنگ و هنر فعالیت می‌کند و باید بررسی شود که در هر بخش نیازهایمان چه میزان است و بر اساس نیاز کشور این تفکیک را انجام دهیم و به هر بخش به اندازه خودش بها داده و سرمایه‌گذاری کنیم.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی اظهار کرد: برای اینکه کیفیت را برگردانیم باید به آن بخشی که در تربیت دانشجوی فرهنگ و هنر توانایی دارد اجازه دخالت در صنعت را ندهیم و به آن بخشی که برای رشتههای فنی و صنعتی مجوز گرفته اجازه کار در حوزه فرهنگ و هنر ندهیم.
امید درباره تفکیک رشتههای هر بخش گفت: امسال بخشی از مراکز را کم کردیم اما چون نمی‌شد در سال اول زیاد سخت‌گیری کرد، این سیاست را ۱۵ درصد اعمال کردیم چرا که تعداد دانشجو در حال کم شدن بود و اگر می‌خواستیم این سیاست را به طور کامل اجرا کنیم نیمی از مراکز در همین نیمسال تعطیل و ورشکست می‌شدند، به همین خاطر در سال اول ۱۵ درصد بیشتر کاهش ندادیم و برای سال آینده یکسال به این مراکز مهلت دادیم که به زودی بخش‌نامه آن هم به آنها ابلاغ می‌شود تا در این یک سال در مسیر خودشان قرار بگیرند.
وی درباره علل انحراف مراکز علمی کاربردی از مسیر اصلی‌شان گفت: بخشی می‌گویند که خواست دانشگاه بوده و نظام آموزش عالی می‌خواسته، برخی کاهش ورودی‌های رشتههای مهارتی را مطرح می‌کنند و می‌گویند استقبال جامعه هم به سمت رشتههای نظری بوده چرا که کم هزینه تر، ساده‌تر و سریع‌تر است و بدون شرکت در کلاس هم می‌شود مدرک گرفت و فارغ التحصیل شد، بعضی‌ها نیز می‌گویند رشتههای مهارتی پرهزینه‌اند و پاسخگوی هزینه‌های ما نیستند و یک سری رشته را برای جبران بخشی از هزینه‌هایمان دایر کرده‌ایم.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی درباره راه حل برای رفع مشکلات رشتههای پرهزینه اظهار کرد: در احکام برنامه ششم توسعه برای رشتههای پرهزینه به مجلس پیشنهاداتی داده‌ایم و در صدد کمک به رشتههای مهارتی و رشتههای مورد نیاز کشور هستیم.
امید خاطرنشان کرد: در حال حاضر دولت به دانشجویان دانشگاه‌های روزانه و رشتههای نظری یارانه پرداخت می‌کند و در واقع آموزش برای دانشجویان روزانه تقریبا مجانی است و ۶۰۰ هزار دانشجو در دانشگاه‌های ذیل وزارت علوم وجود دارد که رایگان تحصیل می‌کنند .
وی با اشاره به اینکه در دانشگاه جامع علمی کاربردی رشته‌هایی وجود دارد که مورد نیاز کشور هستند اما دانشجویان این رشتهها نیز به هزینه خودشان در این رشتهها تحصیل می‌کنند و هیچ کمکی از دولت نمی‌گیرند گفت: اگربتوانیم کاری کنیم که در برنامه ششم توسعه، دولت تا ۵۰ درصد شهریه رشتههای خاص (نه همه رشتهها) را بدهد، این باعث می‌شود آن مراکزی که در گذشته به خاطر مسائل مالی انحراف پیدا کرده و به سمت رشتههای نظری رفته‌اند رشتههای خودشان را ارائه کنند چرا که می‌دانند دولت به آنها کمک می‌کند، ضمن آنکه اگر دانشجو بداند که در صورت تحصیل در یک رشته خاص دولت بخشی از شهریه‌اش را پرداخت می‌کند، برای تحصیل در این رشتهها انگیزه می‌یابد.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی ادامه داد: ما می‌خواهیم انگیزه‌هایی را که باعث این انحراف شدند اصلاح کنیم و از دولت بخواهیم خود رشتههای مهارتی مورد نیاز کشور را تعیین کند و بعد ما با سازمان مدیریت تعداد و میزان رشته های مورد نیاز را بررسی کنیم، سپس به آن ها یارانه دولتی اختصاص یابد.
امید درباره دیگر اقدامات برای کیفی سازی این دانشگاه گفت: قدم دیگر مذاکره با بدنه دولت و مسئولین ذیربط جهت فراهم کردن شرایطی برای ایجاد ارزش افزوده و امکان ارتقا برای افرادی است که دوره‌های مهارتی را می‌گذرانند.
وی با بیان اینکه دولت با ارتقاء کارکنانش در برابر ارائه مدرک تحصیلی بالاتر به نظام مدرک گرایی در کشور دامن زده است، اظهار کرد: این در حالی است که اگر کسی در زمینه تخصصی خودش پودمان بگیرد و کار کند دولت امتیازی به وی نمی‌دهد.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی درباره دیگر اقدامات این دانشگاه برای کیفی سازی تاکید کرد: مطلقا اجازه ارائه هیچ رشته جدیدی را به مراکز غیر تخصصی نخواهیم داد، برای مثال به یک مرکز فرهنگ و هنر رشته مرتبط با صنعت نخواهیم داد و بالعکس. این روند را از امسال شروع کرده‌ایم و در سالی که پیش رو داریم، این مسئله را ۱۵ درصد اصلاح کردیم و تا سال آینده هم با اجرای این سیاست بسیاری از مراکز ممکن است تعطیل یا ادغام شوند. ضمن اینکه در این فاصله وضعیت ۴۰هزار مدرس فعال از ۸۰ هزار مدرس را بازنگری کرده و از آنها مصاحبه گرفته و مدرسین را به روز می کنیم.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی افزود: در نتیجه کنترل رشتههای مراکز و جلوگیری از ارایه رشتههای غیر مرتبط، ایجاد انگیزه در دانشجوها دانشگاه از نظر کیفی ارتقا می‌یابد و همچینین در پی بازآموزی مدرسین، برگزاری دوره برای آنها و رصد مداوم ، مدرسینی که صلاحیت ندارند ازچرخه حذف می شوند.
وی در مورد ایجاد رشتههای شغل‌محور جدید گفت: در دنیا بر اساس آماری که داده می‌شود ۱۷ تا ۱۸ هزار شغل تعریف شده است، در کشور ما در خوش بینانه‌ترین حالت ۳ هزار شغل تعریف شده یعنی بین شغل‌های موجود در کشور ما و دنیا فاصله ۱۵ هزارتایی وجود دارد، که شاید از این تعداد چند هزار شغل با شرایط اقلیمی و فرهنگی ما هماهنگ نباشند اما از این میان حداقل می‌توان ۵ هزار شغل را شناسایی کرد و برای هر شغل ۱۰۰ شاغل در نظر گرفت، که در نتیجه می‌توان ۵۰۰ هزار شاغل جدید به غیر از شاغلین ۳ هزار شغل موجود ایجاد کرد، که البته این مسئله ظرفیتی بیش از این‌ها دارد و ۵ هزار شغل با نگاه حداقلی حساب شده است.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی افزود: البته این مسئله همگانی است و فقط مختص دانشگاه نیست بلکه باید مردم اعلام نیاز کنند و شرکت‌ها و مراکز و موسسات وزارتخانه های مختلف در این عرصه وارد شوند و شغل های جدید تعریف شوند.
امید افزود: ان‌شاءالله درخصوص ایجاد شغل‌های جدید سامانه‌ای را مستقر خواهیم کرد که این سامانه پیشنهادات مردم را دریافت کرده و حتی پاسخ دهد، یعنی تیم‌هایی شغل جدید تعریف کنند وتیم‌های دیگری برای آن شغل‌ها در دانشگاه رشته تعریف کنند.
وی با بیان لزوم توسعه مشاغل و رشته ها گفت: برای دستیابی به موفقیت در این مسئله ضرورت دارد به واحدهای استانی خود بیشتر بهاء دهیم و در این راستا دانشگاه‌های وزارت علوم و وزارت بهداشت درطرح آمایش عالی خود، کشور را به ۹ یا ۱۰ منطقه آموزشی تقسیم کرده اند و این سیاست وجود دارد که به واحدهای استانی اختیاراتی داده شود، برای مثال منطقه ۹ که شامل استانهای خراسان شمالی، رضوی، جنوبی و سمنان است اگر امتیازات، اختیارات و اولویت های منطقه خود را بشناسد می‌تواند رشتههای مورد نیاز خود را به دانشگاه پیشنهاد دهد و پس از بررسی و هماهنگی تاسیس رشته تصویب شود ضمن انکه برای افزایش سرعت کار، می‌توان کارگروه‌هایی را مشخص کرد که تعریف سرفصل، رشته و محتوا را انجام داده و پکیج کامل را به دانشگاه ارائه کنند.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی اظهار کرد: خوشبختانه کم کم ارزش مدرک در حال پایین آمدن و ارزش مهارت در حال افزایش است و مردم به این نتیجه رسیده‌اند که گرفتن مدرک بدون یافتن شغل ارزشی ندارد.
امید با اشاره به تعداد انبوه فارغ‌التحصیلان مقاطع ارشد و دکتری گفت: در حال حاضر ۵۰ هزار دکتری بیکار داریم که سالانه کمتر از ۲ هزار نفر از این افراد جذب بازار کار می‌شوند و اگر کسی قرار باشد درآینده بیکار بماند بیهوده برای تحصیل در رشته‌ای هزینه نمی‌کند و به همین دلیل بنای ما هم این است که اگر رشته‌ای را تعریف می‌کنیم شغل مرتبط با آن رشته را نیز تعریف کنیم تا اتفاقی که در دوره قبل افتاده در رشته های مهارتی رخ ندهد.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی اظهار کرد: نقطه سر به سر برای اداره یک مرکز ۵۰۰ دانشجو است، اما در حال حاضر مراکزی داریم که زیر ۱۰۰ دانشجو دارند و چون این تعداد دانشجو برای دانشگاه صرفه اقتصادی ندارد دانشگاه مجبور می‌شود ساعت کلاس‌ها را کاهش داده، کارآموزی را جدی نگیرد و مسائلی از این قبیل اتفاق می‌افتد. به عبارت دیگر در دانشگاه جامع علمی کاربردی برای هر دانشجو دو دوره کارآموزی مجموعا ۴۸۰ ساعته وجود دارد، اما در واقعیت این اتفاق نمی‌افتد که این مسئله نیز باید کنترل شود.
وی با بیان اینکه اگر هر واحد تعداد دانشجوی لازم را داشته باشد می‌تواند مدرس مناسب جذب کند، و به مدرسینش حقوق خوب پرداخت کند و همچنین کلاس‌ها و کارآموزی را با شرایط بهتری برگزار کند، گفت: مراکز را تشویق می‌کنیم که باهم ادغام شوند تا بتوانند ادامه حیات دهند.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی با اشاره به اینکه در برنامه ششم وهفتم توسعه جمعیت دانشجویی کشور رو به کاهش پیش‌بینی شده است، اظهار کرد: در صورت کاهش تعداد دانشجو همه مراکز نمی‌توانند ادامه حیات دهند.
امید درباره تعداد دانشجویان این دانشگاه گفت: اگر امسال در خوشبینانه‌ترین حالت ۱۰۰ هزار دانشجو جذب کنیم، پس از تقسیم دانشجویان بین ۱۰۵۰ مرکز، هر مرکز در سال جدید ۱۰۰ دانشجوی ورودی جدید خواهد داشت که با توجه به اینکه مقاطع تحصیلی در این دانشگاه دوساله است، تعداد دانشجویان هر مرکز ۲۰۰ نفر می‌شود.
وی افزود: درحال حاضر میانگین تعداد دانشجویان مراکز ما ۴۵۰ نفر است و زیر نقطه سر به سر هستیم. این در حالیست که پیش‌بینی می‌شود میانگین تعداد دانشجویان مراکز ما به ۲۰۰ دانشجو برسد.
سرپرست دانشگاه جامع علمی کاربردی با بیان اینکه برای اداره یک مرکز در حد استاندارد نقطه سربه سر ۵۰۰ و کف آن ۳۰۰ دانشجو است گفت: باید مراکز را تشویق کرد که باهم ادغام شوند تا هزینه‌های آنها کمتر شود و بدیهی است که مراکزی که نتوانند در این فرآیند شرکت کنند به ناچار مجبور هستند که دانشجو جذب نکنند. همچنین باید شرایطی فراهم شود که دانشجو بین مراکز تقسیم شود، نه بین رشتههای مختلف.