به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، «مزایا و معایب تغییر قیمت خوراک پتروشیمی» موضوع گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما بود که هدایت الله خادمی و عبدالرضا مصری از اعضای کمیسیون‌های انرژی و برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی به بحث و بررسی پیرامون آن پرداختند.
در ابتدای این بحث، خادمی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در خصوص شیوه قیمت گذاری جدید خوراک گاز واحدهای پتروشیمی که در صورت تصویب نهایی این طرح در مجلس و افزودن آن به برنامه ششم توسعه، قیمت خوراک‌های پتروشیمی را خیلی ارزان‌تر خواهد کرد، گفت: پتروشیمی‌ها یا از خوراک گاز و یا از خوراک مایع استفاده می‌کنند؛ در مورد پتروشیمی‌هایی که از خوراک گاز استفاده می‌کنند.
وی افزود: باید یادآور شوم که این پتروشیمی‌ها تقریبا تا پایان سال ۹۲ برای هر متر مکعب گاز، حدود ۲/۸ تا ۳ سنت هزینه پرداخت می‌کردند و این در صورتی است که همان زمان ما سوخت گاز را برای هر متر مکعب به قیمت۴۰ سنت به کشور ترکیه صادر می‌کردیم بنابراین اختلاف وحشتناکی وجود داشت که می‌توانست برای عده‌ای رانت ایجاد کند.
خادمی: در سال ۹۳ خوشبختانه این رقم اصلاح شد و قیمت هر متر مکعب گاز به حدود ۱۳ سنت رسید، گرچه چالش‌هایی هم وجود داشت اما نرخ معقولی بود که می‌توانست باعث ارتقاء صنایع پتروشیمی بشود، این نرخ تا پایان همین سال برقرار بود تا اینکه از دولت خواسته شد فرمول ثابتی ارائه کند تا سرمایه گذاران نیز بدانند که قانون مشخص و نرخ ثابتی برای مدت طولانی (۱۰ تا ۱۵ سال) وجود دارد تا بتوانند با خیال آسوده تری سرمایه گذاری کنند.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: نهایتا در این راستا، پس از رایزنی‌های وزارت نفت و مجلس شورای اسلامی، فرمول خوبی حاصل شد تا پاسخگوی دغدغه سرمایه گذاران باشد ضمن آنکه نرخ شناور بود چراکه بستگی به شاخص‌های دیگری از جمله نرخ گاز در کشورهای خارجی هم داشت.
در ادامه این بحث مصری عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی نیز در همین رابطه (ضرورت افزودن ماده‌ای به لایحه برنامه ششم توسعه در خصوص کاهش قیمت خوراک گاز برای پتروشیمی‌ها) عنوان کرد: هر کشوری به دنبال آن است تا از مزیت‌هایی که دارد برای سرمایه‌گذاری، تولید، اشتغال و نهایتا برگشت بخشی از سود تحت عنوان مالیات به چرخه درآمد کشور استفاده کند.
جلوگیری از خام فروشی دغدغه ما است
وی با تاکید بر سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری مبنی بر جلوگیری از خام فروشی اظهار داشت: بر این اساس، این مسئله، دغدغه ما است و باید نسبت به این مزیتی (نفت و گاز موجود) که در دنیا داریم حداکثر استفاده را داشته باشیم.
پالایشگاه‌های نفت زیان ده هستند
این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه هم اکنون پالایشگاه‌های نفت ما زیان ده هستند گفت: بالاترین زیان در این بخش متعلق به پالایشگاه‌هایی است که در اختیار خود وزارت نفت قرار دارد که در این رابطه می‌توان به پالایشگاه نفت در آبادان با ۱۲۰۰ میلیارد تومان زیان اشاره کرد، همچنین پالایشگاه کرمانشاه نیز که به بخش خصوصی واگذار شده ۹۰ میلیارد تومان زیان داده است.
مصری با بیان اینکه مواد اولیه پتروشیمی‌ها یا گاز است و یا مایع تصریح کرد: صنایعی که با سوخت مایع اداره می‌شوند زیان ده هستند و یا هزینه و سود آن‌ها سر به سر است و طبعتا امکان انتقال تکنولوژی را ندارند تا بتوانند فرآوری و محصولات بهتری داشته باشند، اما در مورد صنایعی که از گاز طبیعی استفاده می‌کنند باید گفت که این صنایع هنوز از حاشیه سودی بهره‌مند هستند.
تا سال ۱۴۰۰ باید ظرفیت تولید صنایع منسوب به پتروشیمی‌ها به ۱۳۰ هزار تن برسد
وی اعلام کرد: مبنا بر این است که تا سال ۱۴۰۰ ظرفیت منسوب به صنایع پتروشیمی‌ها به ۱۳۰ هزار تن برسد که بر این اساس باید سالانه ۱۵/۸۵ در صد به ظرفیت تولیدیمان بیفزاییم تا به نقطه ۱۳۰ هزار تن برسیم.
خادمی نیز با اشاره به ضررده بودن برخی پالایشگاه‌های کشور بیان کرد: این پالایشگاه‌ها علی رغم دریافت سوخت ارزان، محصولاتی که تولید می‌کنند از ارزش افزوده بسیار پایینی برخوردارند و شاید قیمت نفت خام ورودی به این پالایشگاه‌ها بیشتر از قیمت محصولاتی باشد که از آن‌ها خارج می‌شود.
تا زمانی که صنایع سوخت ارزان استفاده می‌کنند، محصولات بی‌ارزشی تولید خواهند کرد
وی تاکید کرد: تا زمانی که صنایع ما سوخت ارزان می‌گیرند و از رانت استفاده می‌کنند محصولات بی‌ارزشی تولید خواهند کرد و در اصل همان خام فروشی اتفاق می‌افتد؛ آمونیاک و اوره تولید می‌کنند و به سراغ تولید محصول با ارزش نخواهند رفت.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: بر این اساس فرمولی که برای نرخ گذاری خوراک پتروشیمی تهیه شده که بر مبنای آن هم نرخ شناور خواهد بود فرمول خوبی برای استفاده در این بخش است.
خادمی اعلام کرد: پتروشیمی‌های ما با همین نرخی که الان وجود دارد ۴۹ تا ۵۰ در صد سود می‌دهند و این در حالی است که باید پرسید کدام بخش خصوصی ما این میزان سود می‌دهد؟
در ادامه این برنامه مصری دیگر نماینده مجلس شورای اسلامی نیز در بخش دیگری از سخنانش گفت: شاهد بودیم، پتروشیمی‌هایی که تا دیروز زیر نظر وزارت نفت بود نمی‌شد مدیر عامل شرکت پتروشیمی ایران را ملاقات کرد و دیدار با رئیس جمهور راحت‌تر بود.
وی افزود: اگر رانتی وجود داشت مربوط به زمانی بود که حواله‌های شرکت پتروشیمی را به اشخاص می‌دادند و یک شبه میلیارد‌ها تومان سود کسب می‌کردند اما حالا و بالاجبار این‌ها به جای بدهی به صندوق‌های بازنشستگی (کشوری، تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی نفت) و به قیمت روز واگذار شده است.
مصری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در ادامه برنامه با اشاره به اینکه، گاز به هر قیمتی که در کانادا وآمریکا در اختیار تولید کننده قرار می‌گیرد باید به همان قیمت نیز در اختیار تولید کننده داخلی قرار بگیرد افزود: ما نتوانستم سرمایه گذار خارجی جذب کنیم.
وی با طرح این سوال که چرا نتوانستیم از ظرفیت‌های کشور استفاده کنیم اظهار داشت: پالایشگاه‌هایی که متعلق به وزارت نفت است حتی یک ریال به خوراک نمی‌دهند.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه، هزینه تامین مالی در کشور ۲۸ تا ۳۵ درصد سود است ادامه داد: اکنون این رقم کاهش یافته و این در حالی است که سرمایه گذار خارجی با یک درصد وام بانکی دریافت می‌کند.
مصری با اشاره به اینکه، هزینه انتقال تکنولوژی برای سرمایه گذار خارجی معنادار نیست افزود: دامپینگ‌هایی در عربستان سعودی انجام می‌شود تا ما را از دور خارج کنند.
وی با اشاره به، ساختار نیروی انسانی بعد از واگذاری‌ها گفت: چرا پس از گذشت ۱۰ سال حتی یک پالایشگاه به جز ستاره خلیج فارس توفیق ساختش را نداشتیم.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه، نباید صنعت پتروشیمی را از دست داد عنوان کرد: باید برای حفظ و نگهداری آن کوشا باشیم و از این سرمایه ملی برای پیشرفت کشور استفاده کنیم.
خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه، واگذاری صنعت به بخش خصوصی یکی از اشتباهات دولت‌ها بوده است گفت: بانک‌ها منابع مردم را برداشته‌اند و سراغ کارخانه داری، فولاد و سیمان رفته‌اند این در حالی است که پول از جیب بانک‌ها در نیامده است و لذا آن‌ها به فکر راندمان و کارایی نیستند.
وی با بیان اینکه، باید صنعت مزیت اقتصادی داشته باشد و بتواند خود را با شرکت‌های خارجی مقایسه کند تصریح کرد: اگر می‌خواهیم کشور را در مسیر توسعه بیندازیم باید به صورت درست و حرفه‌ای عمل کنیم.
صنعت پتروشیمی باید به توسعه متوازن برسد
خادمی با اشاره به اینکه، صنعت پتروشیمی باید به توسعه متوازن برسد ادامه داد: در ایران شرکت‌های دولتی بسیار ضرر می‌کند لذا باید حساب و کتاب پالایشگاه‌های دولتی مشخص شود تا زیان ده نباشند.
خادمی با اشاره به اینکه، هیچ دلیلی ندارد که بخواهیم سوخت را ارزان به دیگران بدهیم عنوان کرد: بانک‌ها باید به بخش خصوصی برای اشتغال زایی کمک کنند.
وی با بیان اینکه، بانک‌ها رقیب بخش خصوصی شده‌اند و صنعت داری می‌کنند این در حالی است که این کار را بلد نیستند گفت: پتروشیمی خراسان۴۹/۵ درصد و پتروشیمی پردیس۴۵ درصد سود کرده است.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه، باید قیمت در صنعت پتروشیمی واقعی شود تا بتوانیم ارزش منابع را بهتر درک کنیم خاطرنشان کرد: بانک‌ها در خارج از کشور با نرخ سود بانکی پایین به بخش خصوصی کمک می‌کنند.
شرکت‌ها باید به بخش خصوصی واقعی واگذار شوند
وی با اشاره به اینکه، شرکت‌ها باید به بخش خصوصی واقعی واگذار شوند گفت: تمام شرکت‌هایی که جزء اصل۴۴ هستند دوباره بازگشته‌اند لذا با این اصل بسیار موافقیم.
کریمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه، وزارت نفت اعتقادی به حمایت از صنعت پتروشیمی ندارد افزود: زمانی که صنعت پتروشیمی دولتی بود ۳۰ درصد تخفیف نسبت به خوراک اعمال می‌شود.
وی با اشاره به روند اختلاف در قیمت گذاری خوراک پتروشیمی افزود: این اقدام سبب ایجاد اختلال در صنعت پتروشیمی کشور شده است.
وی با اشاره به تغییر قیمت خوراک پتروشیمی خاطرنشان کرد: آیا این درست است صنعتی که سرمایه ملی یک کشور محسوب می‌شود و مواد اولیه هزاران واحد تولیدی را تامین می‌کند به صرف سیاست گذاری در خوراک رو به نابودی و اضمحلال باشد.
کریمی با اشاره به اینکه، در طی سالهای۸۴ تا ۸۹ شاهد رشد تولیدات محصولات پتروشیمی بودیم ادامه داد: متاسفانه با اختلالات ایجاد شده این رشد به کمتر از ۲ درصد در سالهای ۸۹ تا ۹۴ رسیده است.
وی با اشاره به اینکه، به دنبال ایجاد رانت برای برخی از افراد نیستیم گفت: پتروشیمی در اختیار صندوق‌های بازنشستگی و بانک‌ها است.
کریمی با اشاره به اینکه، باید برای سرمایه گذاران ایجاد انگیزه کرد افزود: سودهای صنعت پتروشیمی باید به سمت سرمایه گذاری‌های جدید و نوسازی صنایع سوق یابد.