نگاهی به یک تشکیلات دانشگاهی که قرار بود پشتیبان دانشجو باشد/ شوراهای صنفی در دانشگاه‌های تهران چه می‌کنند؟

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-زینب امیدی‌، فصل انتخاباتش که می‌‌رسد دوباره بر زبان‌ها می‌افتد. شورای صنفی حالا پس از گذشته‌ای مملو از عملکردهای متفاوت تواسته در بعضی دانشگاه‌ها جای پای خود را سفت کند و برای پیگیری مطالبات دانشجویان تلاش کند. «شورای صنفی دانشجویان» را شاید بتوان تنها نهادی معرفی کرد که بیش از هر نهاد دیگری با اموری هم چون خوابگاه، تغذیه و سلف دانشگاه، سنوات، وام و... درگیری شبانه روزی دارد، اما تا به امروز چالش‌ها و مشکلاتش تمام نشده است.

 

 

همه با بک چوب زده می‌شوند
شورای صنفی از روز اول به عنوان یک پتانسیل خود ساخته از بدنه دانشجویی روی کارآمد تا برای ارتقای خدمات رسانی، ستون پشتیبانی باشد که دانشگاه را به بدنه دانشجویش متصل می‌کند. سال‌های گذشته شوراهای صنفی فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کردند که از جمله اتفاقات رخ داده در روند حرکتی شوراها، سیاسی شدن برخی اقدامات آن‌ها بود. این سیاسی شدن موجب شده تا دیدگاه برخی مسئولین دانشگاهی نسبت به شوراها اندکی تیره شود و متاسفانه امروز به واسطه این پیشینه سیاسی شاهدیم که همه شوراهای صنفی با یک چوب زده می‌شوند.

 

آیین نامه جدید چه می‌گوید؟

با ابلاغ آیین نامه جدید شورای صنفی از سوی وزارت علوم، بند و تبصره‌های جدیدی نیز به آن اضافه شد که بعضی از آنها برای دانشجویان جالب هم بود؛ مثل شرط معدل! براساس این آیین نامه، هر دانشجویی که یک نیمسال تحصیلی را در مقطع کارشناسی طی کرده و حکم قطعی محکومیت در کمیته انضباطی نداشته و حداقل معدل کل وی در مقطع کارشناسی ۱۳، در مقطع کارشناسی ارشد ۱۵ و در مقطع دکتری ۱۷ باشد و نیمسال پیشین مشروط نشده و یا اینکه دو نیمسال مشروطی آموزشی غیرمتوالی نداشته باشد می‌تواند داوطلب عضویت در شورای صنفی باشد. همچنین دانشجویان متقاضی عضویت در شوراهای صنفی نباید عضویتی در شورای مرکزی تشکل‌های اسلامی دارای مجوز در موسسه داشته باشند و مدت باقی‌مانده از دوران تحصیل با احتساب ترمی که در آن انتخابات برگزار می‌شود، کمتر از دو ترم نباشد.

 

یکی دیگر از بندهای جدید تحت عنوان «ماده۱۵» به همراه یک تبصره برای انتخابات تعیین می‌کند: انتخابات شورای صنفی با رای ۲۵ درصد کل آراء(کل دانشجویان واحد) رسمیت می‌یابد و شرط انتخاب داوطلبین، کسب نصف بعلاوه یک آراء ماخوذه می باشد.

تبصره: در صورت عدم کسب آرای لازم، انتخابات به دور دوم کشیده شده و کسب اکثریت نسبی آراء ماخوذه ملاک انتخاب افراد خواهد بود.

 

در آیین جدید مثل سنوات گذشته یک نکته برای صدمین بار تکرار می‌شود که، شوراهای صنفی مجاز به انجام فعالیت و موضع‌گیری سیاسی و همکاری، همسویی و حمایت از تشکل‌ها و جریان‌های سیاسی داخل و خارج دانشگاه‌ها نیستند. در این آیین نامه شوراهای صنفی، به صورت واحد، موسسه، شورای نظارت و شورای مرکزی نظارت، تعریف شده و هدف از تدوین این شیوه نامه، بهبود وضعیت امور صنفی رفاهی دانشجویان و کمک به ایجاد شرایط و فضای مناسب‌تر برای تحصیل، فعالیت و سکونت دانشجویان و تلاش برای شناسایی، طرح و رفع نقائص صنفی دانشجویان دانشگاه و افزایش آگاهی دانشجویان نسبت به حقوق و تکالیف دانشجویی عنوان شده است.

 

 

این روزها که بحث داغ انتخابات شورای صنفی در بعضی از از دانشگاه‌ها مطرح است اما در مقابل بعضی دانشگاه‌ها نیز به رسم سال‌های گذشته با سکوتی بی اعتنا، از مقابل این رویداد می‌گذرند. حال در ادامه بررسی خواهیم کرد که وضعیت این شوراها در دانشگاه‌های مطرح کشور چگونه است.

 
دانشگاه بهشتی فارغ از هرگونه شورای صنفی
دانشگاه شهید بهشتی که این روزها در شوک تعویض تلفنی رئیس دانشگاه خود به سر می‌برد و در آستانه یک دوره مدیریتی جدید است در حال حاضر برنامه‌ای برای برگزاری انتخابات شورای صنفی ندارد. کمااینکه این دانشگاه مدت‌هاست طبق گفته مسئولینش عطای شورای صنفی را به لقایش بخشیده و بدون این شورا روزگار خود را سپری می‌کند.

 

مهرافزا مسئول بسیج دانشگاه شهید بهشتی در این خصوص به خبرنگار ما می‌گوید: شاید یکی از علت‌های مهم نداشتن شورای صنفی در دانشگاه بهشتی جریانی بود در در برهه‌ای از زمان نشان داد آنها مقاصدی غیر از بحث صنفی در دانشگاه دنبال می‌کنند و عملکرد آنها رنگ و بوی سیاسی گرفته بود.

 

به گفته مهرافزا نبود شورای صنفی در این سال ها برای دانشگاه بهشتی بی شائبه نبوده و گویا عده‌ای که خود را به عنوان نمایندگان شورای صنفی جا زده بودند برای پیگیری بعضی از مطالبات دانشجویان راهی سازمان امور دانشجویان می‌شوند. سازمان که به آنها شک می‌کند برای صحت این اشخاص به دانشگاه نامه می‌زند و دست آنها رو می‌شود.

 

«رای ۲۵ درصد کل آراء» را در ایام امتحانات از کجا بیاوریم؟
دانشگاه علامه طباطبایی که دو سه سالی می‌شود دیگر رنگ انتخابات شورای صنفی را به خود ندیده است طی اقدامی تصمیم به برگزاری این انتخابات در ایام امتحانات دانشجویان می‌زند. چیزی که به گفته دانشجویان دانشگاه علامه بیشتر شبیه سر دواندن آنها بود تا برگزاری یک انتخابات.

 

فخرایی جانشین بسیج این دانشگاه می‌گوید: طبق ماده ۱۵ آیین نامه جدید شوراهای صنفی که در سال جاری منتشر شد؛ انتخابات شورای صنفی با رای ۲۵ درصد کل آراء(کل دانشجویان واحد) رسمیت می‌یابد. این در حالی است که دانشگاه در ایام امتحانات هیچ گاه در دانشکده‌های خود نمی‌تواند همه دانشجویان خود را حاضر داشته باشد.

 

دانشگاه علامه طباطبایی با احتساب یک پردیس در حال حاضر ۱۰ دانشکده دارد که در انتخابات برگزار شده تنها یکی از دانشکده‌ها تنواسته بود با آرای ۲۵ درصدی خود، به حد نصاب برسد وباقی از گردونه انتخابات به علت نبود تعداد کافی دانشجویان بازمانده‌اند.

 

به گفته فخرایی مسئولین دانشگاه پس از این اتفاق قول برگزاری مجدد انتخابات را تا پایان بهمن ماه داده‌اند اما اقدام آنها برای برگزاری دور نخست انتخابات در ایام امتحانات نوعی بی رغبتی را نشان می‌دهد.

 

گویا دو سه سال پیش روند انتخابات شورای صنفی در این دانشگاه به صورت مرکزی بوده و از تمامی دانشکده‌ها حدود بیست سی نفری کاندید و میان آنها رقابت صورت می‌گرفته است اما در حال حاضر این روند به انتخابات درون دانشکده‌ای و خوابگاهی تغییر یافته است.

 

برای بررسی بیشتر ابعاد آیین نامه جدید شورای صنفی با ریاضی معاون سازمان امور دانشجویان تماس می‌گیریم.

 

همه دانشگاه‌ها باید شورا داشته باشند
ابوالحسن ریاضی در خصوص بندهای جدید آئین نامه انتخابات شورای صنفی مبنی بر شرکت ۲۵ درصدی جمعیت دانشجویی هر دانشکده و آرای کل هر نماینده بیشتر از ۵۰ درصد به علاوه یک گفت: در آئین نامه ذکر شده است که اگر در انتخابات دور اول مشارکت ۲۵ درصدی دانشجویان حاصل نشد بار دوم به هر تعداد برگزار شود.

 
وی همچنین در خصوص اینکه چرا هر کاندیدای شرکت کننده باید تعداد آرایش بیشتر از ۵۰ درصد به علاوه یک باشد، گفت: اگر در دور اول انتخابات ۲۵ درصد دانشجویان در انتخابات شرکت کنند و واجدین شرایطی که آرای بیش از ۵۰ درصد + یک کسب کرده‌اند انتخاب شوند پروسه انتخابات صحیح و آنها به عنوان نماینده در شورای صنفی انتخاب می‌شوند. اما اگر آرای کاندیداها کمتر از ۵۰ درصد به علاوه یک شوند و واجد شرایط نشدند در انتخابات دور دوم برای پر کردن صندلی‌های خالی با یکدیگر رقابت می‌کنند.

 
ریاضی در پاسخ به این سوال که چرا دانشگاه‌هایی مثل دانشگاه شهید بهشتی تاکنون شورای صنفی نداشته است یا حاضر به قبول چنین چیزی نمی‌شود، گفت: به هر حال این مسئله بستگی به تصمیمگیری مدیریتی هر دانشگاه دارد به این سوال باید از مسئولان دانشگاه پرسیده شود و اینکه عده‌ای می‌گویند قبول نکردن شورای صنفی از سوی بعضی دانشگاه‌ها به علت سوء پیشینه سیاسی در عملکرد برخی از شوراهای صنفی است چیزی است که مسئولان هر دانشگاه باید نسبت به آن پاسخگو باشند چرا که آئین نامه شورای صنفی به تصویب وزیر علوم رسیده است و باید در همه دانشگاه‌ها اجرا شود.

 

صنعتی شریف در انتظار دو انتخابات

دانشگاه شریف از جمله دانشگاه‌هایی محسوب می‌شود که سالیان درازی است ستون شورای صنفی را در کنار ستون سایر نهاد‌ها و کانون‌ها بالا نگاه داشته است. این دانشگاه هر ساله انتخابات این شورا را برگزار و نمایندگان آن را به صورت رسمی اعلام می‌کند.

 

مومنی مسئول فعلی شورای صنفی دانشگاه شریف در خصوص برگزاری این دوره از انتخابات  به خبرنگار ما گفته است: ۲۵ و ۲۶ بهمن ماه سال جاری به ترتیب انتخابات دانشکده‌ها و خوابگاه‌ها برای انتخاب نمایندگان شورای صنفی برگزار می‌شود.

 

مسئول شورای صنفی دانشگاه شریف از جمله اهداف مسئولیت یک ساله خود را بحث مشکلات آموزشی دانشگاه می‌داند که با تلاش او تا حدودی مرتفع گردیده است.

 

گفته می‌شود دانشگاه امیرکبیر نیز وضعیتی مثل دانشگاه شریف دارد با این تفاوت که شورای صنفی خوابگاه‌ها ندارد. به گفته اسماعیلی مسئول فعلی شورای صنفی دانشگاه امیرکبیر، انتخابات شوراهای جزء حدود یک ماه پیش برگزار شده و هنوز از زمان برگزاری انتخابات شوراهای کل اطلاع دقیقی وجود ندارد.

 

دانشگاه خواجه نصیر؛ کسی تلفن را برنمی دارد!/ وضعیت شورای صنفی معلوم نیست

در اردیبهشت ماه سال جاری آخرین تماس تلفنی خبرنگار ما با مسئول سابق شورای صنفی دانشگاه خواجه نصیر حاکی از آن بود که مسئولان برای برگزاری انتخابات دست دست می‌کنند. تا به امروز هیچ یک از مسئولین پاسخگوی این وضعیت و چگونگی رسیدگی به آن نبوده‌اند.

 

میربیگی گفته بود: در حال حاضر دانشگاه خواجه نصیر شورای صنفی ندارد و این در حالی است که مسئولین دانشگاه قبل از عید قول داده بودند که انتخابات سری جدید شورای صنفی را در اردیبهشت ماه سال جاری برگزار می‌کنند، اما تاکنون خبری نشده است.

 

طبق گفته وی شورای صنفی خواجه نصیر پس از تشکیل شدنش مسائل بسیار مهمی را از جمله خوابگاه ورودی های جدید، ماندن دانشجویان سنواتی در خوابگاه، کیفیت غذای دانشجویان و اضافه کردن وعده شام و سحری در ماه مبارک رمضان به برنامه غذایی دانشگاه، برگزاری مراسم هایی برای آشنایی دانشجویان با حق و حقوق خود و... پیگیری و عملی کرده است. اما چه در دوره او و چه  در دوره های گذشته هیچ گونه همکاری از سوی دانشگاه مشاهده نشده و آنها برای ساده ترین چیزها که حق مسلم دانشجویان بود، باید ده هزار بار چانه زنی می‌کردند و طبقات دانشگاه را پایین و بالا می‌آمدند.

 

و اما دانشگاه تهران...

دانشگاه تهران به عنوان یک دانشگاه مادر و تاثیر گذار همیشه در برهه های مختلف موضع گیری ها و عملکردهایش زیر ذره بین بوده است. این دانشگاه از آن زمان که شورای صنفی روی کار آمد اعلام نکرد که یک شورای رسمی و مرکزی برای شورای صنفی خواهد داشت. تا به امروز نیز این کار را نکرده و به داشتن شورای صنفی دانشکده ها بسنده کرده و خبری از وجود شورای مرکزی نیست.

 

به گفته ریاضی معاون سازمان امور دانشجویان شوراهای صنفی دانشجویی در بسیاری از دانشکده‌های دانشگاه تهران تشکیل شده و این شوراها همکاری خوبی با معاون دانشجویی این دانشگاه دارند.

 

چرا در حد یک نیروی اجرایی؟

شورای صنفی علی رغم نقاط منفی خود که به الطبع هر سازمان و نهادی داشته و دارد نقط مثبت پررنگی را نیز در کارنامه خود به ثبت رسانده. شورای صنفی در قید و بند بروکراسی و کاغذ بازی های فرمایشی محدود نشده و همیشه خیلی رُک و صریح مطالبه خود را بیان کرده است. بحث سنوات از جمله این مطالبات بود که روزها و ماه‌های زیادی را برای به ثمر رسیدنش صرف کردند تا به نتیجه رسید. بحث شهریه، وام، کیفیت غذا، وضعیت خوابگاه‌ها و... ازجمله مسائلی است که در دانشگاه‌ها همیشه عده‌ای را ناراضی می‌کند و شورای صنفی را برای بررسی این مهم جلو می‌اندازد.

 

آنچه امروز به عنوان «شورای صنفی» آن هم نه در همه دانشگاه‌ها و نه به صورت کامل، شاهدش هستیم علی رغم منحرف شدن گاه و بی گاهش از مسیر تعیین شده، حالا به کار خود ادامه می‌دهد. با توجه به نزدیکی ایام انتخابات ریاست جمهوری کار این شورای دانشجویی همچون سنوات گذشته بررسی خواهد شد. باید به یاد داشت خط گیری عده‌ای در بیرون از دانشگاه و پیاده کردن آن در قالب شورای صنفی امروز باعث شده آنطور که باید و شاید روی آن حساب باز نکنند زیرا عده‌ای گله مندند چرا به شورای صنفی تنها در حد یک نیروی اجرایی نگاه می‌شود؟