دانشگاه آزاد و یک چالش قانونی جدید/ پول یا علم؟ مسئله این است

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-زینب امیدی، آیا بدون ارائه و دفاع از پایان نامه می‌شود مدرک معبر دانشگاهی گرفت؟ اغلب افراد فکر می‌کنند دانشجو در مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد صرف وجود پایان نامه و طی کردن مراحل دفاع آن موفق به کسب مدرک می‌شود اما وجود یک مصوبه در وزارت علوم چنین طرز تفکری را رد می‌کند. مصوبه‌ای در چاچوب‌های قانونی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، به دانشجو این اجازه را می‌دهد تا زیر نظر گروه آموزشی دانشگاه با پاس کردن ۶ واحد درسی به جای ارائه پایان نامه مدرک فارغ التحصیلی خود را بگیرد. البته باید این را نیز در نظر داشت که تهیه یک پایان نامه شیک و به نظز علمی این روزها برای عده‌ای از دانشجویان به راحتی قدم زدن روی آسفالت‌های خیابان انقلاب و انتخاب منوی دلخواه میان کافه‌های متعدد آن شده. حالا به راستی این مصوبه برای چه کسانی و برای چه چیزی تصویب شده است؟

‌پایان نامه نمی‌خواهیم!

از زمان تصویب این مصوبه شائبه‌های زیادی گریبان گیرش شدند و دو جبهه موافقان و مخالفان در طیف‌های مختلف دانشجو، استاد، مسئولین دانشگاه‌ها و ... در مقابلش شکل گرفتند. ماجرای این مصوبه از آنجا آغاز می‌شود که برای دانشجویانی که بنا به دلایلی نمی‌خواهند پایان نامه ارائه دهند با هماهنگی واحد آموزشی آن دانشگاه ۶ واحد درس نظری ارائه می‌شود و دانشجوی مذکور می‌تواند با پاس کردن این ۶ واحد مدرک فارغ التحصیلی خود را کسب نماید، اما نکته قابل تامل درج عنوان «معادل آموزشی» در پایان نامه این دسته از دانشجویان است که نحوه و تفاوت اخذ مدرک را نشان می‌دهد.

همانطور که برای همه روشن و مبرهن است تمامی مصوبات وزارت علوم برای دانشگاه‌های زیر مجموعه آن لازم الاجراست؛ اما خبرهای رسیده حاکی از آن است که دانشگاه آزاد ساز مخالف خود را برای اجرا نشدن این مصوبه کوک کرده است و در بسیاری از دانشکده‌های آن خبری از اجرای آن نیست. اینکه چرا نباید چنین مصوبه‌ای در دانشگاه آزاد اجرا شود قطعا محل سوال قرار می‌گیرید.

آنطور که دانشجویان دانشگاه آزاد می‌گویند، پاس کردن ۶ واحد درسی بسیار کم هزینه‌تر است. ظاهرا تفاوت درآمد دانشگاه آزاد از هر دانشجوی ارشد که به جای اخذ واحد پایان‌نامه ۶ واحد پاس کنند بیش از ۱ میلیون تومان است. رقمی که اگر ضرب در تعداد دانشجویان این دانشگاه شود ابعاد بهتر مشخص می‌شود. به نظر می‌رسد بحثی که کماکان دانشگاه آزاد را فارغ از قیود، شروط ، بند و تبصره ها آزاد نگاه می دارد؛ تنها یک چیز است «پول».

ممانعت دانشگاه آزاد در اجرای این مصوبه در حالی است که این قانون از سوی وزارت علوم در اکثر دانشگاه‌های مطرح همچون دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تهران و ... اجرا می‌شود. برای بررسی علت این کار تلاش ما برای رسیدن به پاسخی متقن از سوی مسئولان دانشگاه آزاد بی نتیجه ماند و تنها کسی که حاضر به مصاحبه شد معاون آموزشی واحد کرج این دانشگاه بود.

حذف پایان نامه ارشد فقط برای دانشجویان شرایط خاص

شقایق معاون آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در خصوص مصوبه  وزارت علوم مبنی بر کسب مدرک کارشناسی ارشد با گذراندن شش واحد درسی به جای ارائه پایان نامه و دفاع از آن گفت: این مصوبه به هیچ عنوان در همه واحدهای دانشگاه آزاد اجرا نشده است چرا که مستند به موارد خاص است و برای دانشجویانی که ناتوانی جسمی، معلولیت یا موارد بسیار ویژه و خاصی که به تبع آن دانشجو توانایی ارائه و دفاع از پایان نامه را ندارد اجرا می‌شود.

وی ادامه داد: همه دانشجویان دانشگاه آزاد موظف به ارائه پایان نامه و دفاع از آن هستند که این روند هم چنان به قوت خود باقی است و دانشجویان باید شش واحد عملی پایان نامه را دفاع کنند.

حرف‌های این معاون نشان می‌دهد موضع دانشگاه آزاد در خصوص اجرایی نشدن این مصوبه بسیار سفت و سخت است. تا جایی که شقایق می‌گوید اصلا تا کنون چنین چیزی در واحد کرج حتی برای یک بار هم اجرایی نشده است. اما چرا گفته می‌شود این مصوبه فقط دانشجویانی است که شرایط یا بیماری خاصی دارند چنین چیزی در مصوبه تایید شده وزارت علوم درج نشده و صرفا به پایه حداقل نمره ۱۴ برای هر دانشجو بسنده شده است!

در کنار اعتراض به اجرایی نشدن این مصوبه در دانشگاه آزاد اما، عده‌ای دیگر سخت مخالف اجرا شدن آن هستند. یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد تهران شمال در خصوص بازتاب خبر این مصوبه می‌گوید: یکی از اساتید طراز اول ما سر کلاس به شدت به اجرای این مصوبه معترض بود چرا که می‌گفت در حال حاضر آمار پایان نامه فروشی در کشور رو به افزایش است و دانشگاه آزاد در این بین سهم زیادی را به خود اختصاص داده است اما اجرای این مصوبه نمی‌تواند دانشجویان را از کپی پایان نامه این و آن و در نتیجه پایین آمدن آمار پایان نامه فروشی دور کند.

فقط می‌خواهند آمار پایان نامه فروشی را کم کنند

یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد تهران مرکز در مخالفت با اجرا شدن این مصوبه معتقد است: من فکر می‌کنم با این کار نظام آموزشی زیر سوال می‌رود دانشجو در مقطع کارشناسی حدود ۱۴۰ واحد پاس می‌کند چه لزومی دارد که به جای کار پژوهشی و پروژهای پایان نامه و دفاع از آن شش واحد درسی دیگر بگذراند؟ دانشگاه آزاد باید به جای برداشتن پایان نامه استاد خوب تربیت کند یا به اساتید خبره خود بگوید به دانشجویان راه حل درست ارائه دادن پایان نامه را یاد دهند. دانشگاه آزاد باید پایه را درست کند نه اینکه وقتی آمار پایان نامه فروشی در این دانشگاه بالا می‌رود برای پاک کردن صورت مسئله دست به چنین کاری بزند. در این مصوبه جدید تعیین شده که «چنانچه دانشجویی تمام واحدهای آموزشی دوره را با میانگین کل حداقل ۱۴ گذرانده باشد ولی نتواند یا نخواهد از پایان نامه خود دفاع کند» شامل این مصوبه می شود. آیا به نظر شما قرار دادن حداقل نمره یعنی ۱۴ کار منطقی است این نمره را بسیاری از دانشجویان کسب می‌کنند و چیز دست نیافتنی نیست به همین خاطر این امکان برای اکثر دانشجویان دانشگاه آزاد فراهم می‌شود که به جای طی کردن پروسه پر فراز و نشیب پایان نامه، شش واحد درسی پاس کنند.

دانشگاه آزاد گیج و مستاصل  به نظر می‌رسد از طرفی به خاطر اجرا نکردن این مصوبه و از طرفی به خاطر پیشینه سیاهی که برای خود در کارنامه پایان نامه فروشی دست و پا کرده است و حالا انگشت اتهام برخی دانشجویان و اساتید هم به سمتش نشانه رفته است. بعضی دانشجویان خواستار اجرا شدن این مصوبه هستند و از اینکه دانشگاه آزاد تحت هر شرایطی حاضر به از دست  دادن سود مالی خود نیست مثل گذشته شاکی‌اند. باید دید دانشگاه آزاد برای اجرای این مصوبه چه کار خواهد کرد.