رضا زاده محمدی کارشناس حوزه رسانه و برنامه‌های تلویزیونی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ در مورد مستند «قرارداد 19 ژوئن» که به مذاکرات ایران و امریکا در اوایل انقلاب می‌پردازد، در سخنانی، گفت: هیچ همدلی در متن نگاری مستند «قرارداد 19 ژوئن» با انقلاب اسلامی وجود ندارد و اگر هم وجود دارد، بسیار کم است؛ به طور مثال در جایی مشاهده کردم خطاب به بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران از عنوان آیت الله خمینی (ره) استفاده شده است.
وی افزود: این درحالی است که قرار نیست برای اینکه خود را بی طرف نشان بدهیم از الفاظی که بی بی سی و روشنفکران به کار می برند برای امام خمینی (ره) استفاده کنیم؛ از آن مهمتر اینکه نباید به جای استفاده از کلمه امام از واژه آیت الله خمینی استفاده کنیم.
این کارشناس سیاسی و فعال رسانه ای ادامه داد: نکته دیگر اینکه در جای دیگری از فیلم آمده شعار جنگ جنگ تا پیروزی جلوه گری می کرد که در حقیقت با حالتی طعنه آمیز بیان می‌کند که در آن روزها گروگان گیری به حاشیه رفته بود و شعار جنگ جنگ تا پیروزی در جامعه در حال جلوه گری بوده است.
زاده محمدی خاطرنشان کرد: شعار جنگ جنگ تا پیروزی به معنی جنگی است که به پیروزی نمی رسد و صلح را به همراه خود دارد؛ همانطور که در ابتدای فیلم زیباکلام می گوید شما برای کشور هزینه ایجاد کرده اید و این کار شما پوپولیستی بود. همچنین در داخل متن فیلم نیز می بینیم نوشته شده فضای جنگ جنگ تا پیروزی جلوه گری می کرده است یعنی اینکه کشور هر روز در یک تبی قرار داشت، یک روز در تب آمریکا بود و روز دیگر در تب گروگان ها.
وی اضافه کرد: آقای هاشمی می گفت امام خمینی (ره) در جریان واقعه مذاکرات 19 ژوئن الجزایر بود و با توجه به اینکه مصاحبه ای هم از امام بر ضد این اقدام ندیدیم کاملا نمی توانیم بگوییم امام مذاکرات برای آزادی گروگان های آمریکایی را تائید کرده است. البته از طرف دیگر می توانیم بیان کنیم امام مخالف این قرارداد نیز سخنی بیان نکرده است.
این کارشناس حوزه رسانه یادآور شد: ضمن اینکه در آن دوره که این اتفاقات روی داده است آن افرادی که دست به این اقدامات زدند در جامعه موجه بودند؛ آنها انقلابی بودند و هنوز فتنه 88 پیش نیامده بود که بگوییم برخی از آنها منحرف شده اند. زیرا کاری که در آن زمان انجام شده با تمام ضعف ها و قوت های آن در هر صورت انجام گرفته بود.
زاده محمدی در همین باره متذکر شد: اما اینکه بیاییم و در فیلم بگوییم آقای هاشمی برای محکم کاری از آیت الله خمینی تائید آورد، نشان دهنده این است که فردی که این متن را نوشته امام خمینی (ره) را قبول ندارد؛ زیرا در میان همین بچه حزب الهی ها دیده ام که برخی امام خمینی (ره) را قبول دارند اما از آن طرف نیز اعتقاد دارند آقای هاشمی بر روی ایشان نفوذ داشته است.
وی تصریح کرد: بر این اساس فیلم به شبهاتی که مطرح می شود نمی تواند به خوبی پاسخ بدهد یکی از دلایل این موضوع، تعداد دانشجویان تسخیر کننده لانه جاسوسی آمریکا است و فقط کسانی مثل اصغرزاده و عباس عبدی نبودند؛ تعداد این دانشجویان بین 300 تا 400 نفر بوده و امروزه بسیاری از آنها مسئولان نظام هستند.
این کارشناس حوزه رسانه ادامه داد: نکته مهم این است از میان تمامی دانشجویان تسخیر کننده لانه جاسوسی یک نظریه پرداز قوی نیست تا این خلاء را پر کند؛ بر این اساس به افراد مورخ و محقق نیاز داریم تا وارد ما جرا شوند و این خلاء را پر کنند. در حقیقت در مستند «قرارداد 19 ژوئن» به بخشی که صادق زیباکلام اتهام وارد می کند پاسخ مناسبی داده نشده است.
زاده محمدی افزود: تلویزیون یک بار در قالب برنامه ای مستند، در مورد آزادی گروگان ها، مذاکرات مجلس و صحبت های خوئینی ها برنامه بسیار خوبی را پخش کرد که از این مستند کار بسیار بهتری بود؛ ایراد اصلی که به این مستند وارد می شود این است که چرا بچه حزب الهی در این فیلم از کلمه آیت الله برای امام خمینی (ره) استفاده کردند؟ حتی اگر با یک لحن محققانه نیز بگویند فایده ای ندارد، زیرا هرچه محققانه سخن بگویند باز هم مخاطب مستند آنها را بی طرف محسوب نمی کند.
وی ادامه داد: اشکال دیگر مستند «قرارداد 19 ژوئن» چند موضوعی بودن آن است؛ در این مستند که از ابتدا قرار بر پرداختن به مذاکرات با آمریکا درباره آزادی گروگان ها بوده است، به مرگ شاه و توطئه آمریکا اشاره شده که این موارد، موضوع های دیگری است که محل طرح آن در این مستند نیست؛ همچنین علت گروگانگیری نیز موضوع دیگری است و بر این اساس اگر مستندساز قصد جمع آوری این سه موضوع در قالب یک مستند دارد، این مسئله امکان پذیر نیست و نتیجه مناسب ندارد.
این کارشناس حوزه رسانه خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم عملکرد این مستند را در روایت و بررسی تاریخ کنکاش کنیم در بخش بررسی تاریخ به دلیل اینکه مصاحبه هایی از اشخاص در آن است و برخی فیلمهای مربوط به لانه جاسوسی می‌توان آن را تاریخی حساب کرد؛ اما قسمتی که روایت تاریخ را از سوی اشخاص شاهد هستیم نمی توان جمع شود زیرا افراد زیادی در این ماجرا هستند و هرکس هم به یک جنبه اشاره می کند در نتیجه نمی توان گفت شاهد روایت تاریخی قابل اتکایی در این مستند هستیم.
زاده محمدی اضافه کرد: زمان زیادی از ماجرای تسخیر لانه جاسوسی و مذاکرات آزادی گروگان ها تا مذاکرات برجام در حال حاضر گذشته و موضوعات آن خیلی بر هم منطبق نیست ولی بخشی که ما با آمریکا قراردادی را بستیم و این کشور به آن عمل نمی‌کند و قرارداد را با قدرتی که دارد نقض می کند، می تواند خروجی فیلم باشد ولی به شرطی که مستند، فقط بر روی یک موضوع متمرکز شود.
وی یادآور شد: قصد کم ارزش و کم اهمیت جلوه دادن کار عوامل مستند «قرارداد 19 ژوئن» را ندارم ولی صدا و سیما یک بار اقدام به ساخت این مستند کرده و با توجه به اینکه آرشیوهایی این سازمان در اختیار هیچ فرد و گروه دیگری نیست به همین دلیل، کسی نمی تواند کار قوی را تولید کند.
این فعال رسانه‌ای اظهار داشت: اگر این مستند را برای مردم و مخاطبان پخش شود، بیشتر برای آنها شبهه ایجاد می‌کند؛ البته تا امروز، این شبهات در سطح دانشگاه ها پخش شده است و احتمال دارد این مستند در جهت اقناع نسل جوان موفق عمل نکند.
زاده محمدی تصریح کرد: اگر یک بسته محدودی درمورد مذاکره با آمریکا و سرانجام اموال بلوکه شده تولید و پخش شود، قطعا مخاطبان بیشتری را به همراه خواهد داشت؛ البته سازندگان مستند باید بررسی کنند تا چنین اثری برای کدام جامعه مخاطبان تولید و پخش شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به ساخت مستندهای متعدد درباره سالهای اول انقلاب خاطرنشان کرد: کارکرد مستند «قرارداد 19 ژوئن» روشنگری و بازخوانی مواردی است که بر اساس آنها بتوان به سوالاتی در اثر شبهات ایجاد می‌شود، پاسخ داد تا مشخص شود اصل قضیه چه بوده است؛ دستاورد تهیه و تولید مستند «قرارداد 19 ژوئن» این است که می توان توسط آن به اصل ماجرای تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در ایران پی برد.
گفتنی است مستند «قرارداد 19ژوئن»، روایتی از یک تطابق تاریخی مذاکره بین ایران و امریکاست که بسیاری آن را مشابه برجام می‌دانند. علاقمندان جهت اکران این مستند، می‌توانند عبارت «قرارداد 19ژوئن» را به 30004550 ارسال کنند.