گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو؛ «شیرجه بزن»، «تخفیف رویایی»، «حراجمعه» یا چیزهایی شبیه به این. فروشگاههای اینترنتی این روزها با همین عبارت‌ها ، بازار داغی برای خودشان ساخته‌اند. چه چیزی برای مای مشتری بهتر از اینکه بنشینیم در خانه و همزمان که داریم زیر باد کولر از تعطیلات تابستانی لذت می‌بریم و شربت به بدن می‌زنیم، هرچیزی که می‌خواهیم را سفارش بدهیم و برایمان بیاورند؟ رویای خرید بدون زحمت، حالا بیشتر از همیشه در دسترس ماست و فروشگاههای اینترنتی بزرگ و کوچک، سبک و مدل خریدکردن‌های ما را عوض کردهاند.
تخفیف‌های واقعی؟
کاسبی ِ اینترنتی‌ها البته موضوع تازه‌ای نیست و سه چهارسالی هست که در شهرهای بزرگ، همه‌گیر شده. اما برگزاری جشنواره‌های تخفیفی پرحاشیه و مشکلاتی برای برخی از مشتریانشان ایجاد کردهاند، بهانه خوبی است برای پرداختن به مهم‌ترین نقاط ضعف این کسب و کارهای اینترنتیِ پر جنجال.
یک حراج جنجالی
حراج و تخفیف، دو بال پرواز فروشگاههای اینترنتی هستند. هر روز و به هر بهانه‌ای، این فروشگاهها روی قیمت‌هایشان برچسب OFF می‌زنند و از مشتریان دعوت می‌کنند تا در حراج بزرگ و استثنایی‌شان، شرکت کنند. این حراج‌ها اما گاهی به بن‌بست می‌خورند و به نظر می‌رسد بیش از هرچیز برای جذب کلیک و مخاطب ساماندهی می‌شوند. نمونه متاخرش، حراج تابستانی یکی از فروشگاههای اینترنتی پرطمطراق بود. دیجی‌کالا اعلام کرده بود از 24 تا 26 تیر روی تعدادی از کالاهایش تخفیف 50 درصدی می‌دهد و همین باعث شد تا تعداد کلیک و بازدید این سایت، در آن سه روز به طرز عجیبی بالا و بالاتر برود. نتیجه حراجی بزرگ اما یک مشت نارضایتی بود که مشتریان دیجی‌کالا از راه‌های مختلف آن را نشان دادند.
مشکل کجاست؟
دست‌مان به جایی بند نیست. این، اصل مطلب است. مشتریان فروشگاههای اینترنتی اگرچه می‌توانند تا 7 روز پس از خرید برای تعویض کالا اقدام کنند و از برخی خدمات پس از فروش بهره‌مند هستند، اما درباره نظام قیمت‌گذاری این فروشگاهها هیچ نظارت جدی و مستقیمی را احساس نمی‌کنند. به این موارد توجه کنید:« نوسان قیمت یک کفش ریباک تو دیجی‌کالا. قبل ازینکه تخفیف تابستونی بخوره روش،قیمتش بوده ۴۰۵ تومن. الان با تخفیف ۳۹۱ تومنی شده ۴۰۹ تومن.» یا مثلا این که مال یکی دو ماه قبل است:« دیجی کالا امروز ۵۰ تومن کد تخفیف داده، از اون طرف قیمتا رو هم ۵۰ تومن بالا کشیده همین امروز؟!!» از این دست موارد در فروشگاههای اینترنتی کم نیست. کاربری درباره دیگر فروشگاه اینترنتی مشهور این روزها نوشته:« اطلاعات ناقص محصول، تجربه افتضاح مشتری مداری، سبد غیر جذاب محصولات، نداشتن مزیت در حد یک فروشگاه «پایتخت» برای مشتری. دیگه از بامیلو نمی‌خرم.»
فریب‌کاری؟
کمپین‌های تخفیف و جشنواره‌های فروش ویژه، مهم‌ترین ابزار فروشگاههای اینترنتی برای جذب و جلب مشتری هستند. گذشته از مشکل نظارت بر قیمت‌های فروشگاههای اینترنتی، که انگار موضوعی فراموش شده است، نظارت مستقیمی بر کمپین‌ها و برنامه‌های تبلیغاتی این فروشگاهها هم وجود ندارد. تخفیف‌ها می‌توانند تقلبی، جعلی، غیرواقعی و مصنوعی باشند و مشتری هم برای شکایت از این فریب‌کاری، هیچ راهی ندارد.
سناریو مشخص است: فروشگاه اینترنتی زمانی برای تخفیف‌های بزرگ اعلام می‌کند و مشتری را به سایت خودش می‌کشاند، کمی بعد اما اعلام می‌کند کالاهای تخفیفی تمام شده و متاسفانه نمی‌توانید از تخفیف استفاده کنید. بعد شما می‌مانید و احساس عجیب ِ مورد تمسخر بودن.
چند ابهام
درباره فروشگاههای اینترنتی البته حرف‌های دیگری هم مطرح است. درباره اصالت محصولات ارائه شده توسط این سایت‌ها هیچ تضمینی وجود ندارد و مشخص نیست کالایی که به دست مشتری می‌رسد قاچاق است یا نه. تعهدات فروشگاه درباره ارائه محصول به شما هم مبهم است و برای مثال گاهی ممکن است فاکتور محصول به مشتری عرضه شود و گاهی ممکن است نشود!
حکایت اینترنتی‌ها، معادله‌ای مخلوط از نکات مثبت و منفی، اتفاقات خوب و بد و نقاط قوت و ضعف است. در میان انبوه تبلیغات این کسب و کارها، بی‌توجهی به نقاط ضعفشان تبعات خوبی نخواهد داشت.