کد خبر:۶۲۵۷۳۰
رویای از نیل تا فرات به گور رفت/ دیوارهایی که از ۶ سمت سرزمین‌های اشغالی را محاصره کرده‌اند
رژیم صهیونیستی که تا مدتی پیش به دنبال تحقق رویای از نیل تا فرات بود، امروز برای تضمین امنیت ساکنان خود در چهارگوشه فلسطین اشغالی ۶ دیوار حائل احداث کرده است.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو به نقل از پایگاه خبری الجزیره، رژیم اشغالگر قدس از سال ۲۰۱۰ تاکنون مجموعه‌ای از دیوارهای مرزی را با هدف تضمین امنیت اسرائیل و حمایت از مرزهای این رژیم از طرف‌ها و جبهه‌های مختلف طراحی و تأسیس کرده است. احداث این دیوار‌ها نشانه‌ای از شکست اسرائیل در تحقق امنیت ساکنان سرزمین‌های اشغالی با وجود ترور‌ها و جنایت‌ها و جنگ‌هایی است که این رژیم در جبهه‌های مختلف به راه انداخته است.
احداث این دیوار‌ها رویکرد بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی مبتنی بر ایجاد امنیت و نظریه دیوار آهنین را نشان می‌دهد که اعتقاد دارد قدرت و تقویت برتری نظامی و انزوای امنیتی اسرائیل از محیط اطراف آن بهترین تضمین برای حفظ امنیت این رژیم است.
تاکنون شش دیوار امنیتی میان اسرائیل در طول مرزهای این رژیم با مصر و اردن و سوریه و لبنان و نوار غزه طراحی شده، بعلاوه اینکه بزرگ‌ترین دیوار حائل در کرانه باختری تاسیس شده است.
در این مقاله مهم‌ترین دیوارهای احداث شده از سوی رژیم صهیونیستی مورد بررسی قرار می‌گیرد:
دیوار حائل با کرانه باختری
بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دیوارهای رژیم صهیونیستی، دیوار حائل است که این رژیم در کرانه باختری در نزدیکی خط سبز برای جلوگیری از ورود ساکنان فلسطینی به سرزمین‌های اشغالی یا شهرک‌های صهیونیست‌نشین نزدیکی کرانه باختری احداث کرده است. آغاز احداث این دیوار به تاریخ ۲۳ ژوئن ۲۰۰۲ در دوره نخست وزیری آریل شارون باز می‌گردد.
دیوار حائل از اراضی مسکونی و زراعی کرانه باختری عبور کرده و مانع از دسترسی فلسطینیان به تعدادی از خیابان‌ها و مزارع خود می‌شود. نحوه احداث این دیوار در منطقه شمالی به گونه‌ای است که باعث انزوای بیش از ۵۰۰۰ فلسطینی شده است که در مناطق بین خط سبز و دیوار حائل گیر افتاده‌اند. مقامات رژیم صهیونیستی مجموعه‌ای از درب‌های تردد را در این دیوار تعبیه کرده‌اند که برای عبور و مرور از آن سامانه‌ای برای صدور مجوز طراحی شده است.
طول این دیوار در کرانه باختری اشغالی بالغ بر ۷۷۰ کیلومتر است که ۱۴۲ کیلومتر آن در بخش اطراف قدس قرار دارد و غلاف قدس نامیده می‌شود. ارتفاع این دیوار نیز تا ۸ متر می‌رسد. در حال حاضر ۵۳۹ کیلومتر از این دیوار یعنی حدود ۷۰ درصد آن تکمیل شده و حدود ۶۲ کیلومتر یعنی ۷ درصد در حال احداث است و حدود ۱۷۰ کیلومتر از آن یعنی ۲۲ درصد نیز باقی مانده است.
دیوار غزه
دیواری با بتون آرمه که بر روی زمین و زیر زمین کشیده شده است. نظامیان رژیم اشغالگر قدس احداث این دیوار را در سپتامبر سال ۲۰۱۶ در مرز فلسطین اشغالی و نوار غزه با هدف ایجاد امنیت برای شهرک‌نشینان نزدیک مناطق مرزی و مقابله با خطر تونل‌های حفاری شده توسط مقاومت فلسطین احداث می‌کنند. هزینه ساخت این دیوار بالغ بر نیم میلیارد دلار است.
طول دیوار سیمانی نوار غزه به ده‌ها کیلومتر در مناطق مرزی بین اسرائیل و غزه می‌رسد. این دیوار با عمق زیاد در زیر زمین احداث می‌شود تا بتواند مانع از نفوذ عناصر مقاومت فلسطین به داخل سرزمین‌های اشغالی شود. گادی ایزنکوت رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی این دیوار را بزرگ‌ترین پروژه در تاریخ ارتش این رژیم برشمرده است. ارزش مالی این پروژه بالغ بر ۲ میلیارد شیکل (۵۳۲ میلیون دلار) برآورد شده، اما رسانه‌های عرب زبان می‌نویسند این هزینه به یک میلیارد دلار نیز می‌رسد. هدف از احداث این دیوار، ایجاد مانعی بتنی در برابر نفوذ عناصر مقاومت فلسطینی به سرزمین‌های اشغالی است.
رسانه‌ها در آگوست ۲۰۱۶ گزارش دادند که وزارت جنگ رژیم صهیونیستی مناقصه‌هایی را برای حفاری و احداث دیوار جدید به طول ۶۰ کیلومتر منتشر کرده تا بتواند تمامی مرزهای نوار غزه را احاطه کند. البته مهلت زمانی که احداث این دیوار طول خواهد کشید، مشخص نشده است. چرا که این دیوار باید چندین متر در زیر زمین و چند متر در روی آن احداث شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های این دیوار همین است که باید در عمق بالایی از زمین احداث شود و چندین طبقه در زیر زمین و روی آن داشته باشد.
دیوار اردن
دیدار اردن با طول ۳۰ کیلومتر در نواحی مرزهای شرقی این رژیم با اردن تأسیس می‌شود. هزینه احداث این دیوار بالغ بر ۳۰۰ میلیون شیکل (۷۸ میلیون دلار) است. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در اول ژانویه ۲۰۱۲ از طرح احداث این دیوار خبر داد و تأکید کرد که این رژیم دیواری امنیتی در نواحی مرزی اردن و طول منطقه وادی عربه طراحی و احداث خواهد کرد.
بنا بر اعلام رژیم صهیونیستی هدف از احداث این دیوار حمایت از مرزهای فلسطین اشغالی در برابر اردن و جلوگیری از نفوذ عناصر مهاجر آفریقایی به سرزمین‌های اشغالی است. این پروژه نیازمند راهسازی و ایجاد برج و احداث و نصب ابزارهای پیشرفته رصد و پیگیری تحولات در نزدیکی فرودگاه ایلان رامون است که در منطقه تمناع قرار دارد. ده‌ها پیمانکار و صد‌ها کامیون وابسته به اداره مهندسی و ساخت و ساز در وزارت جنگ رژیم صهیونیستی در احداث این پروژه حضور دارند.
دیوار مصر
کابینه رژیم صهیونیستی در آغاز سال ۲۰۱۰ با احداث دیواری در امتداد بخشی از مرزهای سرزمین‌های اشغالی با مصر موافقت کرد. همچنین مقرر شد در این دیوار دستگاه‌های پیشرفته نظارت به بهانه جلوگیری از نفوذ عناصر مهاجر غیرقانونی و فعالان سیاسی به داخل سرزمین‌های اشغالی نصب شود تا به ادعای صهیونیست‌ها هویت دموکراتیک و یهودی اسرائیل تضمین شود.
پایگاه اینترنتی روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت در مطلبی نوشت که نتانیاهو با طرح احداث دیوار حائل در طول مرزهای مصر از شهر ایلات در خلیج عقبه تا تقاطع مرزهای مصر با فلسطین اشغالی و نوار غزه با هزینه مالی بالغ بر ۴۰۰ میلیون دلار موافقت کرده است. نتانیاهو گرچه در این نشست تأکید کرد که تصمیم به احداث این دیوار یک تصمیم استراتژیک برای تضمین حفاظت از هویت یهودی و دموکراتیک! رژیم صهیونیستی به شمار می‌رود، اما به نظر می‌رسد این دیوار نیز با هدف مشابه دیوارهای دیگر احداث شده و برای جلوگیری از انجام اقدامات نظامی ضد صهیونیست‌ها و شهرک نشینان تاسیس شده است.
در همین راستا در اوایل آغاز ۲۰۱۷ روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت نوشت که مقامات رژیم اشغالگر قدس برای احداث دیوار حائل در زیر زمین در طول مرزهای جنوبی سرزمین‌های اشغالی با مصر برنامه‌ریزی می‌کنند. روزنامه مذکور علت این اقدام را ناتوانی نیروهای امنیتی مصر در متوقف کردن فعالیت‌های گروه‌های مسلح در صحرای سینا و نگرانی اسرائیل از کشیده شدن عملیات آن‌ها به داخل سرزمین‌های اشغالی توصیف کرده است.
این دیوار شبیه دیوار صهیونیستی احداث شده در طول مرزهای نوار غزه است و بنابراین گزارش صهیونیستی مراحل اولیه آن تن‌ها در یک کیلومتر به تصویب رسیده و به ارتش رژیم اسرائیل این امکان را می‌دهد تا تونل‌های حفرشده در زیر صحرای سینا را شناسایی کند. با ادامه احداث این دیوار، طول آن سه کیلومتر افزایش پیدا خواهد کرد.
رژیم صهیونیستی گرچه هدف از احداث این دیوار را دور کردن تهدیدات گروه‌های تروریستی نظیر داعش از طریق استفاده از تونل‌ها در صحرای سینا توصیف کرده است، اما این گروه‌ها هرگز عملیات و حملاتی را ضد اهداف اسرائیلی در داخل و خارج سرزمین‌های اشغالی انجام نداده‌اند.
دیوار جولان
کابینه رژیم صهیونیستی احداث دیوار در مرزهای جولان اشغالی تحت اشغال خود از سال ۱۹۶۷ تاکنون را تصویب کرده است. شبکه ده تلویزیون رژیم صهیونیستی در اواخر ژوئن ۲۰۱۱ با اعلام این خبر تأکید کرد که دیدار مذکور ۸ متر ارتفاع خواهد داشت و طول آن چهار کیلومتر بوده و در نزدیکی روستای مجدل شمس و به صورت ویژه در منطقه تل الصیحات (تل الصراخ: تپه داد و فریاد) احداث خواهد شد. نامگذاری این منطقه از آن رو است که اشغالگری رژیم صهیونیستی در این منطقه باعث دور شدن ساکنان آن از نزدیکان خود در بخش سوری جولان شده و آن‌ها برای گفتگو با خانواده‌ها و نزدیکان خود در داخل اراضی سوریه از بلندگو استفاده می‌کنند.
گرچه در درجه اول احداث این دیوار در مساحت چهار کیلومتر اعلام شده بود، اما بعداً مشخص شد که طول این دیوار ۷۰ کیلومتر بوده و مناطق مرزی با سوریه که پیش از این خطرناک توصیف نکرده بود نیز به آن اضافه شده است. این دیوار از منطقه الحمه در جنوب بلندی‌های جولان آغاز شده و تا گذرگاه القنیطره در شمال جولان اشغالی امتداد پیدا می‌کند.
دیوار لبنان
احداث دیوار مرزی سیمانی در مرزهای سرزمین‌های اشغالی و لبنان در سال ۲۰۱۲ از سوی رژیم صهیونیستی به طول تقریباً یک کیلومتر تا ارتفاع حدود ۸ متر آغاز شد که مناطق کفرکلای لبنان و شهرک صهیونیست‌نشین المطلة واقع در روبروی آن در سرزمین‌های اشغالی را از هم جدا می‌کند. کفرکلا و المطلة به هم مشرف هستند و کسانی که از یکی از این مناطق عبور می‌کنند، می‌توانند اتفاقات موجود در طرف مقابل را به خوبی مشاهده کنند. این دو منطقه یک گذرگاه مشترک نیز دارند.
رژیم صهیونیستی که تا پیش از این تلاش داشت مرزهای جغرافیایی خود را گسترش داده و در همین راستا طرح نیل تا فرات را تبلیغ می‌کرد، در جریان شکست‌های متوالی دو دهه گذشته از محور مقاومت، برای حفظ امنیت شهروندان و ارتشش، خود را در این شش دیوار محصور کرده است.
احداث این دیوار‌ها رویکرد بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی مبتنی بر ایجاد امنیت و نظریه دیوار آهنین را نشان می‌دهد که اعتقاد دارد قدرت و تقویت برتری نظامی و انزوای امنیتی اسرائیل از محیط اطراف آن بهترین تضمین برای حفظ امنیت این رژیم است.
تاکنون شش دیوار امنیتی میان اسرائیل در طول مرزهای این رژیم با مصر و اردن و سوریه و لبنان و نوار غزه طراحی شده، بعلاوه اینکه بزرگ‌ترین دیوار حائل در کرانه باختری تاسیس شده است.
در این مقاله مهم‌ترین دیوارهای احداث شده از سوی رژیم صهیونیستی مورد بررسی قرار می‌گیرد:
دیوار حائل با کرانه باختری
بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دیوارهای رژیم صهیونیستی، دیوار حائل است که این رژیم در کرانه باختری در نزدیکی خط سبز برای جلوگیری از ورود ساکنان فلسطینی به سرزمین‌های اشغالی یا شهرک‌های صهیونیست‌نشین نزدیکی کرانه باختری احداث کرده است. آغاز احداث این دیوار به تاریخ ۲۳ ژوئن ۲۰۰۲ در دوره نخست وزیری آریل شارون باز می‌گردد.
دیوار حائل از اراضی مسکونی و زراعی کرانه باختری عبور کرده و مانع از دسترسی فلسطینیان به تعدادی از خیابان‌ها و مزارع خود می‌شود. نحوه احداث این دیوار در منطقه شمالی به گونه‌ای است که باعث انزوای بیش از ۵۰۰۰ فلسطینی شده است که در مناطق بین خط سبز و دیوار حائل گیر افتاده‌اند. مقامات رژیم صهیونیستی مجموعه‌ای از درب‌های تردد را در این دیوار تعبیه کرده‌اند که برای عبور و مرور از آن سامانه‌ای برای صدور مجوز طراحی شده است.
طول این دیوار در کرانه باختری اشغالی بالغ بر ۷۷۰ کیلومتر است که ۱۴۲ کیلومتر آن در بخش اطراف قدس قرار دارد و غلاف قدس نامیده می‌شود. ارتفاع این دیوار نیز تا ۸ متر می‌رسد. در حال حاضر ۵۳۹ کیلومتر از این دیوار یعنی حدود ۷۰ درصد آن تکمیل شده و حدود ۶۲ کیلومتر یعنی ۷ درصد در حال احداث است و حدود ۱۷۰ کیلومتر از آن یعنی ۲۲ درصد نیز باقی مانده است.
دیوار غزه
دیواری با بتون آرمه که بر روی زمین و زیر زمین کشیده شده است. نظامیان رژیم اشغالگر قدس احداث این دیوار را در سپتامبر سال ۲۰۱۶ در مرز فلسطین اشغالی و نوار غزه با هدف ایجاد امنیت برای شهرک‌نشینان نزدیک مناطق مرزی و مقابله با خطر تونل‌های حفاری شده توسط مقاومت فلسطین احداث می‌کنند. هزینه ساخت این دیوار بالغ بر نیم میلیارد دلار است.
طول دیوار سیمانی نوار غزه به ده‌ها کیلومتر در مناطق مرزی بین اسرائیل و غزه می‌رسد. این دیوار با عمق زیاد در زیر زمین احداث می‌شود تا بتواند مانع از نفوذ عناصر مقاومت فلسطین به داخل سرزمین‌های اشغالی شود. گادی ایزنکوت رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی این دیوار را بزرگ‌ترین پروژه در تاریخ ارتش این رژیم برشمرده است. ارزش مالی این پروژه بالغ بر ۲ میلیارد شیکل (۵۳۲ میلیون دلار) برآورد شده، اما رسانه‌های عرب زبان می‌نویسند این هزینه به یک میلیارد دلار نیز می‌رسد. هدف از احداث این دیوار، ایجاد مانعی بتنی در برابر نفوذ عناصر مقاومت فلسطینی به سرزمین‌های اشغالی است.
رسانه‌ها در آگوست ۲۰۱۶ گزارش دادند که وزارت جنگ رژیم صهیونیستی مناقصه‌هایی را برای حفاری و احداث دیوار جدید به طول ۶۰ کیلومتر منتشر کرده تا بتواند تمامی مرزهای نوار غزه را احاطه کند. البته مهلت زمانی که احداث این دیوار طول خواهد کشید، مشخص نشده است. چرا که این دیوار باید چندین متر در زیر زمین و چند متر در روی آن احداث شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های این دیوار همین است که باید در عمق بالایی از زمین احداث شود و چندین طبقه در زیر زمین و روی آن داشته باشد.
دیوار اردن
دیدار اردن با طول ۳۰ کیلومتر در نواحی مرزهای شرقی این رژیم با اردن تأسیس می‌شود. هزینه احداث این دیوار بالغ بر ۳۰۰ میلیون شیکل (۷۸ میلیون دلار) است. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در اول ژانویه ۲۰۱۲ از طرح احداث این دیوار خبر داد و تأکید کرد که این رژیم دیواری امنیتی در نواحی مرزی اردن و طول منطقه وادی عربه طراحی و احداث خواهد کرد.
بنا بر اعلام رژیم صهیونیستی هدف از احداث این دیوار حمایت از مرزهای فلسطین اشغالی در برابر اردن و جلوگیری از نفوذ عناصر مهاجر آفریقایی به سرزمین‌های اشغالی است. این پروژه نیازمند راهسازی و ایجاد برج و احداث و نصب ابزارهای پیشرفته رصد و پیگیری تحولات در نزدیکی فرودگاه ایلان رامون است که در منطقه تمناع قرار دارد. ده‌ها پیمانکار و صد‌ها کامیون وابسته به اداره مهندسی و ساخت و ساز در وزارت جنگ رژیم صهیونیستی در احداث این پروژه حضور دارند.
دیوار مصر
کابینه رژیم صهیونیستی در آغاز سال ۲۰۱۰ با احداث دیواری در امتداد بخشی از مرزهای سرزمین‌های اشغالی با مصر موافقت کرد. همچنین مقرر شد در این دیوار دستگاه‌های پیشرفته نظارت به بهانه جلوگیری از نفوذ عناصر مهاجر غیرقانونی و فعالان سیاسی به داخل سرزمین‌های اشغالی نصب شود تا به ادعای صهیونیست‌ها هویت دموکراتیک و یهودی اسرائیل تضمین شود.
پایگاه اینترنتی روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت در مطلبی نوشت که نتانیاهو با طرح احداث دیوار حائل در طول مرزهای مصر از شهر ایلات در خلیج عقبه تا تقاطع مرزهای مصر با فلسطین اشغالی و نوار غزه با هزینه مالی بالغ بر ۴۰۰ میلیون دلار موافقت کرده است. نتانیاهو گرچه در این نشست تأکید کرد که تصمیم به احداث این دیوار یک تصمیم استراتژیک برای تضمین حفاظت از هویت یهودی و دموکراتیک! رژیم صهیونیستی به شمار می‌رود، اما به نظر می‌رسد این دیوار نیز با هدف مشابه دیوارهای دیگر احداث شده و برای جلوگیری از انجام اقدامات نظامی ضد صهیونیست‌ها و شهرک نشینان تاسیس شده است.
در همین راستا در اوایل آغاز ۲۰۱۷ روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت نوشت که مقامات رژیم اشغالگر قدس برای احداث دیوار حائل در زیر زمین در طول مرزهای جنوبی سرزمین‌های اشغالی با مصر برنامه‌ریزی می‌کنند. روزنامه مذکور علت این اقدام را ناتوانی نیروهای امنیتی مصر در متوقف کردن فعالیت‌های گروه‌های مسلح در صحرای سینا و نگرانی اسرائیل از کشیده شدن عملیات آن‌ها به داخل سرزمین‌های اشغالی توصیف کرده است.
این دیوار شبیه دیوار صهیونیستی احداث شده در طول مرزهای نوار غزه است و بنابراین گزارش صهیونیستی مراحل اولیه آن تن‌ها در یک کیلومتر به تصویب رسیده و به ارتش رژیم اسرائیل این امکان را می‌دهد تا تونل‌های حفرشده در زیر صحرای سینا را شناسایی کند. با ادامه احداث این دیوار، طول آن سه کیلومتر افزایش پیدا خواهد کرد.
رژیم صهیونیستی گرچه هدف از احداث این دیوار را دور کردن تهدیدات گروه‌های تروریستی نظیر داعش از طریق استفاده از تونل‌ها در صحرای سینا توصیف کرده است، اما این گروه‌ها هرگز عملیات و حملاتی را ضد اهداف اسرائیلی در داخل و خارج سرزمین‌های اشغالی انجام نداده‌اند.
دیوار جولان
کابینه رژیم صهیونیستی احداث دیوار در مرزهای جولان اشغالی تحت اشغال خود از سال ۱۹۶۷ تاکنون را تصویب کرده است. شبکه ده تلویزیون رژیم صهیونیستی در اواخر ژوئن ۲۰۱۱ با اعلام این خبر تأکید کرد که دیدار مذکور ۸ متر ارتفاع خواهد داشت و طول آن چهار کیلومتر بوده و در نزدیکی روستای مجدل شمس و به صورت ویژه در منطقه تل الصیحات (تل الصراخ: تپه داد و فریاد) احداث خواهد شد. نامگذاری این منطقه از آن رو است که اشغالگری رژیم صهیونیستی در این منطقه باعث دور شدن ساکنان آن از نزدیکان خود در بخش سوری جولان شده و آن‌ها برای گفتگو با خانواده‌ها و نزدیکان خود در داخل اراضی سوریه از بلندگو استفاده می‌کنند.
گرچه در درجه اول احداث این دیوار در مساحت چهار کیلومتر اعلام شده بود، اما بعداً مشخص شد که طول این دیوار ۷۰ کیلومتر بوده و مناطق مرزی با سوریه که پیش از این خطرناک توصیف نکرده بود نیز به آن اضافه شده است. این دیوار از منطقه الحمه در جنوب بلندی‌های جولان آغاز شده و تا گذرگاه القنیطره در شمال جولان اشغالی امتداد پیدا می‌کند.
دیوار لبنان
احداث دیوار مرزی سیمانی در مرزهای سرزمین‌های اشغالی و لبنان در سال ۲۰۱۲ از سوی رژیم صهیونیستی به طول تقریباً یک کیلومتر تا ارتفاع حدود ۸ متر آغاز شد که مناطق کفرکلای لبنان و شهرک صهیونیست‌نشین المطلة واقع در روبروی آن در سرزمین‌های اشغالی را از هم جدا می‌کند. کفرکلا و المطلة به هم مشرف هستند و کسانی که از یکی از این مناطق عبور می‌کنند، می‌توانند اتفاقات موجود در طرف مقابل را به خوبی مشاهده کنند. این دو منطقه یک گذرگاه مشترک نیز دارند.
رژیم صهیونیستی که تا پیش از این تلاش داشت مرزهای جغرافیایی خود را گسترش داده و در همین راستا طرح نیل تا فرات را تبلیغ می‌کرد، در جریان شکست‌های متوالی دو دهه گذشته از محور مقاومت، برای حفظ امنیت شهروندان و ارتشش، خود را در این شش دیوار محصور کرده است.
لینک کپی شد
گزارش خطا
۰
اخبار مرتبط
ارسال نظر
*شرایط و مقررات*
خبرگزاری دانشجو نظراتی را که حاوی توهین است منتشر نمی کند.
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگیلیش) خودداری نمايید.
توصیه می شود به جای ارسال نظرات مشابه با نظرات منتشر شده، از مثبت یا منفی استفاده فرمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابهی دارند، انتشار نمی یابد.