جلوی میز دکتر چهار پنج مشبک رنگی چسباندن برای تعیین کور رنگی. دخترها اکثرا از این مرحله پیروز بیرون میآیند، اما پسرها غریب به اتفاق نمیتوانند فرق بین نارنجی و پرتقالی را با گلبهی و سبز چمنی و یشمی را با سبز کله غازی و ترکیب رنگهای اینچنینی که روی میز دکتر است، تشخیص دهند!
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-زینب امیدی، خیابان ۱۶ آذر، باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران، ساعت ۱۱ صبح، «غرفه تن سنجی»: -قدت چند بود؟ ۱۷۵
-تو چند بودی؟ ۱۸۰ (می خندد)
- دروغ نگو حسین پشت سر تو بود به اون گفتن ۱۷۸ اون وقت تو واسه ما شدی ۱۸۰؟
(صدای خنده جمع چهار پنج نفره دانشجویان)
کنار جمع چهار پنج نفره اتاق تن سنجی بودم که نیلی رئیس دانشگاه تهران به همراه معاونین سر رسید. وارد غرفه شد و شروع به سوال پرسیدن کرد. میانگین قد دانشجویان دانشگاه ما چقدر است؟ دکتر گفت: بین ۱۷۰ تا ۱۷۵ نیلی هم با دقت اطلاعات را یادداشت میکند و برای بازدید راهی غرفههای دیگر میشود.
از مسئول غرفه در خصوص تناسب قد و وزن دانشجویان میپرسم. او میگوید حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد دانشجویان تناسب وزن دارند.
دانشجویان غرفه تن سنجی به سمت غرفه بعدی راهنمایی میشوند؛ «غرفه بینایی سنجی» غرفهای که احتمالا خیلیها از اینکه آن علامت E انگلیسی را غلط جهت یابی کنند واهمه دارند. من هم با آنها وارد غرفه میشوم. دکتر دستش را روی علامتهای E میگذارد تا دانشجویان آن طرف اتاق جهت را تشخیص دهند.
-بالا. چپ نه نه راست.
-بله من چشمم رو عمل لازک کردم
- من عینکی هستم
دکتر: با عینک علامتها رو بگین
دانشجویان پسر بیشتر از دانشجویان دختر کور رنگی دارند
جلوی میز دکتر چهار پنج مشبک رنگی چسباندن برای تعیین کور رنگی. دخترها اکثرا از این مرحله پیروز بیرون میآیند، اما پسرها غریب به اتفاق نمیتوانند فرق بین نارنجی و پرتقالی را با گلبهی و سبز چمنی و یشمی را با سبز کله غازی و ترکیب رنگهای اینچنینی که روی میز دکتر است تشخیص دهند! بعد از اینکه غرفه کمی خلوتتر میشود پیش دکتر میروم و از او در خصوص آمار بینایی سنجی دانشجویان دانشگاه تهران میپرسم. او میگوید: ما در این غرفه میزان بینایی سنجی و کور رنگی دانشجویان را بررسی میکنیم که معمولا دانشجویان پسر بیشتر از دانشجویان دختر کور رنگی دارند و نیمی از دانشجویان نیز عینکی هستند و با عینک نیز معاینه میشوند.
در کنار غرفه بینایی سنجی غرفه بعدی که دانشجویان صف عریض و طویلی برایش کشیده اند و پارتیشنهای سفید بیمارستانی قسمت خانمها و آقایان را از هم مجزا کرده است؛ «غرفه دندان پزشکی» است. غرفهای که در آن سطح سلامت دندانهای دانشجویان مورد بررسی قرار میگیرد و اگر نیاز به ارتودنسی، عصب کشی، پر کردن دندان و یا مشکلاتی از این قبیل باشند در پرونده پزشکی آنها ثبت و برای پیگیری ارجاع داده میشوند.
نیلی رئیس دانشگاه هنوز در حال بازدید کردن از غرفههای دیگر است و من در یک فرصت مقتنم یوسف مقدس مدیر کل بهداشت و درمان دانشگاه تهران را پیدا میکنم تا از او در خصوص جزئیات طرح پایش سلامت دانشگاه تهران بپرسم. او کسی است که زیر و بم مسائل بهداشتی و درمانی دانشجویان را میداند و دیروز پس از بریدن ربان قرمز نمایشگاه توسط نیلی و یکی از دانشجویان دوش به دوش او قدم بر میداشت و اطلاعات دقیقی را در مورد هر غرفه میداد.
حدود ۱۰ درصد دانشجویان دانشگاه تهران نیاز به معاینه تخصصی دارند/ طرح پایش سلامت رایگان است
یوسف مقدس مدیر کل بهداشت و درمان دانشگاه تهران میگوید: در دانشگاه تهران به علت تعدد زیاد دانشجویان و پردیسهای زیادی که دارد سال گذشته حدود ۱۰ هزار و ۵۰ نفر و امسال پیش بینی شده حدود ۱۱ هزار دانشجو در طرح پایش سلامت مورد بررسی قرار گیرند. برای اجرای این طرح حدود ۲ هفته بازه زمانی از ۱۶ لغایت ۲۶ مهر ماه در نظر گرفته شده است و روزانه حدود ۸۰۰ دانشجو ثبت نام و طرح پایش سلامت را طی میکنند.
مدیر کل بهداشت و درمان دانشگاه تهران ضمن تاکید براینکه اجرای این طرح برای تک تک دانشجویان دانشگاه تهران به صورت رایگان است گفت: دانشجویی که از همان مراحل اول ثبت نام در سامانه گلستان اقدام به شرکت در طرح پایش سلامت میکند هیچ هزینهای پرداخت نمیکند و حتی دانشجویانی که این جا پزشک تشخیص بدهد نیاز به مشاوره و معاینه تخصصی دارند برگههای مخصوصی را همان جا در حضور پزشک پر میکنند و از خدمات رایگان از قبیل: آزمایش، نوار قلب، معاینات تخصصی و... برخوردار خواهند شد.
وی در پاسخ به این سوال که میانگین سلامت سنجی دانشجویان دانشگاه تهران در پایش سلامت طی سالیان متوالی چگونه بوده است گفت: به صورت کلی عددی که از سال گذشته توسط طرح پایش سلامت با توجه به سوابق خود دانشجو و خانواده اش استخراج شد این بود که حدود ۱۰ درصد دانشجویان دانشگاه تهران نیاز به معاینات بیشتر و آزمایشات تخصصی داشتند و حدودا ۹۰ درصد دانشجویان با هیچ مشکلی مواجه نبودند و همان موقع کارنامه آنها تایید شد. اکثر کسانی که جزو آن ده درصد هستند پس از معاینات تخصصی مشکلشان برطرف میشود به جز کسانی که دچار بیماری هایی نظیر دیابت، مشکلات قلبی و تشنج و... هستند که باید تحت نظر باشند.
پس از شنیدن حرفای یوسف مقدس راهی غرفههای بعدی میشوم. در کنار غرفه هایی که به آنها اشاره شد دو غرفه «مرکز مشاوره دانشگاه» و «مرکز مشاوره دانشجویی» نیز مشغول فعالیت بودند و جدای از ارائه خدمات مشاورهای به دانشجویان؛ در نمایشگاه هایی که کنار غرفههای خود دایر کرده بودند کلکسیونی از خدمات خود در طول سال تحصیلی را عرضه میداشتند.
دانشجویان در «غرفه پزشک» مشغول تکمیل پرونده پزشکی خود بودند و فشار خون و تست قند و ... را انجام می دادند. در کنار این غرفه میشد غرفههای متعدد دیگری را نیز در باشگاه دانشجویان پیدا کرد که نشان میداد مختص سال اولیها و برای جذب وعضو گیری آنجا هستند؛ مثل: بنیاد حامیان دانشگاه، انجمن علمی، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، بسیج دانشجویی، انجمن اسلامی، جنبش عدالتخواه، جامعه اسلامی، کانونهای فرهنگی و اجتماعی، سازمان بین المللی ISIC، مرکز تحقیقات و تحول خانواده.
از حواشی جالب این نمایشگاه وجود غرفه لوازم تحریر و غرفه کیف و کیف پول چرم بود. نا گفته نماند که غرفه چرم بیشتر مورد توجه دانشجویان دختر بود و چون دقیقا این غرفه اولین غرفه نمایشگاه شده بود، بچهها بعد از «غرفه پذیرش» درگیر قیمت پرسیدن کیف و کیف و پولهای چرم دست ساز میشدند که به خودی خود جالب بود!
دانشجویان میتوانند به جزئیات پرونده پزشکی خود دسترسی داشته باشند
مجید سرسنگی هم دیروز همراه رئیس دانشگاه به غرفهها سر میزد. از او در خصوص جزئیات اجرای طرح پایش سلامت پرسیدم. او میگوید: برای هر دانشجو پرونده پزشکی تشکیل داده میشود و در دو مرکز بهداشت و مشاوره دانشجویان معاینه میشوند. طی این پایش دانشجویانی که دچار یکسری ناهنجاریها هستند شناسایی شده و تحت درمان قرار میگیرند.
سرسنگی افزود: حدود ۱۵ سال است که طرح پایش سلامت در دانشگاه تهران اجرا میشود و همه خدمات ارائه شده به صورت رایگان برای دانشجویان خواهد بود. دانشگاه تهران خوشبختانه در بحث خدمات رفاهی خصوصا در حوزه پزشکی و دندان پزشکی یکی از بهترین سرویسها را در بین دانشگاههای کل کشور دارد.
وی در پاسخ به این سوال که اطلاعات پروندههای پزشکی دانشجویان به آنها داده میشود یا خیر گفت: دانشجویان دانشگاه تهران میتوانند به همه اطلاعات شخصی خود در پرونده پزشکی پایش سلامت دسترسی داشته باشند. البته عدهای بسیاری از دانشجویان دانشگاه تهران دچار مشکل یا بیماری خاصی نیستند به همین خاطر طبیعتا سراغ این پرونده را نمیگیرند. اما قطعا دانشجویانی که با اضافه وزن، بیماریهای قلبی و ... دارند پروندهها برای بررسیهای بیشتر و مراجعه به پزشکان متخصص ارجاع داده میشود.
آخرین غرفهای که دانشجویان با آن سرو کار دارند «غرفه تایید نهایی» است که هر دانشجو پرونده پزشکی خود را با امضا تایید میکند و میرود. تقریبا در تمام طول مدت بازدید از غرفه شاهد بی نظمی خاصی نبودم و همه چیز سر جای خودش و به موقع انجام میشد که این یکی از نکات مثبت اجرای طرح است. شاید برای هر فرد نهایتا نیم ساعت طول میکشید و پس از ان میتوانست از سایر غرفهها بازدید کند و حتی خرید!
پایش سلامت، فرصتها و تهدیدها
لزوم بر اجرای طرح پایش سلامت شاید به این خاطر باشد که کسی مثل مدیرکل تربیت بدنی وزارت علوم سال گذشته تاکید کرده است سطح ناهنجاریهای سلامت در بین دانشجویان افزایش یافته و دانشجویان به بیماریهای مختلفی از جمله چاقی و اضافه وزرن مبتلا هستند. البته نتیجه گیری مثبت از این طرح مستلزم توسعه فعالیتهای ورزشی در دانشگاه نیز هست تا سبب ایجاد فضای نشاط و امید در بین دانشجویان و کاهش آسیبهای اجتماعی در دانشگاهها شود.
دانشجویان باید بدانند طرح پایش سلامت برای جدید الورودها اجباری است و اگر دانشجویی در آن شرکت نکند برای ترم دوم ثبت نام نخواهد شد. این طرح در حال حاضر در بیش از ۳۰ دانشگاه کشور اجرایی شده و جامعه اطلاعاتی دقیقی از سطج سلامت دانشجویان به دست آمده است که برای تصمیم گیریهای مختلف در سطح دانشگاه بسیار کارآمد خواهد بود. پایش سلامت دانشجویان از سوی مراکز مشاوره و سلامت دانشگاهها پیگیری میشود و طبق گفته مسئولین برای همه دانشجویان کاملا رایگان است؛ فلذا اگر دانشگاهی در این امر تخطی کند انتظار میرود دانشجویان هوشیارانه این امر را اطلاع رسانی کنند.
به طور کلی «اعتیاد»، «اختلالات روانی- بالینی مانند افسردگی و اضطراب»، «اختلالات وسواسی اجباری»، «اختلالات متاثر از مشکلات جسمی»، «اختلالات مربوط به استرسها و تروماها» و «شکستهای عاطفی» جزء شایعترین آسیبهای اجتماعی در میان دانشجویان است که در طرح پایش سلامت و با کمک مراکز مشاوره دانشگاهها پیگیری و درمان میشود. طبق گفته مدیرکل دانشجویی معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت «افت تحصیلی» و سپس «شکست عاطفی» شایع و فراگیرترین آسیبها و سپس «اعتیاد» در رده دوم آسیبهای دانشجویان دانشگاههای مار قرار دارد. به همین خاطر همه امیدوارند خروجی اجرای طرح پایش سلامت کم رنگتر شدن این آسیبها باشد.