ظهر امروز مناظرهای به همت بسیج دانشجویی دانشگاه بوعلی سینا با موضوع تحولات منطقه و تروریسم در سالن شهید چیت سازیان برگزار شد. در این برنامه دو استاد علوم سیاسی این دانشگاه به مناظره پرداختند.
دکتر حسن رحیمی روشن استادیار علوم سیاسی در شروع بحث گفت: سابقه تروریسم طولانی است اما عملیاتهای امروز تروریستی در منطقه، روشهای بدیع و تازه است. ریشههای عملیات انتحاری به سازمان مجاهدین خلق برمیگردد. کلینتون علنا گفت که داعش را ما بوجود آوردیم اما زمینه اصلی این بحث، در خود منطقه وجود داشت. مبنای شکل گیری گروه های تکفیری به ابنتیمیه در قرن هفتم و عبدالوهاب در قرن دوازدهم برمیگردد.
دکتر محمد قاسمی طرف دیگر این مناظره در ابتدای صحبت های خود بیان کرد: تروریستها به ۳شکل مارکسیستی-مائوئیستی، ناسیونالیستی و مذهبی تقسیم بندی میشوند. تروریسم علاوه بر بعد ایدئولوژیک، بعد اجتماعی هم دارد. فقر و فساد زمینه ساز فعالیتهای غیرقانونی و تبهکاری است که نمونه آن را در افغانستان و عراق میبینید. برای نمونه در افغانستان ۳۶درصد مردم در زیر خط فقر مطلق هستند، ۵۰درصد به آب سالم دسترسی ندارند و فساد در حال گسترش است. اگر قرار است با تروریسم در منطقه مبارزه شود باید باتلاق های فقر و فساد خشکانده شود.
رحیمی ادامه داد: انگلیس از اندیشههای عبدالوهاب برای در هم شکستن دولت عثمانی استفاده کرد. تکفیریها فرزندان معنوی سعودی ها هستند. راه خروج از تروریسم منطقه، درگیری و مقاومت و مبارزه با سرچشمه های آن است. ترامپ در ایام انتخابات میگفت که داعش را آمریکا بوجود آورد.
قاسمی در زمان دوم گفتگوی خود گفت: بوجود آمدن داعش را به صورت توطئه دیدن زیاد جالب نیست. اینکه کلینتون گفت داعش را ما ساختیم، مراد این بود که به مجاهدین افغان در مقابل روسیه کمک کردیم و در آنجا این ایدئولوژی را تلفیق کردند و داعش بوجود آمد. گروههای تروریستی فرقشان این است که دنبال منافع مالی نیستند و منافع سیاسی را دنبال میکنند. یکی از شعارهای طالبان مبارزه با فساد است و بدنبال پیاده کردن این ایدئولوژی هستند. بین گروههای مافیایی و تروریستی بعضا روابطی بوجود میآید و بعضا تروریستها متوجه میشوند که به صورت مافیایی سود زیادی میبرند و خودشان در پی ایجاد یک تجارت میشوند.
رحیمی در پاسخ به اظهارات قاسمی بیان کرد: توهم توطئه خود تبدیل به یک توهم شده و توهم چیزی است که وجود ندارد ولی فکر میکنید که وجود دارد. بحث دخالت ابرقدرت ها در تروریسم عینی است و سوال این است که داعش این همه تجهیزات را از کجا آورده است. آمریکا تا ۲۰۲۰ میخواهد برخی کشورها را تا حد ممکن کوچک کند و سوریه، ایران و مصر هنوز برای آمریکا بزرگ است. نکته دیگر این است که حمایتهای ایران برای اهل سنت منطقه بیشتر از گروههای شیعی بوده است.
قاسمی نیز عنوان کرد: همان اندازه که به بنیان ایدئولوژی تروریسم اهمیت داده میشود، بنیان اجتماعی هم مهم است. اگر جامعه ای مرفه و آزاد ایجاد کنیم افراد کمتری به اقدامات انتحاری دست میزنند. از راه های مبارزه با گسترش تروریسم و مقابله با آن، اصلاحات اقتصادی است. همانطور که حقوق اقلیت شیعیان را در عربستان پیگیری میکنیم باید حقوق اقلیت سنی در ایران هم پیگیر شود.
رحیمی روشن پاسخ داد: رابطه مستقیمی بین سطح رفاه و دموکراتیک بودن وجود دارد. آمریکا و دشمنان ایران، در شکل گیری گروه های تروریستی منطقه نقش داشته اند. رژیم اسرائیل سالانه ۱۰میلیارد دلار از آمریکا کمک بلاعوض دریافت میکند. حضور قاسم سلیمانی ها برای زمینه سازی دیپلماسی لازم هست. ایران عاشق شخصی مثل بشاراسد نیست و حضور ما در سوریه بخاطر منافع ملی است.
قاسمی در سخن پایانی خود اظهار داشت: مذهب نه انقلابی و نه ارتجاعی است و حسب موقعیت میتواند متفاوت باشد. برای جلوگیری از گسترش تروریسم از منظر جامعه شناسی، اصلاحات اقتصادی و کم کردی بیکاری و تامین معاش زندگی نیاز است. مسئله آموزش در جلوگیری از گسترش تروریسم مهم است. داعش جذابیتهای ایدئولوژی برای اروپاییها هم دارد اما تعداد آن ها کم است. اروپایی های پیوسته به داعش، از تردشدگان جامعه خود هستند.