امین حطیط بررسی کرد
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، امین حطیط تحلیلگر مسائل راهبردی منطقه در مقاله‌ای در روزنامه البناء لبنان با اشاره به قطعنامه ۲۴۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد نوشت هنگامی که آمریکا پیش‌نویس قطعنامه‌ای را از طریق کویت و سوئد در رابطه با بحران سوریه و اوضاع غوطه شرقی به شورای امنیت برد، ۳ هدف اصلی را به صورت همزمان دنبال می‌کرد. کاخ سفید به دنبال استفاده از این مصوبه برای طرح‌های خود جهت فشار بر روسیه در جهت اجرای این پروژه‌ها بود. اهداف آمریکا را می‌توان در موارد زیر برشمرد:
الف: بستن مسیر ارتش عربی سوریه و جلوگیری از اجرای عملیات پاکسازی آن در غوطه شرقی. این اقدام در شرایطی دنبال شد که ارتش سوریه خود را برای آزادسازی این مناطق آماده کرده است.
ب: اجازه دادن به عناصر مسلح برای ساماندهی مجدد نیرو‌های خود به سلاح و مهمات و تقویت عناصر انسانی از خارج از منطقه غوطه شرقی. بخشی از پروژه‌های اجرا شده در این راستا به دست آمریکایی‌ها برنامه‌ریزی جهت انتقال دو هزار نفر از عناصر تروریست از ادلب به غوطه شرقی از طریق التنف بود.
ج: ایجاد مرکز مراقبت در داخل غوطه که به عنوان هسته فرماندهی نظامی آمریکا در نزدیکی دمشق فعالیت کند.
آنچه که گفته شد فارغ از پروژه‌های آمریکا برای سایر اراضی سوریه است. رفتار این کشور در مورد عناصر مسلح تبعیض آمیز است و بخشی از آن‌ها را جزو گروه‌های تروریستی به شمار آورده و برخی دیگر را وارد این گروه‌ها نکرده است. این در حالی است که هیچ گونه ضابطه‌ای برای نظارت و اجرا و تعهد گروه‌های مسلح برای پایبندی به قوانین و مقررات بین‌المللی در چارچوب فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد وجود ندارد. آمریکا این رویکرد را به‌عنوان ابزاری برای مشروع جلوه دادن موجودیت اشغالگرایانه خود در سوریه استفاده کرده و تلاش می‌کند با ادعای اجرای قطعنامه سازمان ملل متحد، بقای خود در سوریه را حفظ کند.
این در حالی است که روسیه با هماهنگی دولت سوریه و متحدانش، این مانور فریبکارانه را با شکست مواجه کرده و مانع از رسیدن آمریکا به اهداف تجاوز طلبانه‌اش شده است. روسیه همچنین تلاش‌های گسترده آمریکا برای شیطنت در رفتار روسیه از طریق مجبور کردن کرملین به استفاده از حق وتو را نیز ناگام گذاشت. کاخ سفید تلاش داشت بعد از استفاده مسکو از حق وتو اینگونه دعا کند که روسیه آتش‌بس در سوریه را نمی‌خواهد و به دنبال جنگی است که باعث از بین رفتن غیرنظامیان می‌شود. نحوه مدیریت آمریکا در این پرونده به گونه‌ای بود که این کشور گمان می‌کرد در هر صورت برنده این بازی خواهد بود، چه در صورتی که قطعنامه در شورای امنیت ضد سوریه تصویب شود یا اینکه این قطعنامه با وتوی روسیه مواجه شود.
با این وجود روسیه مانور دیپلماتیک قابل توجهی را انجام داد، به گونه‌ای که پروژه آمریکا در شرایط خود باقی نماند و حتی روسیه نیز مجبور به وتوی آن نشد. مسکو اصلاحاتی را در این پروژه انجام داد تا اهداف مستقیم و غیرمستقیم آمریکا را ناکام بگذارد. به این ترتیب قطعنامه ۲۴۰۱ بدون محدود کردن ارتش عربی سوریه در جنگ ضد تروریسم صادر شده و حتی نتوانست این جنگ را در یک منطقه محصور کند. نشست شورای امنیت همچنین فرصتی بود تا دولت سوریه بتواند آمریکا را به علت اشغالگری در اراضی سوریه تهدید کند و اعلام کند که اگر این کشور نیرو‌های خود را که به صورت غیرقانونی در سوریه حضور دارند از این کشور خارج نکند، با بازدارندگی محور مقاومت مواجه خواهد شد.
می‌توان گفت که مانور آمریکا در شورای امنیت و تلاش برای استفاده از توجیه راهکار‌های انسانی جهت تحقق اهداف نظامی و میدانی و استراتژیک، مانوری شکست خورده بوده و باعث شده ارتش عربی سوریه همچنان بازدارندگی خود در حفظ تمامیت ارضی کشور و پیگیری عناصر تروریست در بخش‌های مختلف اراضی سوریه را در اختیار داشته باشد و با هیچ محدودیتی در این زمینه مواجه نشود.
به این ترتیب عملیات پاکسازی منطقه غوطه شرقی همچنان ادامه پیدا می‌کند و تمام کاری که مصوبه مذکور انجام داده، بازبینی کامل در طرح نظامی و بررسی ساختار‌های آن بر اساس ماهیت عناصر مسلح و رفتار آن‌ها در تقابل با ارتش سوریه است.
این مصوبه همچنین در بخش‌های متعدد کمک‌های قابل توجهی به سوریه کرد. اولین این کمک‌ها خارج کردن بهانه عامل انسانی و انتقال مسئولیت سنگین آن از دوش سوریه بود و نشان داد که اتهام زنی غرب در این عرصه بیهوده بوده است. این قطعنامه همچنین مشخص کرد که عناصر مسلح تروریست عامل اصلی مشکلات و مصیبت‌های غیرنظامیان هستند و این عناصر هستند که مانع از خروج آن‌ها از مناطق درگیری می‌شود و اجازه رسیدن کمک‌های امدادی به آن‌ها را نمی‌دهند و از آن‌ها به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کنند.
این مصوبه همچنین به ارتش عربی سوریه فرصت داده تا طرحی عملیاتی را برای خود تدوین کنند و مبارزه با عناصر تروریست را بر اساس نتایج نشست آستانه و راه حل سیاسی دنبال کند.
به این ترتیب آمریکا خود را در برابر شکست بزرگی می‌بیند که نتوانست محدودیت‌هایی را در برابر پیشروی‌ها و پاکسازی ارتش عربی سوریه در منطقه غوطه شرقی ایجاد کند. آمریکا همچنین امکان انتقال عناصر تروریستی خود به غوطه را پیدا نکرد و نتوانست پایگاهی برای خود در این منطقه بر اساس مصوبه سازمان ملل متحد دست و پا کند. این کشور با مصوبه جدید حتی قدرت استفاده از بهانه عامل انسانی را نیز از دست داد.
با این وجود به نظر می‌رسد آمریکا زمان زیادی را برای فکر کردن صرف نکرده و بار دیگر به بهانه قدیمی خود دست برده است، بهانه‌ای که همچنان به عنوان یک برگه ذخیره در اختیار این کشور قرار دارد تا بتواند در مواقع لزوم بر دولت سوریه فشار وارد کرده و تهدید به عملیات نظامی ضد آن نماید. این بهانه، بازگشت به سلاح‌های شیمیایی است.
با این وجود روسیه این بار نیز ۲ ساعت قبل از استفاده آمریکا از این بهانه، آن را ناکام گذاشت و وزارت دفاع این کشور با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که عناصر مسلح به دنبال برنامه‌ریزی برای استفاده از مواد سمی در غوطه هستند تا بتوانند دولت سوریه را به استفاده از این مواد متهم کنند. تنها دو ساعت بعد از این بیانیه بود که سخنگوی گروه تروریستی جیش الاسلام مدعی شد که دولت سوریه در غوطه شرقی از گاز کلر استفاده کرده است. در هر صورت ما نباید اظهارات مقامات فرانسوی و آمریکایی در شورای امنیت را فراموش کنیم که گفته بودند در برابر احتمال استفاده از سلاح‌های شیمیایی در سوریه دست بسته نخواهند ماند.
با وجود این ادعاها، آمریکا تمامی تلاش‌های صورت گرفته برای ایجاد کمیته تحقیق حرفه‌ای و متوازن را از ترس رسوا شدن ادعا‌های خود در استفاده از سلاح‌های شیمیایی با مانع مواجه کرده است. این در حالی است که نماینده این کشور در سازمان ملل متحد اعلام کرده بود که سوریه به صورت کامل از ناوگان سلاح‌های شیمیایی خود تخلیه شده است. این کشور به خوبی می‌داند که ارتش سوریه در عملیات نظامی خود دست برتر را در اختیار دارد و نیازی به استفاده از سلاح‌های نامتعارف ندارد. این کشور با وجود برتری موازنه قدرت به نفع خود نمی‌خواهد بهانه‌ای را به کسی بدهد تا وجهه پیروزی‌های نظامی خود را آلوده سازد. به این ترتیب هر نوع اتهام زنی در این رابطه یک فریب و شانتاژ تبلیغاتی است و هیچ عاقلی آن را نمی‌پذیرد.
با این وجود آن‌ها همچنان به اتهام‌زنی‌های خود اصرار دارند و تلاش دارند برای توقف عملیات پاکسازی منطقه غوطه شرقی که یک برگه استراتژیک و بسیار مهم در دست آمریکا است، وارد عمل شوند. البته دولت سوریه نیز می‌داند که چگونه بر اساس استراتژی واقع گرایانه خود در برابر این اتفاقات ایستادگی کرده و به اتهامات مطرح شده در این زمینه پاسخ داده و آن‌ها را ناکام بگذارد و در برابر هر تلاشی جهت ممانعت در پاکسازی اراضی خود از دست گروه‌های تروریستی و اشغالگران خارجی ایستادگی کند.
الف: بستن مسیر ارتش عربی سوریه و جلوگیری از اجرای عملیات پاکسازی آن در غوطه شرقی. این اقدام در شرایطی دنبال شد که ارتش سوریه خود را برای آزادسازی این مناطق آماده کرده است.
ب: اجازه دادن به عناصر مسلح برای ساماندهی مجدد نیرو‌های خود به سلاح و مهمات و تقویت عناصر انسانی از خارج از منطقه غوطه شرقی. بخشی از پروژه‌های اجرا شده در این راستا به دست آمریکایی‌ها برنامه‌ریزی جهت انتقال دو هزار نفر از عناصر تروریست از ادلب به غوطه شرقی از طریق التنف بود.
ج: ایجاد مرکز مراقبت در داخل غوطه که به عنوان هسته فرماندهی نظامی آمریکا در نزدیکی دمشق فعالیت کند.
آنچه که گفته شد فارغ از پروژه‌های آمریکا برای سایر اراضی سوریه است. رفتار این کشور در مورد عناصر مسلح تبعیض آمیز است و بخشی از آن‌ها را جزو گروه‌های تروریستی به شمار آورده و برخی دیگر را وارد این گروه‌ها نکرده است. این در حالی است که هیچ گونه ضابطه‌ای برای نظارت و اجرا و تعهد گروه‌های مسلح برای پایبندی به قوانین و مقررات بین‌المللی در چارچوب فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد وجود ندارد. آمریکا این رویکرد را به‌عنوان ابزاری برای مشروع جلوه دادن موجودیت اشغالگرایانه خود در سوریه استفاده کرده و تلاش می‌کند با ادعای اجرای قطعنامه سازمان ملل متحد، بقای خود در سوریه را حفظ کند.
این در حالی است که روسیه با هماهنگی دولت سوریه و متحدانش، این مانور فریبکارانه را با شکست مواجه کرده و مانع از رسیدن آمریکا به اهداف تجاوز طلبانه‌اش شده است. روسیه همچنین تلاش‌های گسترده آمریکا برای شیطنت در رفتار روسیه از طریق مجبور کردن کرملین به استفاده از حق وتو را نیز ناگام گذاشت. کاخ سفید تلاش داشت بعد از استفاده مسکو از حق وتو اینگونه دعا کند که روسیه آتش‌بس در سوریه را نمی‌خواهد و به دنبال جنگی است که باعث از بین رفتن غیرنظامیان می‌شود. نحوه مدیریت آمریکا در این پرونده به گونه‌ای بود که این کشور گمان می‌کرد در هر صورت برنده این بازی خواهد بود، چه در صورتی که قطعنامه در شورای امنیت ضد سوریه تصویب شود یا اینکه این قطعنامه با وتوی روسیه مواجه شود.
با این وجود روسیه مانور دیپلماتیک قابل توجهی را انجام داد، به گونه‌ای که پروژه آمریکا در شرایط خود باقی نماند و حتی روسیه نیز مجبور به وتوی آن نشد. مسکو اصلاحاتی را در این پروژه انجام داد تا اهداف مستقیم و غیرمستقیم آمریکا را ناکام بگذارد. به این ترتیب قطعنامه ۲۴۰۱ بدون محدود کردن ارتش عربی سوریه در جنگ ضد تروریسم صادر شده و حتی نتوانست این جنگ را در یک منطقه محصور کند. نشست شورای امنیت همچنین فرصتی بود تا دولت سوریه بتواند آمریکا را به علت اشغالگری در اراضی سوریه تهدید کند و اعلام کند که اگر این کشور نیرو‌های خود را که به صورت غیرقانونی در سوریه حضور دارند از این کشور خارج نکند، با بازدارندگی محور مقاومت مواجه خواهد شد.
می‌توان گفت که مانور آمریکا در شورای امنیت و تلاش برای استفاده از توجیه راهکار‌های انسانی جهت تحقق اهداف نظامی و میدانی و استراتژیک، مانوری شکست خورده بوده و باعث شده ارتش عربی سوریه همچنان بازدارندگی خود در حفظ تمامیت ارضی کشور و پیگیری عناصر تروریست در بخش‌های مختلف اراضی سوریه را در اختیار داشته باشد و با هیچ محدودیتی در این زمینه مواجه نشود.
به این ترتیب عملیات پاکسازی منطقه غوطه شرقی همچنان ادامه پیدا می‌کند و تمام کاری که مصوبه مذکور انجام داده، بازبینی کامل در طرح نظامی و بررسی ساختار‌های آن بر اساس ماهیت عناصر مسلح و رفتار آن‌ها در تقابل با ارتش سوریه است.
این مصوبه همچنین در بخش‌های متعدد کمک‌های قابل توجهی به سوریه کرد. اولین این کمک‌ها خارج کردن بهانه عامل انسانی و انتقال مسئولیت سنگین آن از دوش سوریه بود و نشان داد که اتهام زنی غرب در این عرصه بیهوده بوده است. این قطعنامه همچنین مشخص کرد که عناصر مسلح تروریست عامل اصلی مشکلات و مصیبت‌های غیرنظامیان هستند و این عناصر هستند که مانع از خروج آن‌ها از مناطق درگیری می‌شود و اجازه رسیدن کمک‌های امدادی به آن‌ها را نمی‌دهند و از آن‌ها به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کنند.
این مصوبه همچنین به ارتش عربی سوریه فرصت داده تا طرحی عملیاتی را برای خود تدوین کنند و مبارزه با عناصر تروریست را بر اساس نتایج نشست آستانه و راه حل سیاسی دنبال کند.
به این ترتیب آمریکا خود را در برابر شکست بزرگی می‌بیند که نتوانست محدودیت‌هایی را در برابر پیشروی‌ها و پاکسازی ارتش عربی سوریه در منطقه غوطه شرقی ایجاد کند. آمریکا همچنین امکان انتقال عناصر تروریستی خود به غوطه را پیدا نکرد و نتوانست پایگاهی برای خود در این منطقه بر اساس مصوبه سازمان ملل متحد دست و پا کند. این کشور با مصوبه جدید حتی قدرت استفاده از بهانه عامل انسانی را نیز از دست داد.
با این وجود به نظر می‌رسد آمریکا زمان زیادی را برای فکر کردن صرف نکرده و بار دیگر به بهانه قدیمی خود دست برده است، بهانه‌ای که همچنان به عنوان یک برگه ذخیره در اختیار این کشور قرار دارد تا بتواند در مواقع لزوم بر دولت سوریه فشار وارد کرده و تهدید به عملیات نظامی ضد آن نماید. این بهانه، بازگشت به سلاح‌های شیمیایی است.
با این وجود روسیه این بار نیز ۲ ساعت قبل از استفاده آمریکا از این بهانه، آن را ناکام گذاشت و وزارت دفاع این کشور با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که عناصر مسلح به دنبال برنامه‌ریزی برای استفاده از مواد سمی در غوطه هستند تا بتوانند دولت سوریه را به استفاده از این مواد متهم کنند. تنها دو ساعت بعد از این بیانیه بود که سخنگوی گروه تروریستی جیش الاسلام مدعی شد که دولت سوریه در غوطه شرقی از گاز کلر استفاده کرده است. در هر صورت ما نباید اظهارات مقامات فرانسوی و آمریکایی در شورای امنیت را فراموش کنیم که گفته بودند در برابر احتمال استفاده از سلاح‌های شیمیایی در سوریه دست بسته نخواهند ماند.
با وجود این ادعاها، آمریکا تمامی تلاش‌های صورت گرفته برای ایجاد کمیته تحقیق حرفه‌ای و متوازن را از ترس رسوا شدن ادعا‌های خود در استفاده از سلاح‌های شیمیایی با مانع مواجه کرده است. این در حالی است که نماینده این کشور در سازمان ملل متحد اعلام کرده بود که سوریه به صورت کامل از ناوگان سلاح‌های شیمیایی خود تخلیه شده است. این کشور به خوبی می‌داند که ارتش سوریه در عملیات نظامی خود دست برتر را در اختیار دارد و نیازی به استفاده از سلاح‌های نامتعارف ندارد. این کشور با وجود برتری موازنه قدرت به نفع خود نمی‌خواهد بهانه‌ای را به کسی بدهد تا وجهه پیروزی‌های نظامی خود را آلوده سازد. به این ترتیب هر نوع اتهام زنی در این رابطه یک فریب و شانتاژ تبلیغاتی است و هیچ عاقلی آن را نمی‌پذیرد.
با این وجود آن‌ها همچنان به اتهام‌زنی‌های خود اصرار دارند و تلاش دارند برای توقف عملیات پاکسازی منطقه غوطه شرقی که یک برگه استراتژیک و بسیار مهم در دست آمریکا است، وارد عمل شوند. البته دولت سوریه نیز می‌داند که چگونه بر اساس استراتژی واقع گرایانه خود در برابر این اتفاقات ایستادگی کرده و به اتهامات مطرح شده در این زمینه پاسخ داده و آن‌ها را ناکام بگذارد و در برابر هر تلاشی جهت ممانعت در پاکسازی اراضی خود از دست گروه‌های تروریستی و اشغالگران خارجی ایستادگی کند.
ارسال نظرات