عضو مجمع تشخیص مصلحت با تاکید بر اینکه برای حل مشکلات سازمان تامین اجتماعی نیازمند حرکتی همگانی و همافزایی دستگاهها و نهادهای نظام هستیم گفت ...
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، نشست تخصصی بررسی و نقد عملکرد «شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی» (شستا) در دفتر سعید جلیلی برگزار شد.
در این جلسه علاوه بر سعید جلیلی، محمد علی یزدان جو مدیرعامل اسبق شستا، علی یوسف پور رئیس اسبق هیئت مدیره شستا، حسن اعتمادزاده دبیر سابق هیات امنای سازمان تامین اجتماعی، سید محمد یاراحمدیان رییس هیات مدیره مجمع عالی نمایندگان کارگران ایران، موسی بیات نماینده کارفرمایان و انجمن مدیران در کارگروههای سازمان تامین اجتماعی، صمدالله فیروزی سرپرست سابق صندوق تامین اجتماعی، محمد امین لنگری عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام و کارشناس مسایل اقتصادی، غلامحسین رضوانی قائم مقام سابق معاونت برنامه ریزی و راهبردی رییس جمهور و عضو سابق هیات مدیره شستا، دکتر علیرضا عسگریان عضو سابق هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی، سیفی دبیر کل کانون عالی انجمنهای صنفی کارفرمایی کشور، پورعلی کارشناس و متخصص مباحث سیستمی، محمد پارسا رییس سابق کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور و عضو سابق هیات امنای سازمان تامین اجتماعی، صباغ زاده استاد دانشگاه و حسنی بافرانی عضو سابق هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی حضور داشتند.
در ابتدای این جلسه جلیلی گفت: رهبر معظم انقلاب در حکم اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام برای دوره جدید، یکی از اولویتهای سیاستگذاری را تامین اجتماعی قرار دادهاند که بخش مهمی از این شرکتها مربوط به «سازمان تامین اجتماعی» است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: چرا این تعداد از شرکتهایی که در اختیار سازمان تامین اجتماعی است نه تنها سود دهی ندارند بلکه باید از طرق دیگر تامین شوند؟
جلیلی ادامه داد: انتظار میرود تا در این جلسه، مجموعهی شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی «شستا» به صورت کارشناسی مورد بررسی قرار گیرد که تاکنون چه روندی را طی کرده و اگر با وضع مطلوب فاصله دارد، برای پر کردن این خلاء دقیقا چه راهکارهای کارشناسی پیشنهاد میشود؟
شستا به جای «بنگاه اقتصادی» به یک «بنگاه سیاسی» تبدیل شده است در ادامه محمد علی یزدان جو مدیرعامل اسبق شستا با بیان اینکه وظیفه این شرکت تامین کسری منابع مالی تامین اجتماعی است، گفت: متاسفانه از سال گذشته مصارف تامین اجتماعی از منابع آن بیشتر شده و در حال حاضر دولت بیش از ۱۴۰ هزار میلیارد تومان به تامین اجتماعی بدهکار است.
وی افزود: این در حالی است که اگر در گذشته سرمایه گذاریهای درستی صورت میگرفت، امروز وضع به اینجا نمیرسید.
مدیرعامل اسبق شستا با تاکید بر اینکه علل وضعیت نا به سامان امروز این شرکت عدم پرداخت به موقع بدهیها توسط دولت، رد دیون و ضرر ده بودن برخی شرکتهای مرتبط با شستا و عدم سرمایهگذاری درست و صحیح توسط این شرکت بوده، گفت: مشکل دیگر شستا سیاسی شدن انتخاب مدیران آن است به گونهای که بسیاری از مدیران این شرکت بزرگ و مهم اقتصادی، از ردههای پایین و بدون کمترین سابقه مرتبط و تنها به خاطر گرایشهای سیاسی انتخاب شدهاند.
یزدانجو تصریح کرد: متاسفانه در دولتهای مختلف شستا بیش از آنکه یک «بنگاه اقتصادی» باشد، یک «بنگاه سیاسی» است و حتی بسیاری از مدیران آن با ارادههای سیاسی «فراتر از وزیر» انتخاب میشوند.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: در گذشته تلاش بر این بود تا شرکتهای پربازده از شرکتهای کم بازده و یا زیان ده تفکیک شوند تا در نهایت شستا از شرکتهای زیان ده و کم بازده خارج شود، ولی امروز چنین کاری صورت نمیگیرد و باعث بدهکار شدن شستا شده است.
یزدان جو در پایان تصریح کرد: روز به روز شستا در حال بدهکارتر شدن است و اخیرا نیز سهام پتروشیمی امیرکبیر را به علت بدهیهای فراوان از دست داد.
مشکل بزرگ شستا؛ عدم ثبات مدیریت در ادامه این نشست، علی یوسفپور رئیس اسبق هیئت مدیره شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) با تاکید بر اینکه ریشه بسیاری از مشکلات این شرکت وصل بودن آن به دولت است، گفت: در دولتهای نهم و دهم مجموعا ۶ بار و در دولتهای یازدهم و دوازدهم تا امروز ۸ بار رییس شستا تغییر کرده که این مساله به خوبی نشان میدهد ثبات مدیریتی در شستا وجود ندارد.
وی افزود: ضرورت تغییر ساختار شستا بیش از هر زمان دیگری حس میشود و در صورت تغییر ساختار این شرکت میتوان به بهبود وضعیت شستا امیدوار بود.
دوم سوم شرکتهای زیر مجموعه شستا زیان ده هستند در ادامه، حسن اعتمادزاده دبیر سابق هیات امنای سازمان تامین اجتماعی نیز با تاکید بر اشکالات ساختاری سازمان تامین اجتماعی گفت: بخش قابل توجهی از مشکلات شستا به خاطر ساختار پیچیده و پر اشکال آن است که باید اصلاح شود.
وی افزود: در سالهای اخیر شستا به جای سود دهی و تامین کسریهای تامین اجتماعی به یک شرکت زیان ده تبدیل شده و امروز دو سوم شرکتهای زیر مجموعه آن زیان ده هستند.
وضعیت کنونی شستا منشاء بیرونی ندارد، حاصل عملکرد خود ماست در بخش دیگری از این نشست تخصصی، آقای صمدالله فیروزی سرپرست سابق صندوق تامین اجتماعی گفت: باید بپذیریم که بسیاری از مشکلات امروز شستا منشاء بیرونی ندارد و نتیجه عملکرد مستقیم خود ماست.
وی افزود: بسیاری از مشکلات به این برمی گردد که در زمان کار، به جای سرباز، ژنرال هستیم و در همه این سالها نیز متاسفانه بی جهت به تعداد کارمندان این سازمان افزوده ایم.
فیروزی با زیان ده خواندن اکثر شرکتهای مرتبط با شستا، گفت: برای حل این معضل قبل از هر چیز باید دخالتهای دولت در شستا تمام شود.
هزینههای جاری باید کاهش یابد در ادامه، علیرضا عسگریان عضو سابق هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی گفت: امروز هزینههای جاری این صندوقها بسیار بالا رفته و یکی از فوریترین اقدامات برای بهبود اوضاع، کاهش هزینههای اضافی است.
وی افزود: به عنوان مثال همان سالی که بنده در سازمان تامین اجتماعی بودم ۳۵۵ میلیارد تومان هزینه حقوقها بود، ولی ۱۳۵۷ میلیارد تومان مجموع مزایا بود! با کاهش همین هزینه هاست که میتوان اوضاع را بهبود بخشید.
وی خاطرنشان کرد: راهکار دیگر برای خروج از وضعیت فعلی این است که در تمام تصمیمات باید محاسبات بیمهای مدنظر قرار گیرد تا بار اضافه به بیت المال تحمیل نشود.
مشکل بزرگ تامین اجتماعی نداشتن استقلال است در بخش دیگری از این جلسه سیفی دبیر کل کانون عالی انجمنهای صنفی کارفرمایی کشور با تاکید بر اینکه مشکل امروز سازمان تامین اجتماعی و شستا «مدیریت دولتی» است، گفت: متاسفانه سازمان تامین اجتماعی مستقل نیست.
وی افزود: در همه این سالها عمدتا روسای شستا افرادی بوده اند که به خاطر گرایشهای سیاسی و با لابیهای سیاسی انتخاب شده اند و به همین خاطر «تفکر اقتصادی» برای مدیریت چنین مجموعه عظیمی را نداشتهاند.
سیفی ادامه داد: فرآیند مدیریتی شستا مشکلات جدی دارد و باید کسانی بر آن حاکم شوند که تفکر و فهم اقتصادی داشته باشند، در غیر این صورت روند زیان ده بودن این مجموعه ادامه خواهد داشت.
وی تصریح کرد: در واقع صاحبان اصلی سازمان تامین اجتماعی، کارگران و کارفرمایان هستند و تا زمانی که این قشر مدیریت واقعی سازمان را برعهده نگیرند، مدیریتهای دولتی نمیتواند چنین مجموعهای را بهتر از این مدیریت کند.
برای حل مشکل تامین اجتماعی مجموعه حاکمیت باید اقدام کند نه فقط دولت در ادامه این نشست تخصصی، آقای موسی بیات نماینده کارفرمایان و انجمن مدیران در کارگروههای سازمان تامین اجتماعی با تاکید بر اینکه در تمام دنیا سازمان جداگانهای وجود دارد که وظیفه تنظیم مقررات صندوقهای بازنشستگی را برعهده دارد، گفت: در ایران نیز باید این کار صورت بگیرد.
وی افزود: واقعیت این است که برای حل مشکلات کنونی سازمان تامین اجتماعی نه فقط دولت بلکه سایر قوا و مجموعه حاکمیت باید به میدان بیایند و با عزم جدی، به شرایط کنونی پایان دهند.
دخالتهای دولت در شستا باید تمام شود در بخش دیگری از این جلسه صباغزاده استاد دانشگاه با انتقاد از دخالتهای دولت در سازمان تامین اجتماعی و شستا گفت: تا زمانی که این روند ادامه دار باشد وضعیت بهبود نخواهد یافت و اگر روزی دولت دخالتهای خود در شستا را پایان دهد میتوان به بهبود شرایط امیدوار شد.
بن بست وجود ندارد؛ با مدیریت بهتر میتوان مشکلات را کمتر کرد در ادامه این جلسه غلامحسین رضوانی قائم مقام سابق معاونت برنامه ریزی و راهبردی رییس جمهور و عضو سابق هیات مدیره شستا گفت: اگرچه شستا در شرایط فعلی اوضاع خوبی ندارد، اما بن بست وجود ندارد و میتوان با مدیریت خوب، مشکلات آن را متوقف کرد.
وی افزود: بسیاری از مشکلات سازمان تامین اجتماعی و شستا مربوط به امروز نیست و در گذشته نیز وجود داشته، اما با مدیریت متفاوت از وضع کنونی میتوان این روند را اصلاح کرد.
تعهدات مالی دولت به تامین اجتماعی تا پایان امسال از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان عبور میکند در بخش دیگری از این جلسه سید محمد یاراحمدیان رییس هیات مدیره مجمع عالی نمایندگان کارگران ایران نیز نیز گفت: چرا در ۴ سال بودجه تامین اجتماعی ۳ برابر شده است؟ این افزایش بودجه نشان میدهد یا در این زمینه غفلت شده یا اتفاقا وضعیت تامین اجتماعی بسیار خوب است!
وی افزود: میزان تعهدات مالی دولت به سازمان تامین اجتماعی تا پایان امسال از سقف ۱۵۰ هزار میلیارد تومان نیز خواهد گذشت و ادامه این روند آسیب جدی خواهد داشت.
یاراحمدیان ادامه داد: متأسفانه با نیم نگاهی به بودجه سازمان تامین اجتماعی متوجه خواهیم شد که مدیریت منابع و مصارف وجود ندارد، سازمانی که برای کسری و تامین منابع خود در بودجه مجبور به گرفتن تسهیلات بانکی و فروش ذخایر و داراییهای خود میشود و در مصارف خود فقط ٦ هزار میلیارد تومان بابت بازپرداخت سود تسهیلات از بانکهای عامل در بودجه سالیانه خود تصویب مینماید وضعیت نا مطلوبی را نمایان میکند.
دخالتهای وزارت بهداشت و رانتهای مختلف؛ دو مشکل بزرگ تامین اجتماعی در ادامه این نشست تخصصی، آقای محمدپارسا رییس سابق کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور و عضو سابق هیات امنای سازمان تامین اجتماعی با اشاره به وضعیت نا به سامان این مجموعه، برخی دخالتهای وزارت بهداشت در سازمان تامین اجتماعی را یکی از علل اصلی وضعیت امروز دانست.
وی در ادامه با بیان برخی رانت خواریها و انتصابهای پرهزینه که تنها بواسطه سفارشهای ویژه و پشت پرده صورت میگیرد، گفت: در صورتی که در برابر این اتفاقات ایستادگی شود بسیاری از مشکلات کاهش خواهد یافت.
راهی جز «ایستادگی» در برابر رانت بازی و لابی گریها وجود ندارد در بخش دیگری از این جلسه، دکتر حسنی بافرانی نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و عضو سابق هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی درباره لابیها و سهم خواهیها از شستا گفت: در مجلس نمایندگان پاکدستی وجود دارند که در برابر لابی و رانت خواریها میایستند، اما حجم درخواستها و فسادهای مرتبط با شستا از سوی افراد و نهادهای مختلف به قدری زیاد است که برای مقابله با آن باید به طور ویژه اقدام شود.
لزوم الگو گیری از برخی کشورها برای حل مشکلات مشابه در بخش دیگری از این جلسه دکتر پورعلی کارشناس و متخصص مباحث سیستمی گفت: واقعیت این است که بسیاری از این مشکلات در سایر کشورها نیز وجود دارد و عمده کشورها در بحث صندوقهای بازنشستگی ایرادات مشابه دارند.
وی افزود:، اما با الگو گیری از برخی اقدامات درست میتوان تا حد قابل توجهی مشکلات در داخل کشور را حل و فصل کرد.
در پایان این جلسه جلیلی با جمع بندی مباحث مطرح شده توسط مسئولان قبلی سازمان تامین اجتماعی و شستا و سایر کارشناسان گفت: نباید گذاشت مشکلات امروز این مجموعه به یک مشکل جدی تبدیل شود و به همین خاطر لازم است تا به آن اهتمام ویژه شود.
وی با تاکید بر اینکه برای حل مشکلات سازمان تامین اجتماعی نیازمند حرکتی همگانی و هم افزایی دستگاهها و نهادهای نظام هستیم، گفت: در صورت اصلاح قانون، اصلاح ساختارها و نظارت قوی و مستمر دولت به جای دخالت در امور این سازمان میتوان به حل بسیاری از مشکلات در این باره امیدوار بود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: این موضوع تا جایی اهمیت دارد که رهبر معظم انقلاب نیز آن را جزو عناوین پیشنهادی به مجمع تشخیص مصلحت نظام در دوره جدید قرار دادند و امروز یک اجماع وجود دارد که اگر قرار است مشکلات سازمان تامین اجتماعی به صورت ریشهای حل و فصل شود یک نگاه ملی و حاکمیتی نیاز است.
جلیلی خاطر نشان کرد: خواهش بنده از این جمع این است که با ادامه جلسات مشابه، راهکارها و چگونگی رسیدن به وضعیت مطلوب را در قالب چند بند اصلی و کلیدی استخراج کنند تا خروجی آن با ارائه به مجمع تشخیص و در صورت تایید رهبر معظم انقلاب به «سیاستهای کلی نظام» تبدیل شود.
وی با تاکید بر اینکه برای حل مشکلات در این باره به وضع قوانین جدید نیاز داریم، گفت: ساختارها باید طوری اصلاح شود که دولت به جای اینکه مجری و متهم باشد، ناظر و مدعی باشد.
جلیلی در بخش دیگری از سخنانش گفت: باید سهم کارگر، کارفرما و دولت برای مدیریت این مجموعه به درستی مشخص شود.
وی تاکید کرد: در کنار این میتوان از تجربه مدل موفق برخی کشورها استفاده کرد و برخی از تجارب آنها با بومیسازی میتواند برای حل بخشی از مشکلات مشابه در کشور ما نیز راهگشا باشد که برای تحقق این امر لازم است تامل و تحقیق جدی درباره آن صورت بگیرد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، بیان داشت: برای مبارزه با فساد باید هزینه انجام فساد را به قدری بالا برد که مسئولان ریسک انجام کارهای خلاف قانون را نپذیرند که این کار از طریق «شفاف سازی» در عرصههای مختلف ممکن خواهد شد.
جلیلی در پایان با تاکید بر اینکه در نهایت باید دید وضع موجود چه ایراداتی دارد، گفت: بنا بر این لازم است تا در صورتی که هم اینک کار صحیحی انجام میشود از آن حمایت کرد و سایر اشکالات نیز تصحیح شود.