گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، سفر به کربلا آرزوی هر ایرانی است، حتی کسی که بارها به این سفر معنوی مشرف شده باشد، بازهم آرزوی سفر به کربلا دارد و با نوای هر که دارد هوس کرب‌وبلا بسم‌الله اشک از دیدگانش جاری می‌شود و طلب زیارت امام حسین(ع) را می‌کند.
در این بین برخی افراد سودجو از احساسات پاک مردم سوء استفاده کرده و با کاروان‌های غیرمجاز اقدام به اعزام عاشقان حسینی به عتبات می‌کنند و موجب بروز مشکلاتی گاه جبران‌ناپذیر برای زائران می‌شوند.
در سال‌های اخیر در کنار اعزام‌های سازمان حج و زیارت به عتبات، کاروان‌های آزاد نیز بدون داشتن مجوز لازم اقدام به تشکیل کاروان‌های غیرمجاز سفر به عتبات می‌کنند و افراد نیز گاهی بدون اطلاع از مجاز یا غیرمجاز بودن کاروان‌ها با آنها همراه می‌شوند.
با توجه به اینکه سازمان حج و زیارت متولی اعزام زائران به عتبات و مسؤول برنامه‌ریزی و نظارت بر عملکرد دفاتر مجاز زیارتی است، گفت‌وگویی داشتیم با مرتضی آقایی مدیرکل عتبات سازمان حج و زیارت تا از نحوه شناسایی دفتر مجاز و غیرمجاز و مشکلاتی که کاروان‌های آزادبر برای زائران ایجاد کردند، مطلع شویم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانیم؛
از گروگانگیری زائران عتبات تا متواری شدن مسؤول کاروان
در سال‌های اخیر کاروان‌های غیرمجاز عتبات زائران بسیاری را با خود همراه کرده‌اند، آماری از این کاروان‌ها و مشکلاتی که برای مردم به وجود آورده‌اند، دارید؟
بسیاری از افراد در زندگی خود آرزوی سفر به کربلا را دارند، اما متأسفانه برخی افراد سودجو به جای راهنمایی آنها برای حضور در کاروان‌های مجاز، خود اقدام به راه‌اندازی کاروان کرده و با استفاده از احساسات مردم آنها را بدون اطلاع از مجاز یا غیرمجاز بودن کاروان‌ها به عتبات می‌برند و در زائران در آنجا با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند.
به طوری موارد متعددی از طریق کنسولگری ایران در نجف و سرکنسولی ایران در کربلا اعلام شده که زائران بسیاری با مشکلات مختلف مواجه می‌شوند تا جایی که برخی گزارشات از گروگانگیری زائران حکایت دارد و برخی دیگر از متواری شدن مسؤول کاروان‌های غیرمجاز.
در هفته‌های گذشته بر اساس اطلاعات کنسولگری ایران در کربلا برخی زائران عتبات در هتل گروگان گرفته شده بودند و هتلدار به دلیل عدم پرداخت هزینه‌های اقامت زائران گذرنامه آنها را پس نمی‌داد و از آنها می‌خواست تا هزینه اقامت در کربلا را به هتلدار بدهند و زائران نیز تصور می‌کردند مسؤول کاروان این هزینه را پرداخت کرده اما پس از مدت مدتی متوجه شدند که مسؤول کاروان پول‌های زائران را گرفته و متواری شده است که در نهایت با واسطه‌گری سفارت ایران در عراق مقرر شد که زائران به ایران بازگشته و هزینه هتلدار را داده و مراتب شکایات خود را از طریق مراجع قانونی پیگیری کنند.
عدم تعهد سازمان حج و زیارت در قبال کاروان‌های آزادبر عتبات
افراد باید چگونه این تخلفات را پیگیری کنند؟
با توجه به اینکه سازمان حج و زیارت مسؤول رسیدگی به شکایات کاروان‌های مجاز به عتبات است و هیچ‌گونه تعهدی درباره کاروان‌های آزادبر ندارد، امکان پیگیری این تخلفات از سوی سازمان حج و زیارت وجود ندارد، بر همین اساس زائران باید از طریق مراجع قانونی اقدام کرده که دردسر و مشکلات زیادی نیز دارد.
همچنین سفارت ایران نیز اعلام کرده تا جلوی خروج برخی افراد رسما گرفته شود و با این اقدام تعدادی از افراد سودجو که با احساسات مردم بازی کرده‌اند، ممنوع‌الخروج شدند.
این افراد چند نفر هستند؟
افرادی که توسط سفارت درخواست ممنوع‌الخروجی آنها صادر شده 5 نفر هستند. همچنین تعدادی از شرکت‌های خدمات مسافرتی هم درخواست برخورد با آنها شده است و یادداشت‌های وزرات‌خارجه واصل شده تا دفاتر استان‌ها بر اساس آن در محاکم قضایی شکایت کنند.
راهکارهای سازمان حج و زیارت برای مقابله با کاروان‌های غیرمجاز عتبات
آیا سازمان حج و زیارت برای جلوگیری از سفر با کاروان‌های غیرمجاز و آزادبر عتبات اقداماتی داشته است؟
سازمان حج و زیارت در دو حوزه سلبی و ایجابی باید اقدام کند که در حوزه ایجابی کاروان ارزان‌قیمت را راه‌اندازی کردیم تا در این سفرها افرادی که از تمکن مالی کمتری برخوردارند و قصد تشرف به عتبات را دارند، در این کاروان‌ها ثبت‌نام کرده و به عتبات مشرف شوند چرا که برخی از کاروان‌های غیرمجاز به بهانه هزینه کمتر سفر به عتبات افراد را جذب می‌کنند که ما با راه‌اندازی سفرهای ارزان‌قیمت راه را برای تمامی عاشقان حسینی باز کرده‌ایم.
در حوزه سلبی نیز ما می‌توانیم بر اساس شکایت‌های رسیده اقدامات حقوقی انجام دهیم و در ادامه باید دستگاه قضایی برخورد کرده و در مرزها نیز نیروی انتظامی نباید اجازه دهد افرادی که خارج از پوشش سازمان حج و زیارت هستند، از مرز خارج شده و به عتبات سفر کرده و اسباب وهن نظام را فراهم کنند.
بنابراین ما اقدامات لازم را انجام داده‌ایم و باید سایر دستگاه‌های مرتبط در زمینه ایجاد امنیت بیشتر و جلوگیری از حضور کاروان‌های آزادبر قوانین را به خوبی اجرایی کنند.
علاوه بر این بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی، اعزام زائران به عتبات باید از طریق سازمان حج و زیارت صورت گیرد تا سفر به عتبات با نظام خاص و اطمینان کامل باشد و خدمات لازم پیش‌بینی شده و سفری مطمئن برپا شود و زائر دغدغه‌ای جز زیارت نداشته باشد.
هزینه‌های گزاف درمان برای زائران کاروان‌های غیرمجاز
بسیاری از افرادی که با کاروان‌های آزادبر به عتبات مشرف می‌شوند، بدون اینکه مطلع باشند از مزایای بیمه برخوردار نیستند؛ این امر چه مشکلاتی در سال‌های اخیر به بار آورده است؟
بسیاری از کاروان‌های غیرمجاز عتبات یا بیمه ندارند یا اگر بیمه دارند صرفا اسم بیمه است و تعهداتی که در بیمه نامه است، به درد زائر نمی‌خورد و اگر در عراق دچار مشکل یا بیماری شود، در رابطه با خدمات هلال احمر پیش‌بینی لازم اندیشیده نشده و زائران همراه با کاروان آزاد باید هزینه گزافی برای درمان پرداخت کنند؛ در حالی که برای زائران تحت پوشش سازمان حج و زیارت خدمات درمانی رایگان است، چرا که این افراد تحت پوشش بیمه قرار دارند و خدمات درمانی در هلال‌احمر برای آنها به صورت کاملا رایگان صورت می‌گیرد.
پرداخت 17 دلار به ازای امنیت هر زائر ایرانی
در سال‌های گذشته اخباری همچون واژگونی ماشین‌ها یا حملات تروریستی به زائران بودیم، چند درصد از این مشکلات برای زائران سازمان حج و زیارت و چند درصد برای زائران آزادبر پیش آمده است؟
کاروان‌های مجاز پنج درصد اتفاقات و حملات را شامل شدند. اگر 100 مورد بوده پنج مورد برای کاروان‌های سازمان حج و زیارت و باقی برای کاروان‌های آزاد بودند. ضمن اینکه کاروان‌های آزاد از امکاناتی ما ایجاد کردیم هم بهره‌مند می‌شوند. ما هزینه امنیتی پرداخت می‌کنیم و شرکت‌های امنیتی موظف هستند در مسیر رفت و آمدها به ویژه نجف تا کربلا ماشین‌های خاصی به فاصله 5 کیلومتر مستقر کنند تا امنیت برقرار شود و این برای همه شامل می‌شود، به طوری که سازمان حج و زیارت علاوه بر تأمین هزینه‌های بیمه توسط کاروان، بابت هر زائر نیز 17 دلار به منظور ایجاد امنیت پرداخت می‌کنند.
آماری از تعداد کاروان‌های غیرمجاز عتبات نیز وجود دارد؟
ما تعداد دقیقی از این کاروان‌ها نداریم البته با توجه به فصول و مناسبت‌های مختلف تعداد کاروان‌های نیز متغییر است به طوری که در زمان‌های مناسبتی کاروان‌های زیادی اقدام به اعزام افراد به عتبات می‌کنند و چون در این زمان‌ها هزینه سفر به عتبات بیشتر است کاروان‌های آزادبر با اختلاف 100 تا 200 هزار تومان ارزان‌تر، زائران را جذب کرده و به عتبات می‌برند. البته برخی دیگر نیز در کاروان‌های غیرمجاز نیز حضور نیافته و به تنهایی به عتبات سفر م‌کنند که این امر نیز مشکلاتی را به همراه دارد.
بسیاری از افراد که با کاروان‌های آزادبر به عتبات سفر می‌کنند، اطلاعی از مجاز یا غیرمجاز بودن کاروان خود ندارد، چه راه‌هایی برای تشخیص کاروان‌های سازمان حج و زیارت وجود دارد؟
راهکار آن است که رسانه‌ها نسبت به توجیه زائران اقدام کرده و ما نیز به تکالیف خود به خوبی عمل کنیم. بیشتر افرادی که در دام کاروان‌های آزاد می‌افتند در روستاها هستند و دسترسی به امکانات و رسانه‌ها ندارند و این افراد در این اماکن متمرکز می‌شوند، به طوری که در یکی از روستاها با افراد صاحب نفوذ ارتباط برقرار کرده و یک کاروان راه می‌اندازند.
تخصیص 200 هزار تومان برای استانداردسازی سفر به عتبات
کاروان‌های غیرمجاز در شهرهای بزرگ هم هستند، به طوری که آژانس‌های مسافرتی که از گردشگری مجوز دارد ولی از سازمان حج و زیارت مجوزی ندارد، نیز اقدام به اعزام زائران به عتبات می‌کنند.
درست است، در شهرهای بزرگ هم شاهد اعزام زائران بدون مجوز و به صورت غیرقانونی هستیم. اخیرا یک کاروان در مشهد بود که با 100 هزار تومان بلیت رفت را گرفته بود، اما موقع برگشت بلیت پایین‌تر از 800 هزار تومان نتوانست پیدا کند و فرار کرده بود و زائران بلاتکلیف به سفارت پناه برده بودند.
این امر در حالی است که سازمان حج و زیارت برای زائران خود حدود 200 هزار تومان هزینه استانداردسازی خدمات پرداخت می‌کند، که این خدمت شامل بیمه، امنیت، هلال احمر، مدیر و روحانی کاروان و استفاده از مواد غذایی استاندارد و تایید شده توسط ناظران بهداشتی و غیره است.
راهی برای تشخیص کاروان‌های مجاز از غیرمجاز/ چگونه در دام کاروان‌های آزادبر عتبات نیفتیم؟
با همه این تفاسیر باید چگونه اقدام کنیم تا در دام کاروان‌های آزادبر عتبات نیفتیم؟
کاروان‌های غیرمجاز و آزادبر به عتبات تعهدی به ارائه خدمات در زمان تعیین شده ندارند، به طوری که اگر ما اعلام کنیم 20 تیر اعزام می‌کنیم حتما اعزام صورت می‌گیرد، در حالی که آنها تعهدی نداشته و زمان را تغییر می‌دهند تا با حداقل قیمت بتوانند پرواز را هماهنگ کنند. مثلا 400 تومان هزینه بلیت است اما آنها صبر می‌کنند 100 هزار تومان پیدا کنند.
این در زمانی است که هزینه را داده باشد، اما افراد چگونه دفاتر مجاز را از غیرمجاز تشخیص دهند تا مشکلی برای آنها در سفر به عتبات ایجاد نشود؟
دفاتر ما دارای لوح فعالیت هستند و در سایت سازمان حج و زیارت مشخصات آن وجود دارد. علاوه بر این ما هیچ پول نقدی از زائران دریافت نمی‌کنیم و هزینه سفر به عتبات طی یک فیش سبزرنگ دو نسخه‌ای اخذ می‌شود که مشخص است فیش ثبت‌نام عتبات است و پول هم به حساب تجمیع وجوه زائران عتبات واریز می‌شود و اگر از درگاه اینترنتی نیز پرداخت شود، به زائران نشان داده می‌شود که این می‌تواند باب اطمینان را حاصل کند. همچنین ما به زائران شناسه ثبت‌نام به زائران می‌دهیم که امکان پیگیری وجود دارد.
این امر در حالی است که هزینه سفر به عتبات در کاروان‌های عتبات به صورت آزادبر به حساب اشخاص واریز می‌شود و زائران می‌توانند از این طریق نیز کاروان‌های مجاز و غیرمجاز را تشخیص دهند.
منبع: فارس
ارسال نظرات