سومین دوره مدرسه تابستانه علوم کامپیوتر به خط پایان رسید / آموزش در کنار پرورش بُعد خلاقیت دانش‌آموزان

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حمیده آقاجانی- تابستان خود را چگونه گذراندید؟ شاید بیش از سه دهه این موضوع انشا هفته‌های اول ماه مهر و مدرسه‌ها بود و هر دانش آموز از نگاه و دید خودش تابستان گذشته را تعریف می‌کرد. غالبا هم داستانی از سفرشان به روستا تعریف می‌کردند. از زندگی سخت، اما پرهیجان در کنار مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها؛  اما حالا چند سالی می‌شود که سبک و سیاق زندگی‌هایمان عوض شده، سفرهایمان چند روزه شده و مادربزرگ و پدربزرگ‌هایمان هم کوچ کرده‌اند به شهر‌ها. حالا یادگیری علوم جدید جزئی از دغدغه‌های نسل جوان کشور است. نسلی که می‌خواهد پا به پای دنیا راه پیشرفت را طی کند و در هر عرصه‌ای حرفی برای گفتن داشته باشد.

علاوه بر خانواده در این بین مدرسه نیز نقش خود را به خوبی برای آموزش ایفا می‌کند هرچند هنوز کافی نیست، ولی به قدر کفایت کار راه انداز است، اما این میزان از آموزش عطش نوجوانی که جویای علم است را برطرف نمی‌کند این دسته از دانش‌آموزان به دنبال گام‌های بلندتر هستند. می‌خواهند به جای چند پله، چند طبقه را خیلی زودتر از موعدش طی کنند و در این بین نیازمند مربیانی از جنس خود هستند و چه کسی بهتر از جوانانی که درعرصه علم به جایی رسیده‌اند و حال و هوای نوجوانی را هم همچنان درک می‌کنند.

تیمی متشکل از دانشجویان دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد که با انگیزه آموزش به نوجوانان کنار هم جمع شده و برای برگزاری یک کلاس تابستانی برنامه‌ریزی و اتفاقا در دو سال گذشته سه دوره از این کلاس‌ها را نیز برگزار کرده‌اند.

این بار قرعه به نام دانشگاه شریف افتاده و دانشجویان کنار یکدیگر قرار گرفته و برای حضور دانش‌آموزان ورودی پایه دهم و یازدهم طی سه روز طرحی با نام "مدرسه تابستانه علوم کامپیوتر" را اجرا کنند.

همه اعضای تیم سه روز همراه شدند و از حال و هوای روز‌های جوانی در تابستان گرم تهران لذت بردند، از این همه انرژی که در کنار شور جوانی در پی کسب علم است و قطعا با وجود چنین جوان‌های پویا و شادابی می‌توان آینده‌ای سرشار از نشاط و پیشرفت برای کشور متصور بود.

در سومین روز و همزمان با اختتامیه مراسم با برخی مسئولین و شرکت کنندگان هم کلام شدیم و از حال و هوای این کلاس‌ها جویا شدیم:

از خانه ریاضیات اصفهان به دانشگاه صنعتی شریف رسیدیم

علیرضا شفیعیون، دبیر رویداد مدرسه کامپیوتر خود را این گونه معرفی می کند: مهندس صنایع و دانشجوی ارشد فلسفه دانشگاه تهران هستم، به عنوان یک تیم مستقل برای برگزاری این دوره از مدرسه تابستانه امسال مهمان دانشگاه شریف هستیم.

وی با اشاره به دغدغه‌های خود ادامه داد: معتقدیم آموزش و پرورش یک بُعد از دانش‌آموزان را آموزش می‌دهد و برای بُعد خلاقیت و کار تیمی یا پرداختن به چالش‌های فکری فرصتی در نظام آموزشی ندارد. به همین خاطر وظیفه خود دیدیم که این کار را انجام دهیم و با کمک خانه ریاضیات اصفهان تصمیم گرفتیم و امسال سومین دوره این مدرسه برگزار شد.

شفیعیون تصریح کرد: این مدرسه نباید منوط به کامپیوتر باشد و می‌تواند در همه زمینه‌ها از فلسفه یا علوم انسانی باشد و در واقع به دنبال این هستیم همه مباحثی که با روش کارگاهی، مسئله محور و تعامل محور باشد را برگزار کنیم.

دبیر رویداد مدرسه کامپیوتر با بیان اینکه اعضای این مدرسه همه در حال یادگیری هستند، افزود: ما در این جا ضمن آموزش، یاد می‌گیریم که چگونه یک تیم را مدیریت کنیم.

وی درخصوص نحوه اطلاع رسانی گفت: پس از یک فراخوان همگانی در شبکه‌های اجتماعی، به طور مستقل با خانه ریاضیات کل کشور تماس گرفتیم و خواستیم که دانش آموزان را معرفی کنند. امسال هم مانند دوره‌های گذشته نرم افزار مسیریاب دال و انجمن علمی دانشگاه شریف به ما کمک کردند.

جهانت را کشف کن!  بعد خودت را کشف کن!

شفیعیون ادامه داد: ما به دانش‌آموزان می‌گوییم که محدود به کنکور و درس نیستند و چندین بُعد دارند. شعار ما این بود جهانت را کشف کن! بعد خودت را کشف کن. ما درس‌های دانشگاهی را قبل از ورود دانش‌آموزان مدل کردیم و به شکل مسئله‌های قابل درک درآورده‌ایم مثلا کارگاه الگوریتم داشتیم. در میزگرد‌هایی از دانشجویان سال بالایی خواستیم که با دانش‌آموزان صحبت کنند و به دغدغه‌های گوش کردیم و از دغدغه‌های خودمان گفتیم و سعی کردیم به جز کلاس درس به بعد انسانی هم توجه کنیم.

وی تصریح کرد: آزمون گزینش تنها دو سوال داشت، یکی خلاقیت نظریه بازی داشتیم که دانش‌آموزان بدون پیش نیاز باید نیم ساعت فکر می‌کردند و مسئله را حل می‌کردند و سوال دوم و اصلی هم این بود که انگیزه شما از زندگی و شرکت در این مدرسه چیست؟ خودتان را به ما معرفی کنید. که به جواب‌های جالبی هم رسیدیم.

محمدحسین اعلمی ورودی ۹۴ رشته مهندسی کامپیوتر دانشگاه شریف است و از اعضای اجرایی تیم؛ او در پاسخ به این سوال که آیا این مدارس تابستانه تاثیری در آینده تحصیلی دانش آموزان دارد یا خیر، گفت: در یکی از مدارس سمپاد اصفهان تحصیل کردم، در مدرسه ما  فارغ التحصیلان ارتباط خوبی با دانش آموزان داشتند و این امر به انتخاب رشته ما در زمان کنکور کمک خوبی کرد.

وی ادامه داد: چنین رویداد‌هایی دانش‌آموزان را با فضا‌های مختلف آشنا می‌کند و به آن‌ها این فرصت را می‌دهد که تجربه کسب کنند در حوزه‌های مختلف و خود را بهتر بشناسند و استعداد‌های واقعی خود را کشف کنند.

اعلمی برگزاری چنین کلاس‌هایی در محیط دانشگاهی را کمک به دانش‌آموزان دانست و افزود: دانش‌آموزان شناخت بیشتری از فضای دانشگاه پیدا می کنند و در حقیقت با چشم بسته و یا یک تصویر بیرونی از آن وارد دانشگاه نمی‌شوند در واقع هر چه سعی کنیم دانش‌آموز را با فضای دانشگاه آشنا کنیم قبل از اینکه به آن وارد شوند مفیدتر خواهد بود و این قطعا یکی از انگیزه‌های ما برای برگزاری این دوره در دانشگاه است.

فشار کنکور امروز نسبت به قبل بیشتر است

وی افزود: یک اتفاق جالبی که حین برگزاری دوره افتاد این بود که دانش‌آموزان سوال‌های زیادی درباره دانشگاه و مسیر‌هایی که می‌خواهند در زندگی و دوران دانشجویی طی کنند داشتند و کسی را نداشتند که این سوالات را مطرح کنند و زمانی که وارد این فضا شدند توانستند به جواب‌ها و اطلاعات خوبی دست پیدا کنند، زیرا بسیاری از برگزارکنندگان از دانشجویان ممتاز دانشگاه‌ها هستند.

اعلمی تصریح کرد: با شرایط فعلی فشار کنکور روی دانش آموز بیشتر شده و آن‌ها بیشتر نگران انتخاب رشته و کنکور هستند، اما از طرفی بودند دانش آموزانی که دغدغه اصلی آن‌ها فقط دانشگاه نبود.

وی ادامه داد: اتفاقی که به نظرم می‌تواند خیلی مبارک باشد این است که دانش‌آموزان با شناخت هر چه بیشتر در طی مسیر سعی می‌کنند خود را بهتر بشناسند و با توجه به توانایی و استعدادی که دارند در آن مسیر حرکت کنند و در کنار آن مهارت‌های خود را در جنبه‌های مختلف رشد دهند.

اعلمی گفت: انجمن علمی دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه شریف یک گروه دانشجویی است و ضمن برگزاری رویداد‌های مختلفی سعی کرده دانشجویان را در جنبه‌های مختلف علمی، صنعتی، فنی و مهارت‌های مختلف رشد دهد چه برگزارکنندگان و چه شرکت کنندگان.

دانش آموزان شهود خوبی نسبت به علوم کامپیوتر پیدا کرده‌اند

سینا ریسمانچیان، ورودی ۹۵ مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف یکی از سرتیم‌های علمی این مدرسه است در رابطه با کارگاه‌های برگزار شده گفت: دانش‌آموزان با پنج کارگاه پیچیدگی محاسباتی، الگوریتم، نظریه بازی‌ها، سیستم‌های پیچیده و سیستم‌های پیشنهادی آشنا شدند.

وی افزود: کارگاه‌ها به شکل تعاملی و مسئله محور و گروهی بود به این صورت که در اکثر کارگاه‌ها، دانش‌آموزان به جای مواجهه با یک ارائه دهنده با یک مسئله روبرو بودند و به مباحث مورد نظر ارائه دهنده‌ها می‌رسیدند و اگر پیشرفتی نداشتند منتور‌ها به آن‌ها کمک می‌کردند تا مسئله را حل کنند. این مسئله‌ها از مسائل کلاسیک شروع و بعد در حوزه کاربرد‌های صنعتی و تکنولوژی روز صحبت می‌شد.

ریسمانچیان ادامه داد: ۱۰ تیم ۴ نفری در هر کارگاه حضور داشتند و ما در این کارگاه‌ها قرار نبود مبحثی را به دانش‌آموزان تحمیل کنیم، قرار نبود خلاقیت‌های آن‌ها را از بین ببریم و اگر مسئله‌ای را مطابق نظر سرتیم‌های علمی حل نمی‌کردند تا حد امکان با آن‌ها همکاری می‌کردند.

وی تصریح کرد: طی این سه روز دانش‌آموزان  ضمن فراگیری توانایی کار گروهی، یاد گرفتند که به ایده‌های خود بها دهند و برای حل مسئله روی ایده‌های خود به حد کافی وقت بگذارند؛ شهود خوبی نسبت به علوم کامپیوتر پیدا کرده و زمانی که بخواهند وارد دانشگاه شوند و در معرض انتخاب رشته قرار گیرند یک تجربه خوب و موثر از این مدرسه داشته و با دید بازتری تصمیم گیری کنند.

ریسمانچیان گفت: دانش‌آموزان بیشتر در حوزه‌های مختلف کارآفرینی، محیط دانشگاه، کسب‌وکار و پذیرش در دانشگاه‌های خارجی  سوالاتی را مطرح می کنند.

سیدمحمدامین خدایی مدیر بخش تحقیق و توسعه مجموعه مسیریاب دال نیز در حاشیه این مدرسه گفت: ما دو سال است که در کنار این مدرسه هستیم و در واقع با هم کار را شروع کردیم. هدف اصلی این مدرسه این است که دانش آموزانی که علاقه مند به علوم کامپیوتر بیایند و با چالش‌هایی که بعد‌ها با آن مواجه خواهند شد آشنا شوند.

وی افزود: امروزه تفکر الگوریتمی به عنوان یک نیاز برای هر دانش‌آموز و یا دانشجویی محسوب می‌شود سعی کردیم در این کارگاه‌ها تفکر الگوریتمی را به بچه‌ها یاد بدهیم و خیلی به دنبال آموزش خاص به دانش‌آموزان نیستیم به دنبال این هستیم که ذهن دانش‌آموزان را بسازیم تا خوب فکر کنند، همچنین این مدرسه متشکل از کارگاه‌های تعاملی بود و بیشتر بچه‌ها به دنبال حل یک مسئله بدون دانش قبلی بودند.

مدرسه تابستانه یک تجربه هیجان‌انگیز بود

فاطمه جان محمدی پایه یازدهم رشته تجربی از مدرسه فرزانگان، در رابطه با اولین حضور خود در چنین مدرسه‌ای گفت: شرکت در این مدرسه تابستانه اولین تجربه من بود و طبق معرفی یکی از دوستانم برای شرکت اقدام کردم.

وی ادامه داد: در ابتدا قصد داشتیم یک تجربه جدید و متفاوت را کسب کنیم. اما حال به نظر من یک تجربه خیلی خاص بود و می‌تواند برای هم سن و سال‌های من هم همینطور باشد با توجه به اینکه ما تفریحات محدود و سطح پایینی در تابستان داریم.  به نظرم تعداد چنین مدارسی به عنوان تجربه‌ای خاص و شگفت انگیز برای هم سن و سال‌های ما خیلی کم است.

جان‌محمدی بیان کرد: من در این سه روز به قدری تجربه‌های جدید کسب کردم که شاید طی ۱۵ ماه هم نمی‌توانستم کسب کنم. این یک نیاز و شبیه به جرقه است و خیلی ناراحتم برای دانش‌آموزانی که این شانس را نداشتند تا در چنین کلاس‌هایی حضور داشته باشند. کاش این مدارس نه فقط با عنوان علوم کامپیوتر بلکه با عناوین مختلف در همه استان‌ها و شهر‌های کشور برگزار شود.

تنها گذاشتن ایران، نامردی است

وی ادامه داد: در کلاس‌های تابستانی زیادی شرکت کردم و به رشته کامپیوتر علاقه دارم و این مدارس تصمیم من را نسبت به انتخاب رشته کامپیوتر جدی‌تر کرد. من نسبت به بازار کار اطلاعات کافی نداشتم، اما این دوره کمک کرد تا بتوانم دید بهتری نسبت به آینده پیدا کنم.