با ساخت خط آهن خرمشهر-شلمچه در سال ۹۰ انتظار میرفت دولت به سرعت اتصال شلمچه به بصره و بدین ترتیب اتصال شبکه ریلی ایران به راهآهن عراق را دنبال کند، اما در نبود اهتمام دولت، احداث این خط آهن ۳۲ کیلومتری ۷ سال بلاتکلیف مانده است.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، وجود اماکن زیارتی ـ. سیاحتی در ایران و عراق، سبب شده است که حجم زیادی از ترددهای مسافری بین دو کشور همسایه صورت گیرد.
در ۵ سال اول دهه ۹۰ تعداد مسافران ایرانی و عراقی که بین دو کشور در تردد بودهاند، نزدیک به دو برابر افزایش یافته است.
طبق آمار سازمان راهداری در سال ۹۶ مجموع ترددهای مسافران ایرانی و عراقی از مرزهای زمینی دو کشور نزدیک به ۹ میلیون تردد بوده است.
مطابق با این آمار درسال ۹۶، مرزهای مهران، شلمچه و چزابه با پوشش ۸۵ درصد ترددها بین ایران و عراق، به عنوان پرترددترین مرزهای غرب و جنوب غربی کشور به حساب میآیند.
مرز
باشماق
پرویزخان
تمرچین
چزابه
خسروی
شلمچه
مهران
جمع
تعداد تردد
583265
181225
402664
981667
33701
2048433
4305850
8536805
سهم از کل تردد
%۷
%۲
%۵
%۱۱
%۰.۴
%۲۴
%۵۰
%۱۰۰
از سوی دیگر حجم بالای صادرات کالا از ایران به عراق سبب شده است تا موضوع زیرساختهای حمل و نقل بین دو کشور از اهمیت بالایی برخوردار شود؛ صادرات کالا از ایران به عراق در ابتدای دهه اول سال ۹۰ رشد قابلتوجهی داشته است به طوری که از سال ۸۸ تا ۹۳ با رشد ۲ برابری به مرز ۱۸ میلیون تن در سال ۹۳ رسید.
ضرورت اتصال ریلی به عراق
از آنجا که هر قطار معادل ۱۵ اتوبوس و ۶۰ تریلی ظرفیت حمل دارد، با اتصال به شبکه ریلی عراق، بخش قابلتوجهی از ترددها (معادل ۶۰۰ هزار تریلی و ۲۰۰ هزار اتوبوس مسافری که سالانه بین دو کشور تردد میکنند) قابلیت انتقال بر روی ریل را پیدا میکند، به علاوه در این صورت از هزینههای پنهان ناشی از تصادفات جادهای و تلفات ناشی از آن جلوگیری به عمل خواهد آمد.
از دیگر مزیتهای حملونقل ریلی نسبت به جادهای میتوان به کاهش قابلتوجه مصرف سوخت اشاره کرد، بنابر محاسبات کارشناسی سازمان بهینهسازی مصرف سوخت، به ازای حمل هر تنکیلومتر بار، صرفهجویی ۳۵ سیسی و در حوزه مسافری نیز به ازای هر نفرکیلومتر، ۲۰ سیسی صرفهجویی در مصرف سوخت گازوئیل حاصل میشود، بر همین اساس با فرض انتقال ۳۰ درصد از حجم بار و مسافر حمل شده به عراق بر روی ریل، میتوان سالانه حدود ۲۲۵ میلیون لیتر گازوئیل صرفه جویی کرد.
۳۲ کیلومتر تا اتصال ریلی به عراق
پروژه اتصال راهآهن خرمشهر به شلمچه (به طول ۱۷ کیلومتر) در سال ۹۰ به بهرهبرداری رسید و ادامه آن تا شهر بصره به طول ۳۲ کیلومتر در خاک عراق باقی مانده است، در حال حاضر، خط ریلی از بصره تا کربلا فعال است، به طوری که در اربعین سالهای ۹۵ و ۹۶ زائرین ایرانی خود را با قطار به مرز شلمچه رساندند و پس از پیمودن این مسیر ۳۲ کیلومتری تا راهآهن بصره با اتوبوس، مجدداً با قطار عراقی به سمت کربلا راهی شدند.
با تکمیل ۳۲ کیلومتر خط آهن بین شلمچه تا بصره، اتصال کشور ایران از طریق خرمشهر به عراق و کشورهای شرق مدیترانه بدون انقطاع برقرار میشود و تحولی بزرگ در زمینه ترانزیت و تبادل کالا و مسافر صورت خواهد پذیرد.
وعده راه آهن برای شروع پروژه در سال ۹۷
در این راستا، پیش از این سعید رسولی، عضو هیئت مدیره راهآهن جمهوری اسلامی ایران، در تشریح آخرین وضعیت اتصال شبکه ریلی کشور به عراق گفته بود: درحال حاضر با بنیاد مستضعفان مذاکراتی انجام شده و آنها برای فاینانس این طرح اعلام آمادگی کردهاند.
به گفته وی اعتبارات مورد مورد نیاز برای کل پروژه ۴۰۰ میلیارد تومان است که مقرر شده ۶۰ درصد از هزینههای کامل این پروژه را بنیاد مستضعفان و ۴۰ درصد باقی مانده را شرکت راهآهن بر عهده گیرد.
رسولی در پاسخ به زمان شروع عملیات اجرایی این پروژه گفته بود: پیشبینی میشود تا پایان نیمه اول سال ۹۷ مطالعات فاز یک و دو تمام شود و آماده شروع عملیات اجرایی و احداث شویم، همچنین مدتزمان اجرای پروژه ۱.۵ سال زمان میبرد.
شروع نیمه دوم سال ۹۷ بدون هیچ گزارش عملکرد
بنابراین گزارش با فرا رسیدن ایام اربعین امسال و عبور از نیمه اول سال، همچنان هیچ خبری از احداث این محور راهبردی جهت اتصال به عراق نیست.
وعدههای مکرر رئیس جمهور در سالهای ۹۴ و ۹۵ جهت اتصال ریلی به عراق و مدیران راهآهن و همچنین چشم انتظاری زائران برای سفری آسان به عتبات را مایوس و صبر صادرکنندگان به عراق را در از دست دادن بازار عراق لبریز کرده است.
ضروری است مسئولان وزارت راه و شهرسازی خصوصاً سرپرست جدید این وزارتخانه با مسئولیت پذیری نسبت به وعدههای داده شده، آخرین وضعیت اجرای این پروژه را اطلاعرسانی کنند و اهتمام کافی برای تکمیل این خط آهن ۳۲ کیلومتری استراتژیک داشته باشند.