سیاست «ترامپ، مرد دیوانه»، شاه‌کلید واشنگتن در مذاکرات

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، سال گذشته در مهرماه (همزمان با آغاز ماه اکتبر سال ۲۰۱۷ میلادی)، برخی منابع آمریکایی گزارش‌هایی منتشر کردند مبنی بر اینکه «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا از دستیارانش خواسته برای اخذ امتیازات بیشتر در مذاکرات، وی را «فردی دیوانه» معرفی کنند. متن کامل این گزارش را می‌توانید در فارس بخوانید.

حالا حدود یک سال و دو ماه از این ماجرا می‌گذرد و «نیکی هیلی» نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل که به زودی از این سمت کنار خواهد رفت، در مصاحبه‌ای با نشریه «آتلانتیک» به صورت علنی اعتراف کرده که در زمان انجام مذاکرات با همتایان خود در شورای امنیت بویژه در رابطه با موضوع تصویب قطعنامه‌هایی علیه کره‌شمالی، از این مسئله استفاده کرده و سعی کرده با دیوانه جلوه دادن رئیس‌جمهور آمریکا، امتیازاتی را از آن‌ها در مذاکرات بگیرد و در نهایت سه دور تحریم‌های سخت علیه پیونگ‌یانگ را به تصویب برساند.

نماینده مستعفی آمریکا در سازمان ملل درباره اینکه چطور دولت ترامپ توانست روسیه و چین را سه بار پیاپی در سال ۲۰۱۷ میلادی متقاعد کند تا با تحریم‌ها علیه کره شمالی موافقت کنند، گفت: «اگر قصد دارید درباره موضوعی با طرفی وارد مذاکره شوید، باید ابتدا از دید طرف مقابل به موضوع نگاه کنید. نگرانی‌های طرف مقابل و منافع آن‌ها در موضوع مشترک را پیدا کنید و از این طریق آن‌ها را متقاعد کنید تا تصمیمی که شما می‌خواهید بگیرند».

هیلی ادامه داد: «در آن زمان رئیس‌جمهور آمریکا نیز حقیقتا لحن تندی در این خصوص اتخاذ کرده بود که این مسئله به من کمک بسیاری کرد. چرا که من به آن‌ها گفتم: «همانطور که می‌دانید، واقعا نمی‌دانم که وی (ترامپ) چه اقدامی قصد دارد انجام دهد.» ... البته، خیلی خوب می‌دانستم. ولی به آن‌ها گفتم، «وی (رئیس‌جمهور آمریکا) ممکن است از گزینه نظامی استفاده کند» ... چرا که در آن زمان رهبر کره شمالی نیز شروع کرده بود به مطرح کردن مسائلی علیه آمریکا... و همین شد که من هم از این موضوع استفاده کردم تا آن‌ها را متقاعد کنم اگر تصمیم درستی نگیرند معلوم نیست که چه اتفاقی رخ خواهد داد. به آن‌ها گفتم «ما نمی‌خواهیم اجازه دهیم که تهدید شویم. ما نمی‌خواهیم مردم آمریکا تهدید شوند. این باید متوقف شود و رئیس‌جمهور آمریکا دارد عصبانی می‌شود. من نمی‌توانم به شما قول دهم که وی چه اقدامی ممکن است انجام دهد... همین شد که کمتر از یک هفته، قطعنامه مدنظر تصویب شد».

هیلی همچنین تأکید کرد: «تصویب این قطعنامه مدیون لحن تند رئیس‌جمهور آمریکا بود. من از این مسئله استفاده کردم و گفتم: «من نمی‌توانم جلوی او را بگیرم. من قادر به کنترل کردن اون نیستم. ما مجبوریم این قطعنامه را تصویب کنیم» ... و اگر اشتباه نکنم این دور دوم تحریم‌ها علیه کره شمالی بود که در آن زمان به تصویب رسید. اما برای تصویب دور چهارم، دیگر تمایلی وجود نداشت. آن‌ها تصور می‌کردند که به اندازه کافی جلو آمده‌اند. آن‌ها نگران این مسئله بودند که این رابطه با کره شمالی تا کجا پیش خواهد رفت... بویژه چینی‌ها».

نماینده آمریکا در سازمان ملل ادامه داد: «برای دور سوم، موضوع نفت تصفیه‌شده و یک سری مسائل دیگر مطرح بود... استیو منوشین (وزیر خزانه‌داری آمریکا) تلاش کرد تا آن‌ها را متقاعد کند، اما در نهایت موفق نشد و موضوع را به من ارجاع داد... یک روز یک سری از مقامات عالیرتبه برای گفتگو با من به دفترم آمدند. ما پای میز مذاکره نشستیم و من به آن‌ها گفتم: «این آن چیزی است که ما می‌خواهیم» ... آن‌ها گفتند، «ما این‌ها را به شما نمی‌دهیم»، من جواب دادم که «بسیار خب، پس موضوعی برای گفتگو باقی نمی‌ماند» ... اینجا بود که به دلیل اینکه ترامپ و شی (جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین) گفته بودند، باید راهی پیدا شود، من بلند شدم و جلسه را ترک کردم».

وی افزود: «اینجا بود که آن‌ها بسیار نگران شدند. نزد من آمدند و گفتند: «نه، نه، نه، بیایید صحبت کنیم. بیایید صحبت کنیم» ... زمانی که به اینجا رسیدیم، تقریبا هدف محقق شده بود... در نهایت روسیه را نیز از طرق مختلف، تهدید به اخراج دیپلمات‌هایش از کشور‌های دیگر و لحن تند رئیس‌جمهور آمریکا، تحت فشار گذاشتیم تا از دور سوم تحریم‌ها علیه کره شمالی حمایت کرد».

روزنامه‌نگار آتلانتیک در ادامه پرسید: «شما گفتید که می‌دانستید رئیس‌جمهور قصد انجام چه کاری را داشت. آیا واقعا ما در آستانه جنگ بودیم». هیلی در پاسخ با اشاره به اینکه آمریکا در آن زمان وانمود می‌کرد در آستانه جنگ با کره شمالی در صورتی که در واقع اینگونه نبود، گفت: «خیر. حالا که صحبت از این شد، اگر آن‌ها موشکی پرتاب کرده بودند و این موشک نزدیک خاک آمریکا فرود می‌آمد، رئیس‌جمهور آن کار (جنگ) را انجام می‌داد. ولی آیا در آن زمان، ما اقدامی را شروع می‌کردیم؟ خیر.»

نیکی هیلی در بخش دیگری از این مصاحبه درباره تهدید‌های خارجی پیش روی آمریکا گفت: «به نظر من این حرف که روسیه دشمن شماره یک ژئوپلتیکی آمریکا است، چندان اشتباه نیست. دومی، چین است و من فکر میکنم هر دوی این‌ها به صورت مساوی مایه نگرانی هستند و باید روی هر دوی آن‌ها تمرکز و توجه داشته باشیم».

هیلی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا ایالات متحده درحال حاضر رهبر جهان است و آیا ارزش‌های آمریکایی را به صورت قدرتمندانه به پیش می‌برد نیز تصریح کرد: «من فکر میکنم ما کامل نیستیم و مسائل داخلی خودمان را داریم. اما باید همیشه تلاش کنیم.»

وی درباره قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد سعودی و همچنین جنگ عربستان سعودی و بحران یمن گفت: «هیچ چیزی سیاه و سفید نیست. چیزی که وجود دارد این است که ما به صورت خیلی نزدیک با عربستان سعودی درباره یمن کار می‌کنیم و خیلی به آن‌ها فشار م آوریم تا اجازه رسیدن کمک‌های بشردوستانه به یمنی‌ها را فراهم کنند. بخش عمده تمرکز ما در شورای امنیت روی این مسئله بود.»

نماینده سازمان ملل ادامه داد: «درباره خاشقچی کلیات موضوع این است که ما نمی‌توانیم به آن‌ها اجازه دهیم که قسر در بروند و دلیلش هم این است که شما مقامات سعودی را دارید که این (قتل) را در کنسولگری عربستان انجام داده اند. حکومت عربستان چنین مجوزی نگرفته است. ما نمی‌توانیم آن را تحمل کنیم و هیچوقت نمیتوانیم بگوییم که این مشکلی نیست. هیچوقت چنین رفتار‌های تبهکارانه‌ای را نمی‌پذیریم. این مهمترین مسئله است و به شرکیمان هم گفته‌ایم که این رفتار‌ها نباید ادامه پیدا کند. اما می‌دانید موضوع چیست؟ وقتی به مساله ایران می‌رسیم عربستان سعودی مهمترین متحد ما است و وقتی به نبرد با ایران می‌رسیم این کشور شریک واقعی آمریکا است پس شما باید بین این دو موضوع تعادل برقرار کنید.»

وی در پاسخ به این سوال که آیا میتوان هم از آن‌ها انتقاد کرد و همزمان متحدانتان هم باشند، گفت: «ما مجبوریم این کار را بکنیم... آن‌ها از آمریکا انتظار ندارند که گونه دیگری رفتار کند. به همین دلیل است که ما ده‌ها نفر از سعودی‌ها را تحریم کردیم و به همین دلیل است که خواستار مسئولیت‌پذیری آن‌ها هستیم. ما باید به این روند ادامه دهیم تا اهداف مدنظرمان محقق شوند».

روزنامه‌نگار آتلانتیک در ادامه پرسید: «آیا اقدام دیگری هست که شما از دولت آمریکا بخواهید که در واکنش به پرونده خاشقچی انجام دهد؟ اقدامی که قبلا انجام نگرفته باشد؟»، که هیلی پاسخ داد: «من تصور می‌کنم که آن‌ها باید کاری کنند تا این افراد مسئولیت اقدام خود را بپذیرند. ما باید شاهد وقوع این اتفاق باشیم. به طور مشخص ما تحریم‌هایی را وضع کردیم و این تمام کاری است که می‌توانستیم انجام دهیم. آن‌ها این موضوع را به ما نه بلکه به جامعه جهانی بدهکارند تا نشان دهند که این اتفاق غلطی بود. ما نمی‌توانیم از این موضوع چشم‌پوشی کنیم، آن‌ها نیز نمی‌توانند نادیده بگیرند و باید عاملان این جریان به سزای اعمال خود برسند.»

هیلی در پاسخ به این سوال که «با توجه به جنجال‌های جدیدی که با طرح ادعای رئیس سیا در کنگره مبنی بر گرفتن انگشت اتهام به سمت، ولی عهد سعودی، آیا فکر می‌کنید که اقدام بیشتری برای اینکه بن‌سلمان در صورت مقصر بودن، مسئولیت اقدام خود را بپذیرد، وجود دارد»، گفت: «من فکر می‌کنم درباره این موضوع دولت است که باید تصمیم‌گیری کند. به هر حال این دولت اوست و دولت وی این اقدام را انجام داده بنابراین وی مسئول است».

نماینده آمریکا در سازمان ملل همچنین به موضوع ایران اشاره کرد و گفت: «در ابتدا که کارمان را روی توافق هسته‌ای ایران شروع کردیم، همه با ما مخالف بودند، اما اوضاع به گونه‌ای پیش رفت که اخیرا شاهد این بودیم که اروپایی‌ها نیز به این مسئله اذعان می‌کنند که آزمایشات موشکی ایران باید متوقف شود... پس می‌بینید به گونه‌ای عمل کردیم تا در شرایطی که روزی تنها بودیم، حالا کم کم از حمایت دیگران در این مبارزه بهره‌مند شده‌ایم».

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا بلافاصله بعد از روی کار آمدن در کاخ سفید در ژانویه سال ۲۰۱۷ میلادی تلاش خود را برای از بین بردن توافق هسته‌ای ایران (برجام) آغاز کرد. سرانجام وی در اردیبهشت‌ماه سال جاری بود که تهدید‌های خود را عملی کرد و در نهایت خروج رسمی آمریکا از این توافق را اعلام کرد.

حتی پیش از اعلام رسمی خروج واشنگتن از برجام بسیاری از پایتخت‌های غربی و شرقی گفتند که آمریکا با این اقدام، منزوی خواهد شد و این بار نخواهد توانست تحریم‌های خود علیه ایران را اجرایی کند. در این میان، اما واشنگتن که بدون توجه به این گمانه‌زنی‌ها، با مطرح کردن تهدیدات خود از اردیبهشت ماه تا آبان‌ماه توانست بسیاری از شرکت‌های خارجی را که منافعی در آمریکا داشتند، از ایران خارج کند، سرانجام در تاریخ ۵ نوامبر (۱۴ آبان) تحریم‌های جدید علیه ایران را اعلام کرد.

روسیه، چین و اتحادیه اروپا در ماه‌های گذشته همواره اعلام کرده‌اند که با خروج آمریکا از برجام مخالفند و معتقدند که این اقدامی اشتباه بوده و از طرف‌های باقیمانده در این توافق و ایران خواسته‌اند که به تعهدات خود ذیل برجام همچنان پایبند باشند.