حضور ۷۰ شرکت فعال در پارک علم و فناوری خراسان شمالی/ ارائه تسهیلاتی تا سقف ۱۲۰ میلیون تومان برای شرکت‌ها

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو،  کار آفرینی یکی از مقوله‌های بسیار مهم برای رشد اقتصادی کشور است. در این میان شرکت‌های نوپا، دانش بنیان و خصوصی می‌توانند نقش مهمی را در این زمینه ایفا کنند؛ اما مشکلات پیش روی آن‌ها در بسیاری از مواقع، باعث می‌شود آن حرکت متوقف شود.

در این میان مراکز رشد نقش خود را ایفا خواهند کرد. مراکز رشد با هدف انواع حمایت‌ها از شرکت‌های نوپا و دانش بنیان تاسیس شده و وظیفه دارند به رشد اقتصادی کشور کمک کنند.

از این جهت به سراغ مجتبی قدیمی، معاون مرکز رشد شهرستان اسفراین و مسئول ویژه پارک علم و فناوری استان در حوزه شرکت‌های دانش بنیان رفتیم و با او گفتگو کردیم.

ابتدا خود را معرفی کنید و از وظیفه‌  اصلی مراکز رشد بگوئید
بنده دارای کارشناسی ارشد محیط زیست و کارشناسی ارشد بازاریابی هستم. شش سال در خدمت پارک علم و فناوری استان هستم. پنج سال نیز مدیر مرکز رشد واحد‌های فناوری شیروان بوده ام و کمتر از یک سال است که در خدمت مرکز اسفراین هستم و همچنین در بدنه‌ پارک فعال هستم.

هدف اصلی پارک‌های علم و فناوری تبدیل علم به ثروت از طریق خلق ارزش و نوآوری است. برای این که یک نوآوری و فکر خلاق تجاری سازی و تبدیل به ثروت شود نیازمند یکسری خدمات است. ما باید جنبه‌های مختلفی را پوشش دهیم. از لحظه‌ای که یک شخص با یک ایده وارد پارک می‌شود تا زمانی که بر اساس ایده‌ی خود به یک گردش مالی رسیده باشد، فرایند‌ها و توانمندسازی‌های زیادی نیاز است. خود شخص باید آگاهی‌هایی پیدا کند، در ادامه باید تیم بسازد و این تیم سازی آداب خودش را دارد و سپس باید شخصیت حقوقی ایجاد و شرکتی ثبت شود تا وارد فضای کسب و کار شده که این خود یکسری مقدمات دارد؛ لذا بزرگترین خدمات ما، مشاوری است تا فرد را بتوانیم در این حوزه توانمند کنیم.

پس از آگاهی فرد از تمام مراحل، تسهیلات مالی گام بعدی ماست. ما شرایطی را فراهم می‌کنیم تا فرد با فراغ بال تا ۳ تا ۴ سال هزینه‌ای را از ما بگیرد و روی پروژه‌ خودش البته به صورت هدفمند فعالیت کند.

مراکز رشد استان در چه حوزه‌هایی فعال هستند؟
در استان ما پارک علم و فناوری از سال ۹۰ شروع به کار کرد و در راستای توسعه عدالت اجتماعی و عدالت توسعه ای، مراکز رشدی به عنوان بازو‌های اجرایی پارک در سطح شهرستان‌های استان و با توجه به ظرفیت‌های هر منطقه ایجاد کردیم. به عنوان مثال در شیروان با توجه به ظرفیتی که در حوزه کشاورزی داریم و بیشترین آمار واحد‌های کشاورزی استان از این شهرستان است، مرکز رشدی با عنوان «کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست» تعریف کرده ایم. اولویت این مرکز طرح‌هایی در حوزه کشاورزی است، اما محدود به این حوزه نیست.

در شهرستان اسفراین حوزه صنعتی و نانو را فعال کردیم که این موضوعات بیشترین شرکت کننده و مخاطبین ما را تشکیل می‌دهند. در بجنورد و از جهتی که مرکز استان است، مرکز رشد را به صورت جامع تعریف کردیم. تمامی علوم مهندسی مانند کشاورزی، مکانیک و گیاهان دارویی را بدون هیچ محدودیتی در مرکز رشد بجنورد فعال کرده ایم.

میزان تسهیلات مالی واگذاری به افراد چقدر است؟
میزان تسهیلاتی که ارائه می‌شود بستگی به مقیاس طرح دارد. طبق مصوبه‌ای که داشتیم امسال تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات واگذار می‌شود. البته اگر شرکت تبدیل به شرکت دانش بنیان شود به این مبلغ ۲۰ میلیون دیگر نیز اضافه می‌شود. در بحث تسهیلات نظارت ما گسترده است؛ یعنی اگر تسهیلاتی دادیم باید فرد گام به گام طبق مشاوره‌های ما حرکت کند تا خطا‌های گذشته تکرار نشود و انرژی هدر نرود.

چه تعداد شرکت در پارک علم و فناوری استان فعال است؟
ما شرکت‌ها را در دو مرحله پذیرش می‌کنیم. مرحله اول رشد مقدماتی است که فرد صاحب ایده است و در این مدت فرد باید پایه کار برای ورود به بازار مانند ثبت شرکت را بچیند. این اتفاق باید در ۶ ماه اتفاق بیفتد و همچنین ایده خود را پخته تر کند، نقشه راه ترسیم کرده و بازار را بسنجد. سپس وارد دوره رشد می‌شود و ما انتظار داریم فردی که حالا تبدیل به یک شرکت شده است به درآمدزایی برسد. بعد از دو یا سه سال این شرکت از پارک خارج خواهد شد؛ لذا پارک یک موجود زنده است که ورود و خروجی دارد. طبق برآورد‌های ما حدود ۱۲۰ شرکت تا کنون وارد پارک شده اند و اکنون بیش از ۷۰ شرکت در پارک علم و فناوری مستقر هستند.

آیا شرکت‌های فعال در مرکز رشد موفقیت ویژه‌ای داشته اند؟
در کشاورزی، گیاهان دارویی و مکانیک بیشترین تمرکز وجود دارد و در این زمینه ایده‌های قوی‌ای داریم. به عنوان مثال تنها شرکتی که در کل کشور موفق به کسب fda یا استاندارد سازمان غذا و داروی آمریکا شده، شرکتی است که در مرکز رشد اسفراین فعالیت می‌کند.

ریزش اعضای تیم‌های خلاق در این مراکز زیاد است. علت چیست؟
این موضوع از چند بعد قابل بررسی است. بعد اول آن ماهیت کار است. آمریکا و یا کشور‌های اروپایی برای این نوع فعالیت‌ها ۹۰ درصد ریزش شکست خورده دارند. شما این عدد را در شرایط خاص کشور و استان ضرب کنید، طبیعتا عدد بالاتری به دست می‌آید. اصولا یکی از نشانه‌های یک پارک سالم ورود و خروج و ریزش‌های ناموفق است و این را به عنوان یک معیار داریم. پارکی که ادعا کند بیش از این موفق است یک مشکلی دارد، زیرا نرمال جهانی آن، ۹۰ درصد شکست است.

 

بعد دیگر ماجرا به جوان بودن مجموعه و تازه بودن ادبیات فن آوری و نوآوری در کشور بر میگردد. سابقه این ادبیات در کشور‌های اروپایی به هفتاد سال پیش باز می‌گردد، اما آن زمان ما چه شرایطی داشتیم؟ ما در کشور طی دو دهه اخیر و در استان کمتر از یک دهه است که مشغول به فعالیت شده ایم؛ لذا نیاز به فرصت داریم.

ضعف دیگر مربوط به خود واحد‌های فن آور و افراد است. علی رغم پیگیری‌هایی که می‌کنیم بعضی دوستان از مسیر‌های دیگری می‌روند که باعث شکستشان می‌شود.

عدم تطابق محور ایده با نیاز بازار دلیل دیگر این شکست هاست. ما در پارک علم و فناوری سعی داشته ایم ایده‌هایی را تحت پوشش قرار دهیم که متناسب با نیاز بازار نیز باشند. ادبیات بازار روان و متغیر است. یکی دیگر از علل شکست عدم تیمی کار کردن است.

 

پارک علم و فناوری از نظر منابع مالی تمام توان خود را به کار گرفته است و ۳ سال تنفس برای شرکت ها قرار داده و این را در جایی دیگر پیدا نمی‌کنید.

از مشکلات خاص استان خراسان شمالی در حوزه ایجاد کار گفتید. این مشکلات چیست؟
شرایط خاص استان از نظر جغرافیایی مانند کوچک بودن آن یکی از مشکلات است. بسیاری از کسب و کار‌ها مقیاس پذیر است و باید در سطح بزرگ اجرا شود تا سوددهی داشته باشد لذا در استان ما نمی‌گنجد. زیرساخت‌هایی مانند تجهیزات آزمایشگاهی، نفوذ اینترنت و نرم افزار‌ها نیز در این استان نسبت به استان‌های توسعه یافته کشور ضعیف است.

طرح‌های در دست اجرای پارک علم و فناوری را تشریح کنید
یکی از ظرفیت‌هایی که ما هدایت می‌کنیم «وقف فناوری» است. در این طرح امسال توانستیم از خیرین حدود ۵۰۰ میلیون ریال را اخذ کنیم و به سمت واحد‌ها هدایت کرده ایم. اما نمی‌خواهیم این منابع را هدر دهیم لذا فیلتر‌های محکمی را در این زمینه داریم. برای تامین مالی در قالب تفاهم نامه‌هایی از بانک‌ها و صندوق‌ها نیز استفاده خواهیم کرد. استفاده از ظرفیت سرمایه گذاران خصوصی نیز از برنامه‌های جدی ماست. در هفته پژوهش سرمایه گذاران دعوت شده اند و واحد‌های فن آور را به آنان معرفی خواهیم کرد.

طرح اشتراک تجهیزات آزمایشگاهی نیز از دیگر موارد در دست اجراست. ما در استان برخی تجهیزات را داریم که اصلا استفاده نمی‌شود و یا بیشتر از مقدار نیاز است. ما مدیریت این طرح را به دانشگاه بجنورد واگذار کرده ایم. هدف این طرح این است که بدانیم چه امکاناتی داریم تا بتوانیم پژوهش گر را هدایت کنیم.

«پاتوق فناوری» طرح بعدی است. در این طرح دستگاه‌های اجرایی که دارای مسئله هستند را جذب کرده و از سوی دیگر اطلاع رسانی به مخاطبان داریم تا مسئله برای نخبگان تشریح شود. در این بین اتصال‌هایی بین پژوهش گران و صاحبان مسئله ایجاد خواهیم کرد.

با توجه به برنامه‌ای که برای جذب سرمایه گذار دارید، آیا سرمایه گذار‌های استان به سمت شرکت‌های دانش بنیان می‌آیند؟
سرمایه گذار‌ها ادبیات خاص خود را دارند. آن‌ها افراد تیزبین، کم حوصله و زیرکی هستند. سرمایه گذاران ما اکثرا سنتی هستند و اتصال سرمایه گذار با شرکت‌های نسل جدید کار سختی است، اما این سختی به سکوی پرشی که سرمایه گذار می‌تواند ایجاد کند می‌ارزد.

اکنون یکی از طرح هایمان سرمایه گذار خارجی از کشور مالزی دارد. این طرح توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و در سال گذشته ۱۰ میلیارد تومان ارزش گذاری شده است. این نشان می‌دهد چه پتانسیل خوبی در استان ما وجود دارد. طرح‌هایی داریم که می‌تواند در سطح کشور تاثیر گذار باشد. اکنون در اسفراین طرحی داریم که می‌تواند کارخانه‌های فولاد و آلومینا را به بازدهی بیش از ۴۰ درصد برساند که عدد بالایی محسوب میشود.

حرف پایانی...
اصحاب رسانه به صورت جدی‌تر در سطح استان و کشور از مسئولان بخواهند طرح‌هایی که تمام شرایط سرمایه گذاری برای ورود به بازار را دارند حمایت کنند تا در قفسه‌ها خاک نخورد. هیچ توجیهی وجود ندارد طرحی که نیاز کشور است روی زمین بماند. از طرفی واردات کالا‌های مشابه و بی کیفیت‌تر را نیز داریم. این مسئله چه توجیهی دارد؟ لذا اصحاب رسانه به این موضوع توجه بیشتری کنند.