رویایی که بعد انقلاب محقق شد/ ازساخت ماهواره تا پرتاب موجود زنده به فضا

گروه فناوری خبرگزاری دانشجو؛ حمیده آقاجانی- از انسان‌های اولیه شروع شد؛ رویای پرواز و شمردن ستاره‌ها را میگوییم. شاید آن وقت‌ها انسان‌های بدوی برداشتی از فضا و کهکشان‌ها نداشتند، اما تماشای آسمان قطعا برایشان لذت بخش بوده که بعد‌ها به علوم ستاره شناسی منجر شده است.

اخترشناسانی که در اوج بی امکاناتی رمل و اسطرلابی می‌انداختند و طالع بشر را به نام دُبِّ اکبر و دُبِّ اصغر گره می‌زدند و طرحی از تصوراتشان رسم می‌کردند و به خورد افکار عمومی می‌دادند، اما از عصر صنعتی به بعد رویای پرواز از برادران رایت در سفر به ماه محقق شد و کاوشگران یکی پس از دیگری کهکشان راه شیری را پیمودند. اصلا کدام انسانی بدوی باور داشت که روزی انسان بر روی گوی زیبای شب‌ها پا بگذارد و عکس یادگاری بگیرد.

حتی نیل آرمسترانگ اولین مسافر کره ماه هم شاید فکرش را نمی‌کرد که روز از راه برسد که انسان از روی زمین و با استفاده از ابرکامپیوتر‌ها یک کاوشگر بدون سرنشین به آسمان بفرسد تا کار تحقیقاتی انجام دهد و انسان امروزی را با ناشناخته‌های بیرون جو زمین آشنا سازد.

 

 

ناسا یکی از قدیمی‌ترین سازمان‌های فضایی در جهان است که در این حوزه فعالیت می‌کند، اما این انحصار از دست آمریکایی‌ها سالهاست که خارج شده و تقریبا بیشتر کشور‌های صاحب علم و تکنولوژی یک سازمان فضایی دارند، البته داشتن یک ساختمان و تعدادی کارمند برای داشتن یک سازمان فضایی در معنا و مفهوم واقعی خود کفایت نمی‌کند، زیرا فناوری فضایی مجموعه‌ای از دانش‌ها و فناوری‌هایی است که به شناخت فضای بیرونی کره زمین کمک می‌کند و شاخه‌های علمی متنوعی از جمله ساخت موشک، ماهواره، اعزام انسان به فضا، شاتل، ایستگاه‌های فضایی دارد.

 

بسیاری از کشور‌های پیشرفته در تلاشند تا به تکنولوژی‌های ناوبری فضایی دست یابند و کشورمان ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ تاریخچه سازمان فضایی ایران به اوایل دهه ۵۰ خورشیدی بازمی‌گردد، در سال ۱۳۵۲ مرکز سنجش از راه دور ایران جهت فراهم آوردن امکان استفاده از ماهواره برای سازمان برنامه و بودجه تأسیس شد، همچنین اولین موشک ایران برای مطالعات علمی و هواشناسی و همچنین پایه‌گذاری دستگاه‌های موقعیت یاب کنونی GPS در فروردین ۱۳۵۵ به فضا پرتاب شد، اما این پرتاب تنها به نام ایران بود و حتی ذره‌ای از آن تولید بومی نبود و مهندسان ایرانی نظارتی بر آن نداشتند در واقع پهلوی با پرداخت هزینه‌های گزاف یک ماهواره خریده بود که عایدی برای ملت ایران و پیشرفت صنعت فضایی کشور نداشت.

 

 

پرتاب سفیر، یک گام تا پرتاب ماهواره به مدار زمین بود
به برکت انقلاب اسلامی و همت دانشمندان ایرانی، کشور ما در حال حاضر دارای فناوری‌های پرتاب فضایی زیرمداری و مداری است. اسفند ۱۳۷۵ سازمان فضایی ایران یک پرتابه فضایی را در یک پرواز زیرمداری آزمایش کرد. این موشک حامل محموله‌ای آزمایشی بود که مشترکاً توسط وزارت علوم و وزارت دفاع طراحی و ساخته شده بود. این موشک تا ارتفاع ۱۵۰ کیلومتری زمین بالا رفت و بر طبق برنامهٔ از پیش تنظیم شده، با چتر نجات به زمین فرود آمد.

اولین ماهواره پروازی زیرمداری ایران نیز در تاریخ ۱۵ بهمن ۱۳۸۶ با موشک ماهواره‌بر فضایی ایران به نام سفیر پرتاب شد. موشک سفیر از پایگاه فضایی جدید ایران در شاهرود به فضا پرتاب شد. با این پرتاب موفقیت‌آمیز، ایران یک گام به پرتاب ماهواره‌ها به مدار زمین نزدیک شده‌است.

آفتاب به سلامت زمین آمد
بهمن ۱۳۸۸ شاید یکی از روز‌های درخشان برای صنعت فضایی ایران محسوب می‌شد، زیرا سازمان فضایی ایران کاوشگر۳ را به همراه چند جانور شامل یک موش صحرایی، دو لاکپشت و چند کرم به فضای زیرمداری پرتاب کرد و زنده به زمین بازگرداند. این پرتابه قادر بود تا داده‌های الکترونیکی و تصاویر زنده از زمین را به مرکز مخابره نماید.

 

 

شاید اوج توانایی‌های صنعت فضایی ایران را زمانی دانست که در بهمن ۱۳۹۱ یک میمون رزوس به نام آفتاب با کاوشگر پیشگام توانست به مدت ۲۰ دقیقه تا ارتفاع ۱۲۰ کیلومتری زمین پرتاب و با موفقیت به زمین بازگردد، این پرتاب موفقیت آمیز ۵۴ سال پس از پرتاب اولین میمون یعنی خانم بیکر صورت گرفت.

گفتنی است؛ سازمان فضایی ایران دارای غرفه‌ای در محل نمایشگاه دائمی فضایی سازمان ملل متحد در شهر وین برای نمایش دستاورد‌های فناوری ایران در صنایع فضایی است که در ۲۱ بهمن ۱۳۸۸ برپا شد.